Osoby w wieku 60 lat i więcej, obecnie stanowią ponad 22% społeczeństwa – wynika z danych GUS . Biorąc pod uwagę fakt, że wzrastający wiek wiąże się ze zwiększeniem podatności na choroby i umieralności, zastosowanie wszelkich metod mających na celu wspieranie postaw zdrowotnych, tj. zbilansowana dieta, umiarkowana aktywność, czy stosowanie odpowiednich probiotyków, jest bardzo istotne. Doskonałą okazją do nagłaśniania takich działań jest Ogólnopolski Dzień Seniora, który będziemy obchodzili już 14 listopada.
Zgodnie z raportem Głównego Urzędu Statystycznego przewiduje się, że osoby w wieku podeszłym,do 2050 roku będą stanowiły już ponad 40% społeczeństwa.Od roku 1992 obserwuje się dynamiczny wzrost długości życia Polaków. Rozwój medycyny, a także większa troska o higienę życia spowodowały, że na przestrzeni lat 1991-2014 przeciętny czas trwania życia mężczyzn wzrósł o 7,9 lat a kobiet o 6,5 lat.
Dieta, ruch i zdrowe jelita
Zgodnie z piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, opracowaną specjalnie dla osób starszych, dieta i umiarkowana aktywność fizyczna stanowią podstawowe elementy zdrowego stylu życia. Mają one na celu zmniejszenie chorobowości w wieku podeszłym, a także wydłużenie długości życia człowieka . Co więcej, zdaniem Instytutu Żywności i Żywienia warzywa i owoce powinny stanowić podstawę diety. Są one źródłem cennych składników odżywczych takich jak: witaminy, składniki mineralne, błonnik, a także substancje o potencjale antyoksydacyjnym. W odpowiednich proporcjach istotnie zmniejszają zachorowalność na choroby cywilizacyjne m. in.: choroby układu krążenia, cukrzyca, nowotwory, a także mają zdolność do wydłużania długości życia człowieka.
Za spożywaniem warzyw i owoców przemawia także ich zdolność do wspierania rozwoju prawidłowej mikrobioty jelitowej. Obecny w nich błonnik, a dokładniej jego frakcje poli- i oligosacharydowe np. inulina stanowią pożywkę dla bakterii bytujących w jelicie. Dzięki temu umożliwiają im wzrost i rozwój.
Odpowiednia mikrobiota jelit zmniejsza stan zapalny, a dzięki temu ogranicza alergie i nietolerancje pokarmowe. Dlatego tak istotna jest suplementacja odpowiednio dobranymi szczepami bakterii,która umożliwia zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia, poprzez ograniczenie wchłaniania cholesterolu całkowitego, frakcji LDL (tzw. „zły cholesterol”) i trójglicerydów. W ostatnich badaniach wskazuje się także, że zastosowanie probiotykówzmniejsza ryzyko depresji i zaburzeń poznawczych– wyjaśniaKatarzynaStachurska, dietetyk
W jaki sposób seniorzy mogą wspieraćmikrobiotę jelitową?
Żywność naturalnie obfita w probiotyki to fermentowane produkty mleczne takie jak: kefir czy mleko acidofilne, a także warzywa kiszone np. ogórki. Oprócz żywości zawierającej probiotyki, ważne jest także spożywanie prebiotyków, czyli produktów zawierających wspomniany wcześniej błonnik pokarmowy np. inulinę. Szczególnie obfite źródła inuliny to warzywa takie jak: szparagi, karczochy, por, cebula, czosnek i cykoria.
Niestety, bardzo często sama dieta bogata w kiszonki nie wystarczy. Seniorzy, któr+zy cierpią na przewlekłe choroby jelit, tj. wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy zespół jelita drażliwego, powinni dodatkowo suplementować probiotyki, najlepiej o udokumentowanym działaniu. Bardzo ważne jest, aby osoby starsze, borykające się z problemami układu pokarmowego, zawsze konsultowały wybór probiotyku z lekarzem lub dietetykiem, który dobierze odpowiedni preparat zawierający szczep, posiadający określone właściwości dla danego schorzenia.
Troska o mikrobiotęstanowi holistyczną opiekę nad seniorem. Bakterie jelitowe biorące udział w syntezie witamin z grupy B zapobiegają ich niedoborom, dzięki czemu zmniejszają ryzyko zaburzeń układu nerwowego takich jak np. otępienie. Szczepy probiotyczne mogą być także pomocne w zapobieganiu i wspomaganiu leczenia osteoporozy. Dzięki temu, że ułatwiają trawienie laktozy, umożliwiają spożywanie nabiału, który jest szczególnie cennym źródłem wapnia.
