Częstochowski radny Piotr Wrona zaapelował do Wojewody Jarosława Wieczorka o pilne zobligowanie prezydenta Krzysztofa Matyjaszczyka do usunięcia toksycznego składowiska odpadów przy ul. Filomatów w Częstochowie. Zgromadzone w tym miejscu tony toksycznych materiałów chemicznych stwarzają potężne zagrożenie dla przyrody i człowieka. Nie są one bowiem odpowiednio zabezpieczone i dostęp do nich jest de facto niczym nieograniczony. Niestety, jak dotąd prezydent Matyjaszczyk nie wykonał koniecznych czynności w celu likwidacji składowiska. Nie pomagają apele organizacji ekologicznych i częstochowskich radnych oraz publikacje medialne. Poniżej pismo radnego Piotra Wrony.
Częstochowa, 20.04.2020 r.
Piotr Wrona
Radny Miasta Częstochowy
Pan Jarosław Wieczorek
Wojewoda Śląski
W związku z art. 96 ust. 2 Ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019r. poz. 506z późn. zm.) proszę Pana Wojewodę o wezwanie Prezydenta Miasta Częstochowy do pilnego zaprzestania naruszenia prawa czyli bezczynności w realizacji prawnego obowiązku, o którym mowa w art. 26a ust. 3 Ustawy o odpadach (Dz.U. z 2019 r. poz. 701 z późn. zm.) czym doprowadza do zagrożenia życia i zdrowia mieszkańców m. Częstochowy. Usunięcie naruszenia prawa ma polegać na niezwłocznym wydaniu przez Prezydenta Miasta decyzji, o której mowa w ww. przepisie oraz na usunięciu i utylizacji odpadów.
UZASADNIENIE
W dniu 12.05.2018r. dyżurny I Komisariatu Policji w Częstochowie poinformował Delegaturę WIOŚ w Częstochowie o zdeponowaniu odpadów zawierających substancje niebezpieczne w magazynie znajdującym się w Częstochowie przy ul. Filomatów 28 (teren dawnej Przędzalni Czesankowej Wełnopol. Oględziny przeprowadzone w dniu 12.05.2018r. wykazały, że w hali o powierzchni około 1600 m2 może znajdować się ok. 4800 m3 odpadów. Odpady umieszczone są głównie w beczkach i pojemnikach typu mauzer.
Zarówno odczuwalny zapach, jak i oznaczenia na pojemnikach wskazywały, że w hali znajdują się odpady farb, lakierów i rozpuszczalników organicznych. Substancje te stanowią materiały łatwopalne, wobec czego istnieje potencjalne niebezpieczeństwo wystąpienia pożaru.
Na magazynowanie odpadów została wykorzystana cała kubatura obiektu, uniemożliwiając wejście, Mogłoby to znacznie utrudnić działania straży pożarnej w przypadku wystąpienia pożaru.
W sąsiedztwie miejsca magazynowania znajdują się inne, użytkowane obiekty przemysłowe, Urząd Skarbowy oraz zabudowania mieszkalne. Lokalizacja obiektu stanowi ścisłe centrum Częstochowy.
Pojemniki z odpadami magazynowane są w kilku warstwach o łącznej wysokości około 4-5 m, co może powodować ich uszkodzenia i wyciek niebezpiecznych substancji do środowiska, zwłaszcza, że większość pojemników z niebezpiecznymi substancjami nosi ślady zużycia, opakowania są pogniecione lub pęknięte, a ustawianie ich piętrowo powoduje dalszą ich degradację i uszkodzenia. Nadwyrężenie ich konstrukcji może doprowadzić do wycieków substancji w nich zgromadzonych.
Przypadki takie miały miejsce w dniu 04.07.2018r. oraz 08.10.2019r. W pierwszym przypadku Uszkodzone zostały dwa mauzery, w kolejnym zdarzeniu — jeden mauzer). W wyniku uszkodzenia część zawartości wyciekło na teren przyległy do hali magazynowej.
Badania odpadów wykonane przez Laboratorium WIOŚ wykazały, że odpady zawierają takie substancje, jak: alkohole alifatyczne, ketony i ich pochodne, węglowodory alifatyczne, w tym etylobenzen i ksyleny, węglowodory alifatyczne, aceton, estry i etery alifatyczne. Ww. substancje są węglowodorami o dużej lotności i łatwopalnymi.
Dalsze przypadki uszkodzenia mauzerów może spowodować przedostawanie ich zawartości do środowiska, co będzie stwarzać zagrożenie dla pracowników okolicznych firm i urzędu oraz mieszkańców miasta poprzez ich działanie toksyczne oraz zagrożenie pożarowe.
