Historia

1 sierpnia 1998 r. – zmarł Zbigniew Piekutowski (ur. 10 września 1921 r. w Warszawie), w latach 1959–1962 główny inżynier Huty im. B. Bieruta w Częstochowie, w latach 1962–1973 dyrektor naczelny huty im. B. Bieruta w Częstochowie. Za jego rządów rozbudowano infrastrukturę socjalną huty, stworzono największą wówczas w Polsce oczyszczalnię ścieków oraz zbiornik w Poraju. W latach 1978–1991 pracownik naukowy Politechniki Częstochowskiej.

Trudno jest pisać historię ludzi i spraw, które wieńczy tragiczny finał, lecz pamięć o zbliżającej się, 80. rocznicy ataku Trzeciej Rzeszy na Polskę i tym samym początku II wojny światowej tak nakazuje. Dzisiaj spróbujemy choć odrobinę przyjrzeć się jak prezentowały się nastroje i działania mieszkańców Częstochowy i powiatu wobec dynamicznej i z każdym miesiącem coraz gorzej rokującej sytuacji międzynarodowej. Tym groźniejszej, że namacalnej i wszechogarniającej, o czym my, ludzie żyjący obecnie w czasach względnego pokoju, powinniśmy pamiętać. Niniejszy tekst powstał na podstawie informacji zawartych m.in. w artykule G. Basińskiego „Społeczeństwo Częstochowy wobec kryzysów – Litewskiego i Czechosłowackiego w 1938 r.” („Almanach Częstochowy”, 2018) oraz opracowania prof. T. Dubickiego i dr. hab. R. Majznera pt. „Społeczeństwo Częstochowy wobec zagrożenia wybuchem wojny. Maj – sierpień 1939” („Społeczeństwo Częstochowy w latach 1918–1939”, 1997).

13–14 czerwca 2019 r. w Częstochowie miała miejsce konferencja historyczno-naukowa pt. „Attachés i przedstawiciele Misji Wojskowych w Wojsku Polskim II RP i Siłach Zbrojnych PRL”

Lipiec to miesiąc burz. 7 lipca 1919 r. nad miastem i okolicą przeszła gwałtowna lecz krótkotrwała burza z piorunami. Piorun, przebijając sufit parterowego domu przy ul. św. Barbary 28, wpadł do mieszkania. Właścicielka wszczęła alarm, przypuszczając, że całe mieszkanie ogarnął ogień.

urodził się 25 stycznia 1886 w Niemirowie (pow. rawsko-ruski) jako syn Karola, farmaceuty i właściciela apteki w Niemirowie, oraz Wandy z Smirzitzów.

Wiemy o nim niewiele. Jedynymi źródłami informacji jakimi dysponujemy o opisywanej dziś postaci to artykuł autorstwa Rajmunda Piersiaka, który ukazał się w „Gazecie Częstochowskiej” w 1968 r., wzmianki w międzywojennej prasie oraz pamiątkowy album ze zdjęciami i dokumentami udostępnionymi dzięki uprzejmości pana Tadeusza Walasa. Dzisiaj rzucimy nieco światła na sylwetkę Jana Nowaka – harcerza i radioamatora. Zaliczał się do tego pokolenia Polaków, które nie zdążywszy nacieszyć się odzyskaną niepodległością, było świadkiem jej tragicznego kresu, a życie wielu przedstawicieli tej generacji wydarła okupacyjna noc. Być może właśnie dlatego, że przedwczesna śmierć nie pozwoliła takim jak on wydatniej zapisać się swoimi osiągnięciami w annałach historii i budowie powojennej Polski, dziś postać ta jest praktycznie skazana na zapomnienie.

7 lipca 1967 r. – drobnicowiec B-455 w Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie zyskał nazwę „Częstochowa”. Obsługiwał linie zachodnioafrykańskie. Mierzył 12 m długości, 17 m szerokości, 9,90 m wysokości. Osiągał maksymalną prędkość 16 węzłów (30 km/h), eksploatacyjną 12,5 węzła (23 km/h), odbył 57 rejsów, każdy po 115 dni. Służył do 1985 r. Woził cytrusy, ziarno, olej jadalny, przewiózł 400 tys. ton ładunku.

