Mija miesiąc nowego systemu komunikacji publicznej, realizowanej w ramach wsparcia rządowego funduszu. O tym jak nowy podział rynku wpłynął na PKS Częstochowa S.A. rozmawiamy z prezesem spółki Ludwikiem Kubasiakiem.
Od 1 września 2021 roku nastąpiły zasadnicze zmiany w publicznej komunikacji. Ruszyły pilotażowe nowe linie autobusowe, finansowane z budżetu państwa. Jak PKS Częstochowa S.A. odnalazł się w tej nowej rzeczywistości?
– Na dzień 1 września 2021 r. Spółka po restrukturyzacji była organizacyjnie i potencjałowo przygotowana do realizacji do 50 obiegów dziennych.
Niestety, z uwagi na dokonany przez Starostwo Częstochowskie podział rynku w związku z wyborem dwóch firm i uruchomieniem publicznej komunikacji powiatowej przez powiat częstochowski – na 70-letniej mapie sieci komunikacyjnej dotychczas wykonywanych przewozów autobusowych przez PKS Częstochowa, nasza Spółka utraciła własne linie (kierunki) – Częstochowa: Kłomnice, Lelów, Dąbrowa Zielona, Mykanów oraz połączenia gminne w tych rejonach na rzecz pięciu linii, które uzyskał wybrany przez powiat częstochowski nasz konkurent.
PKS Częstochowa otrzymał od Starostwa do obsługi dwie linie…
– Tak, Spółce udało się uzyskać zamówienie na okres czterech miesięcy tylko na dwie linie powiatowe i utrzymać tylko dwa kierunki: Częstochowa–Kruszyna i Częstochowa–Kamienica Polska. Przewozy autobusowe są wykonywane z wykorzystaniem Dworca Autobusowego przy ul. Wolności, który jest czynny od godziny 5:00 do 21:00, kasy autobusowe natomiast od godz. 08:00 do godziny 14:30.
Ten niekorzystny dla PKS podział rynku z pewnością niedobrze odbił się na funkcjonowaniu Spółki?
– Bez wątpienia odczuwamy to mocno. Aktualnie Spółka zatrudnia 60 osób na etatach, do tego dochodzi około 20 umów cywilno-prawnych, zatem łącznie jest to około 80 osób. Z uwagi na dokonany przez Starostwo Częstochowskie podział lokalnego rynku przewozowego i utratę czterech kierunków komunikacyjnych własnej sieci komunikacyjnej Spółka będzie zmuszona dokonać redukcji zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych w wysokości około 25-30 procent stanu zatrudnienia – w administracji przewozowej, obsłudze sanitarno-porządkowej oraz obsłudze technicznej.
Jak zatem wygląda poziom jazd PKS?
– Po dostosowaniu się do aktualnych potrzeb rynkowych w zakresie przewozów gminnych i powiatowych liczba obiegów dziennie – średnio – wynosi 26. Zabezpieczenie taborowe dla obiegów obejmuje 36 autobusów (małe, duże, plus rezerwy). Nasz aktualny stan taboru to łącznie 100 pojazdów, niestety na dzisiaj około 70 pojazdów jest odstawionych na parkingu Zajezdni PKS i wyrejestrowanych z uwagi na ograniczenie zbędnych kosztów utrzymania. W ramach obiegów wykonujemy około 400 kursów dziennych i przewozimy naszymi autobusami około 1300 osób w komunikacji publicznej, współfinansowanej przez samorządy zarówno w powiecie częstochowskim, kłobuckim i myszkowskim. Jest to czterokrotny spadek przewozów dziennych na dotychczasowej sieci komunikacyjnej Spółki w stosunku do okresu poprzedniego, sprzed pandemii. Wykorzystujemy 30 procent potencjału sprzed pandemii, i dodam, że ten czas bardzo negatywnie wpłynął na naszą Spółkę. Muszę też podkreślić, że nie otrzymaliśmy żadnego wsparcia rządowego w ramach programów pomocy covidowej dla firm.
Jakie aktualnie linie obsługuje PKS Częstochowa?
– Od 1 września obsługujemy linie komunikacji powiatowej i gminnej w obszarze regionu częstochowskiego i kłobuckiego. Są to:
1. Częstochowa–Kruszyna /linia powiatowa/ plus gminne Kruszyna–Ligota Mała, Kruszyna–Bogusławice – tu jest bardzo dobrze utrzymująca się współpraca komunikacyjna od kilku lat
- Częstochowa–Kamienica Polska /linia powiatowa/ – również bardzo dobrze utrzymująca się współpraca komunikacyjna od kilku lat. Ponadto obsługujemy tu komunikację gminną – kierunki Osiny i Mzyki wraz z przewozami szkolnymi.
- Komunikacja publiczna na terenie gminy Mstów – dobrze rokująca i dobrze rozwijająca się współpraca komunikacyjna również z operującą na tym terenie Częstochowską Spółką MPK. (wspólne centra przesiadkowe).