Badane próbki odpadów zawierają substancje powodujące, że magazynowane odpady należy zakwalifikować jako niebezpieczne. Dalsze ich magazynowanie w obecnym miejscu może, w przypadku rozszczelnienia lub uszkodzenia pojemników, wpływać niekorzystnie na stan jakości gleb i wód na terenie znajdującym się w sąsiedztwie. Obecność substancji łatwopalnych, w przypadku pożaru i prawdopodobnego rozprzestrzeniania, może powodować wydzielanie się toksycznych gazów zagrażających bezpośrednio zdrowiu lub życiu ludzi.
W wyciągu wodnym stwierdza się znaczną ilość substancji organicznych o właściwościach rakotwórczych i mutagennych. Ewentualne rozszczelnienie pojemników może pośrednio negatywnie oddziaływać na wody podziemne.
Z uwagi występowanie realnego niekorzystnego wpływu substancji chemicznych na ludzi i środowisko, należy uznać, że zachodzą przesłanki, określone w art. 26a ustawy z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach, podjęcia w trybie pilnym działań zmierzających do niezwłocznego usunięcia odpadów zgromadzonych w hali przemysłowej zlokalizowanej w Częstochowie przy ul. Filomatów 28.
Pomimo upływu terminu kilku miesięcy od powstania prawnego obowiązku po stronie Prezydenta Miasta Częstochowy, którym mowa w art. 26a ust. 3 Ustawy o odpadach (Dz.U. z 2019 r. poz. 701 z późn. zm.), do dnia dzisiejszego nie została wydana decyzja w sprawie. Przyczyny zwłoki, o których zostałem poinformowany w odpowiedzi na interpelację oceniam jako fikcyjne lub jako nieprawidłowe realizowanie obowiązków ustawy Prawo zamówień Publicznych. Prezydent Miasta nie tylko nie ogłasza zamówienia usługę usunięcia i unieszkodliwienia niebezpiecznych i mutagennych odpadów z nielegalnego magazynu przy ul Filomatów 28, ale, jak wynika z planu zamówień publicznych przygotowanego przez Urząd Miasta Częstochowy w styczniu br., nawet nie zaplanował na ten rok zamówienia publicznego na realizację takiej usługi.
Z odpowiedzi na interpelację sporządzoną przez Zastępcę Prezydenta Miasta wynika, że przez ponad pół roku Prezydent nie potrafi cyt.: „określić: zakres i termin udostępnienia przez władającego powierzchnią ziemi, obiektów, w których znajdują się odpady, zakres i sposób przeprowadzenia działań mających na celu usunięcie odpadów oraz termin rozpoczęcia i zakończenia ww. działań. Dotychczasowe działania nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Podmioty przystosowane do wykonywania tego rodzaju usług nie gwarantują przyjęcia do unieszkodliwienia odpadów zmagazynowanych przy ul. Filomatów”.
Wszystko jednak wskazuje na to, że władze miasta Częstochowy symulują jedynie prowadzenie działań w kierunku realizacji swoich ustawowych obowiązków. Gdyby bowiem Prezydent naprawdę chciał udzielić zamówienia na unieszkodliwienie odpadów, ogłosiłby przetarg na realizację tej usługi. Tymczasem Prezydent prowadzi niekończącą się korespondencję w trybie nieznanym ustawie o zamówieniach publicznych, co nie może być podstawą do udzielania przez przedsiębiorców jakichkolwiek gwarancji wykonania usługi, ponieważ takiej gwarancji można udzielić jedynie w umowie o realizacji zamówienia publicznego.
Dodatkowo podkreślam, że wiosną ubiegłego roku, w okresie suszy, wywołano szereg pożarów legalnych i nielegalnych składowisk odpadów. Ponieważ sytuacja meteorologiczna wywołująca suszę jest w tym roku jeszcze trudniejsza, pożar składowiska przy ul. Filomatów w Częstochowie jest prawdopodobny i wywołałby katastrofę ekologiczną i zagrożenie mienia, zdrowia i życia osób mieszkających i pracujących w bezpośrednim sąsiedztwie składowiska. Ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo z infrastrukturą kolejową, tramwajową i drogową istnieje również realne zagrożenie katastrofą w ruchu lądowym.
Mając na uwadze powyższe, wnoszę jak na wstępie.
Radny Piotr Wrona w imieniu mieszkańców Częstochowy
(-podpisano elektronicznie-)