W miejscowości Napoleon w gminie Lipie od października 2017 roku działa Muzeum 303 im. płk. pilota Jana Zumbacha, członka grupy obrońców Wielkiej Brytanii – Dywizjonu 303.

Cztery lata temu pożegnaliśmy Zofię Rozanow, historyka sztuki, publicystkę, pedagoga, członka Polskiej Akademii Nauk, a przede wszystkim badaczkę dziejów sztuki klasztoru jasnogórskiego. Miała 85 lat. Ludzie, którzy zetknęli siĘ z Panią Zofią, zdawali sobie na ogół sprawę z tego, że były to spotkania, które się liczą. Była niekwestionowanym autorytetem na bazie zawodowego doświadczenia. Wielu osobom imponowała niebywałą wiedzą historyczną. Odznaczała się entuzjazmem i stałym wysiłkiem woli.
Niech ten krótki zarys Jej życia będzie sposobnością do złożenia podziękowań za dzieła, które stworzyła, którym poświęciła parę dziesiątków lat.

W niezmąconym spokoju napłynęły pogodne, w blaskach słońca skąpane dni Zielonych Świątek 8–9 czerwca 1919 r. Rojno i gwarno było na ulicach, którymi co chwila przeciągały gromadki pątników zdążających ku Jasnej Górze. Dzielnica jasnogórska zaludniła się barwnym tłumem włościan, przybyłych na odpust doroczny nawet z dalszych okolic kraju mimo wszelkich przeszkód i obaw. Do parku Staszica, gdzie przygrywały orkiestry wojskowe pospieszyły tłumy ludności, by zaczerpnąć powietrza wolnego od pyłu i miazmatów śródmiejskich. Kina były wypełnione, zwłaszcza w godzinach wieczornych.

W sobotę 15 czerwca w Częstochowie odbyły się obchody IX Święta Pułkowego 27 Pułku Piechoty. Rozpoczęła je w kościele pw. Św. Jakuba Apostoła Msza Święta w intencji byłych żołnierzy pułku oraz 7 Dywizji Piechoty.

Był czwartym z kolei dowódcą piechoty dywizyjnej 7 DP w naszym mieście. Urodził się 14 kwietnia 1892 w Okalewie, pow. rypiński jako syn Adolfa, pisarza sądowego i Walerii z Ostrowickich. Ukończywszy 7-klasowe Gimnazjum Realne w Skierniewicach w 1912 roku przez następne dwa lata studiował nauki przyrodnicze na Uniwersytecie w Liége.

Wakacje to czas relaksu i wędrówek. Korzystając z okazji zaprezentujemy dzisiaj naszym czytelnikom miejsce tyleż malownicze, co zapomniane. Znają je głównie amatorzy pieszych i rowerowych wypraw, uczestnicy organizowanych już od wielu sezonów zawodów w biegach terenowych „Ossona Cup” oraz częstochowscy pasjonaci szybownictwa i aeronautyki. Spróbujemy dziś pokrótce nakreślić historię najwyższego wzniesienia leżącego w administracyjnych granicach miasta i człowieka który związał z nim swoje losy.

MAREK A. KOPROWSKI

„Kaci Wołynia. Najkrwawsi ludobójcy Polaków”

3 czerwca 1954 r. – zmarła Mieczysława z Rozenfeldów Biegańska, wdowa po dr Władysławie Biegańskim, autorka publikacji o życiu i osobie swojego męża.

Janów to bez wątpienia jedna z najpiękniejszych gmin nie tylko naszego powiatu, ale i kraju. Do niej od lat cyklicznie przybywają szczególnie wrażliwi na piękno poeci czy artyści plastycy. Wapienne ostańce, woda, lasy, wyjątkowa roślinność i echa historii przyciągają turystów oraz ludzi, którzy postanawiają osiąść w tym miejscu na stałe.