- Częstochowa – Kłobuck /komunikacja powiatowa na terenie powiatu/ – kierunki Janiki, Julianów, Rębice. Bardzo dobrze i rozwijająca się współpraca. Powiat Kłobucki wraz z kilkoma gminami ze swojego powiatu jest pionierem w wykorzystaniu Funduszu Autobusowego. Jest praktycznie liderem, pierwszy ze znacznym rozmachem wykorzystał na terenie obsługiwanym przez autobusy PKS Częstochowa S.A., środki z FRPA już w IV kwartale 2019 r. i w naszej ocenie posiada największe doświadczenie.
- Częstochowa–Przystajń – /komunikacja komercyjna/ plus oraz komunikacja na terenie gminy do Kużnicy Starej.
- Częstochowa–Koziegłowy – /komunikacja komercyjna / plus oraz komunikacja gminna na terenie Gminy Koziegłowy, jak również przez Mzyki.
- Częstochowa–Złoty Potok – /komunikacja komercyjna/ 4 kursy,
- Częstochowa–Puszczew–Kłobuck – /komunikacja komercyjna/,
- Częstochowa–Parzymiechy – /komunikacja komercyjna/,
- Częstochowa–Załęże Małe – /komunikacja komercyjna/,
- Częstochowa–Maluszym przez Gidle – /komunikacja komercyjna/ – na tym kierunku od Kłomnic, według relacji kierowców, praktycznie od 1 września br. zabieramy każdorazowo do autobusów pasażerów w naszych równoległych kursach, notoryczn pozostawianych na przystankach przez konkurencyjną częstochowską komunikację powiatową. Na niektórych kursach od Witkowic losowo nawet do 20 osób.
Jak podliczacie Państwo pierwszy miesiąc funkcjonowania w systemie współfinansowanym przez fundusz rządowy?
– Na podstawie spływających od 1 września danych wzrost przewozów szacujemy na poziomie około 50 procent w stosunku do sierpnia 2021 r., co stanowi około 30 procent w stosunku do okresu sprzed pandemii COVID-19. Sprzedaż na poziomie około 18 000 biletów miesięcznych w stosunku do poprzedniego roku wykazuje trend pozytywny.
Ile zarabiają Państwa kierowcy?
– Aktualny, średni zarobek brutto kierowców w Spółce za czerwiec 2021 roku, wyniósł 5700 zł miesięcznie. Majątek około transportowy Spółki – po restrukturyzacji majątkowej – stanowi niezbędne minimum.
Aktualne umowy ze starostwem powiatowym i gminami, a w ślad za tym i układ komunikacyjny, obowiązują do końca 2021 roku. Od stycznia 2022 roku ma nastąpić nowe rozdanie finansowe i ponowne przetargi na obsługę linii. Jak PKS Częstochowa się to tego przygotowuje? W czym będzie konkurencyjny w stosunku do firm prywatnych?
– Przede wszystkim jakością wykonywanej usługi przewozowej oraz poczuciem bezpieczeństwa podróżujących pasażerów, naszymi autobusami. Szczególnie mając na uwadze wymagania sanitarne pasażów wypracowane i utrwalone w okresie trwającej Pandemii COBID-19.
Jeżeli przetarg będzie przygotowany dla wyboru przewoźnika w długookresowej perspektywie czasowej (5-10 lat) na pewno nowym i nowoczesnym taborem pasażerskim.
– Pracujemy, również nad nowymi propozycjami skomunikowań na obszarach gmin i propozycje do wniosków o dofinansowanie w ramach FRPA nowych linii gminnej komunikacji publicznej składamy zainteresowanym wójtom. Powołaliśmy w tym celu dwuosobowy zespół specjalistów ds. rozwoju, pracujący niezależnie od Działu Przewozowego Spółki
Czy otrzymujecie Państwo jakieś spostrzeżenia od pasażerów, po pierwszym miesiącu funkcjonowania nowego systemu komunikacji publicznej?
– Na bieżąco notujemy spostrzeżenia i uwagi podróżnych. Są to zawsze jedne z najcenniejszych danych uzupełniające badanie rynku prowadzone przez pracowników Spółki.
Nie chcę „zapeszyć”, ale z satysfakcją pragnę powiedzieć, że w porównaniu z okresem poprzednim np. 2019 r. opinie dotyczące naszej Spółki diametralnie się zmieniły – na lepsze oczywiście.
Otrzymujemy jednak bardzo dużo informacji zwrotnych z otoczenia zewnętrznego Spółki mówiących, jakoby PKS Częstochowa S.A. cyt.: „jeszcze chwila i przestanie istnieć”. Po udanej, tak trudnej restrukturyzacji Spółki, wypracowaniu twardych danych finansowych pozwalających Nadzwyczajnemu Walnemu Zgromadzeniu Spółki cofnąć ogłoszoną w październiku 2019 r. likwidację Spółki są to fake news’y , bardzo przykre. Ale trudno – walka konkurencyjna nie zna ograniczeń.
Dziękuję za rozmowę
URSZULA GIŻYŃSKA