Kultura celtycka, która na Dolnym Śląsku zaczęła się – jak wspomniano – od przybycia wojsk Bojów pod wodzą Lugoniusa, trwała w tamtym rejonie przez następne stulecia, przechodząc następnie również na sąsiednie ziemie opolskie i pogórze górnośląskie. Między początkiem IV wieku, a połową I wieku p.n.e., dzieje tej kultury są jednak mało znane – danych dostarczają nam głównie badania archeologiczne, brak jest natomiast zupełnie miarodajnych źródeł historycznych.
Od czerwca można nabyć wydany nakładem klasztoru kanoników regularnych laterańskich w Mstowie pierwszy przewodnik po kościele i klasztorze kanoników regularnych laterańskich w Mstowie pn. „Kościół i Klasztor Kanoników Regularnych Laterańskich w Mstowie”.
19 października 2012 r. odszedł na wieczną wartę żołnierz Armii Krajowej, śp. Edward Gołdy, w 1946 r. organizator i dowódca, ps. „Zawierucha”, antykomunistycznej organizacji Polska Armia Powstańcza. W 1950 r. został aresztowany i skazany na piętnaście lat więzienia, w śledztwie był torturowany, także za próbę ucieczki. W tym samy roku zwolniony postanowieniem amnestii.
W dniach 8 do 12 października 2012 r. w Częstochowie odbył się VII Polonijny Festiwal Multimedialny „Polskie Ojczyzny 2012″. Nadesłano 45 filmów, 12 programów radiowych i 13 programów multimedialnych z ośmiu krajów: Australii, Białorusi, Czeskiej Republiki, Rosji, Ukrainy, USA, Włoch i Polski. Drugą nagrodę w kategorii program telewizyjny otrzymał Krzysztof Kasprzak ze studia filmowego Kas Film za cykl „Pielgrzymki Jana Pawła II do Częstochowy”.
Niedawno ukazała się na rynku płyta DVD z filmem „Częstochowa 1962 rok”. Premierę obraz miał podczas XX Dni Częstochowy, 25 sierpnia 2012 r., w kinie „Iluzja” w Częstochowie.
Wprawdzie najstarsza osada zwana Częstochową powstała w XI wieku nad Wartą – ściślej, jej początek datuje się od roku 1040, a jej położenie wyznacza miejsce tuż przy rozwidleniu się traktu – to jednak, rzecz jasna, nie była to najstarsza osada na obszarze dzisiejszej Częstochowy.
Związki Częstochowy z powstańczą Warszawą na trwałe wpisują się nie tylko w kanon historii naszego miasta i regionu, ale coraz wyraźniej stają się obecne w makrohistorycznym spojrzeniu na najnowsze dzieje Polski.