W dniu 22 czerwca 2019 roku w klasztorze Ojców Paulinów w Wieruszowie została odprawiona Msza św. w intencji 50 rocznicy śmierci ks. Szczepana Walkowskiego w imieniu JE Biskupa Edwarda Janiaka z Diecezji Kaliskiej Mszę św. Odprawił Ojciec Przeor dr Piotr Polek, w koncelebrze byli ks. Prałat Henryk Orszulak i ks. podpułkownik z Diecezji Kaliskiej reprezentujący JE Biskupa Polowego Wojska Polskiego ks. generała brygady Józefa Guzdka.

4 czerwca 1994 roku w Częstochowie zmarł Józef Wójcicki, humanista, pedagog, autor prac z zakresu historii i literatury, działacz społeczny.

Ks. Szczepan Walkowski = kapelan Polskich Sił Powietrznych w czasie II wojny światowej w Wielkiej Brytanii, pilot dywizjonu 302. Założyciel Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży w klasztorze Ojców Paulinów w Wieruszowie, wielokrotny Prezes Stowarzyszenia Lotników Polskich w Argentynie, wielokrotny Wiceprezes Związku Polaków w Argentynie. Przewodniczący Komitetu Redakcyjnego ,,Głosu Polskiego „ Proboszcz Polskiej parafii Oulimes Berazatengi Seradi. Major Polskiego Lotnictwa w czasie II wojny światowej w Wielkiej Brytanii, Kawaler Orderu Odrodzenia Polski, odznaczony wieloma wojskowymi odznaczeniami polskich i zagranicznych.

W sobotę, niedzielę i poniedziałek (3, 4, 5 maja 1919 roku), nieustannie padał deszcz, chwilami malejąc do rozmiarów drobnego kapuśniaczka. Niepogoda zapędziła rzesze przysięgłych amatorów spaceru do domowych pieleszy lub kinematografu i cukierni. W połowie maja 1919 roku temperatura znacznie się obniżyła. Zimno w dniu 15 maja 1919 roku sprawiło, że na ulicach ukazały się ponownie dawno już zarzucone palta jesienne a nawet zimowe. Chłód utrzymywał się jednak dalej. Dotkliwe zimno panujące po 20 maja 1919 roku doprowadzały do rozpaczy nie tylko mieszkańców Częstochowy. Sfery ogrodnicze komunikowały, że chłody odbijają się w sposób ujemny na kwitnięcie drzew owocowych, natomiast tamowały rozwój robactwa, skutkiem tego owoc jakkolwiek obrodzi mniej obficie, będzie zdrowszym niż kiedykolwiek. Wyjątkowo zimny maj.

Józef Tadeusz Natali (06.04.1921 – 27.06.2008)

18 maja br. minęła 75. rocznica zdobycia przez polskie wojska włoskiego wzgórza Monte Cassino, będącego częścią Apenin Środkowych. Było to najważniejsze zwycięstwo II Korpusu Polskiego pod dowództwem Władysława Andersa w kampanii włoskiej.

Pułkownik Sztabu Generalnego Adam Nałęcz-Nieniewski trzeci z kolei dowódca piechoty dywizyjnej 7 Dywizji Piechoty urodził się 19 maja 1886 w Zawadach (pow. sieradzki) jako syn Stanisława, ziemianina, który za udział w postaniu styczniowym stracił majątek, i Haliny z Wybickich (poprzez matkę był prawnukiem Józefa Wybickiego).

Był rodzącą się legendą częstochowskiego sportu, świetnym dowódcą, komandosem, trochę awanturnikiem, a przede wszystkim niezmordowanym patriotą, który zginął z orężem w ręku. W numerze poprzednim wspominaliśmy postać wybitnego częstochowianina Jerzego Muchy. Dziś przyszedł czas, aby nakreślić sylwetkę jego ukochanego wujka, kpt. Stanisława Wiznera.

3 maja 1921 r. – odbył się wiec i pochód 30 000 mieszkańców Częstochowy pod hasłem przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Na Górny Śląsk udała się też grupa ochotników dowodzonych przez por. Franciszka Czarneckiego. Polegli: Jan Gliński, Ignacy Ziętal (podczas walk o Dobrodzień), oraz 18-letni Kazimierz Gomoliszewski. W Częstochowie ciężko ranny zmarł strażak Czesław Stanik. W ich pogrzebie, który przerodził się w patriotyczną manifestację, wzięło udział 50 000 mieszkańców Częstochowy.