W przypadku osób starszych ważna jest również funkcja immunomodulująca probiotyków. W wieku podeszłym dochodzi do zmniejszenia wydolności układu odpornościowego. Zgodnie z wynikami badań zastosowanie odpowiednich kultur bakterii obniża stan zapalny, ogranicza przepuszczalność bariery jelitowej i usprawnia funkcjonowanie układu odpornościowego.
Prawidłowe funkcjonowanie jelit a równowaga umysłu w wieku podeszłym
Probiotyki są skutecznym narzędziem we wzmacnianiu nie tylko ciała, ale także duszy i umysłu. Okazuje się, że ich suplementacja, a także zdrowy styl życia, tzn. odpowiednia dieta i bycie aktywnym, są powiązane z rzadszym występowaniem depresji. Z racji wieku seniorzy są także szczególnie narażeni na wystąpienie chorób neurodegeneracyjnych. Obniżając stan zapalny i stres oksydacyjny, a także zapobiegając spadkowi neurotransmiterów, probiotyki mogą zapobiec chorobom układu nerwowego lub zmniejszyć odczuwane objawy.
Warto wspomnieć także o pozytywnym oddziaływaniu preparatów probiotycznych na samopoczucie. Okazuje się, że jelita wpływają na stan całego organizmu człowieka, na zachowanie i emocje, a także na występowanie różnego rodzaju zaburzeń psychicznych, głównie lękowych i depresyjnych. W samych tylko jelitach znajduje się 100 mln komórek nerwowych, których działanie wpływa na nasz nastrój i odgrywa niemałą rolę przy zachorowaniach na depresję czy chorobę Alzheimera .
Wraz z postępującym wiekiem, a także na skutek przyjmowanych leków, stresu i niezdrowej diety dochodzi do zaburzenia składu i ilości mikrobiomu jelit. Osoby starsze, które często są zobligowane do przyjmowania wielu leków są grupą szczególnie narażoną na zaburzenia flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Zdrowa dieta, spożywanie żywności zawierającej naturalne probiotyki i prebiotyki, a także odpowiednio dobrane suplementy probiotycznemogą pomóc przywrócić lub zachować równowagę bakteryjną jelit.
Probiotyk? Tak – ale nie każdy
Obecnie na rynku dostępnych jest ponad sto preparatów probiotycznych.Warto wiedzieć, iż tylko niektóre z nich mają działanie udokumentowane badaniami naukowymi. Z uwagi na fakt, iż właściwości probiotyków są szczepozależnenależy świadomie dokonywać wyboru. W podjęciu decyzji dotyczącej doboru odpowiedniego preparatu pomocna jest opinia lekarza. Na temat probiotyków i korzyści związanych z ich stosowaniem,edukuje kampania „Probiotyk – wybieram świadomie”. To inicjatywa, nad którą merytorycznie czuwa Rada Programowa:
• Prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska, specjalista chorób wewnętrznych, gastroenterolog, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych I Gastroenterologii z Pododdziałem Leczenia Nieswoistych Chorób Zapalnych Jelit CSK MSWiA, prezes Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii
• Prof. dr hab. n. med. Hanna Szajewska, pediatra, kierownik Kliniki Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodnicząca Grupy Roboczej ds. Probiotyków Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci
• Prof. n. farm. dr hab. n. med. Stefan Tyski, kierownik Zakładu Antybiotyków i Mikrobiologii Narodowego Instytutu Leków, kierownik Zakładu Mikrobiologii Farmaceutycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ekspert Komisji Farmakopei Europejskiej, 2010 r. zastępca Przewodniczącego Komisji Farmakopei Polskiej, Prezes Polskiego Towarzystwa Mikrobiologów
Misją kampanii społecznej „Probiotyk – wybieram świadomie” jest podniesienie wiedzy pacjentów na temat znaczenia jakości probiotyków i mądrego stosowania tylko przebadanych preparatów.
Kampanię wspiera:
Mecenasem kampanii jest firma Pharmabest, która rozwija portfolio swoich produktów, kierując się EBM (EvidenceBasedMedicine), czyli medycyną opartą na danych naukowych.
Więcej informacji na stronie www.wybieramprobiotyk.pl
*Badanie opinii zrealizowane w ramach kampanii „Probiotyk – wybieram świadomie”, w dniach 2- 6.05/2018 przez Agencję SW Research, n=1047
r