BOHATEROWIE CZĘSTOCHOWY – Gen. Czesław Młot-Fijałkowski


Był czwartym z kolei dowódcą piechoty dywizyjnej 7 DP w naszym mieście. Urodził się 14 kwietnia 1892 w Okalewie, pow. rypiński jako syn Adolfa, pisarza sądowego i Walerii z Ostrowickich. Ukończywszy 7-klasowe Gimnazjum Realne w Skierniewicach w 1912 roku przez następne dwa lata studiował nauki przyrodnicze na Uniwersytecie w Liége.

Będąc uczniem brał udział w ćwiczeniach tajnego skautingu (harcerstwa), zaś od 1912 należał do Polskich Drużyn Strzeleckich w Belgii. Był komendantem miejscowym w Liége oraz komendantem okręgu zachodniego. W lecie 1913 ukończył drużyniackie szkoły: podoficerską i podchorążych. Natomiast w lipcu 1914 szkolił się na kursie oficerskim Polskich Drużyn Strzeleckich w Nowym Sączu. W związku z wybuchem I wojny światowej przybył z uczestnikami kursu do Krakowa rozpoczynając służbę w Legionach Polskich. Początkowo był komendantem plutonu w I baonie strzeleckim (od 6 sierpnia 1914), wraz z którym w grudniu 1914 wszedł w skład 1 pułku piechoty Legionów. Pod Czarkowami 21 września 1914 dowodził plutonem 30 legionistów toczącymi bój z dwoma spieszonymi szwadronami kawalerii (300 ludzi) wspieranymi przez dwa karabiny maszynowe. Rosjanie musieli cofnąć się pod wieczór, nic nie wskórawszy. Za twardy opór legioniści zapłacili 9 poległymi, jednym ciężko rannym i 11 rannymi. Na miejscu koło dworu w Czarkowach został wystawiony pomnik projektu prof. Laszczki z Krakowa wysadzony w powietrze zaraz po wkroczeniu Armii Czerwonej na ten teren w 1945. Pomnik został odbudowany kilkanaście lat temu według zachowanego przedwojennego projektu. 9 października 1914 został mianowany podporucznikiem, zaś 4 maja 1915 awansowany do stopnia porucznika dowodził 4 kompanią 5 pułku piechoty Legionów. Od 27 października 1915 do stycznia 1916 w zastępstwie dowodził I baonem 5 pułku, po czym powrócił na poprzednie stanowisko. Odniósł rany pod Kostiuchnówką w lipcu 1916. Po wyleczeniu był instruktorem na kursie wyszkolenia w Ostrowi Mazowieckiej, zaś 1 lipca 1917 został mianowany dowódcą I baonu 5 pułku piechoty. Stanowisko dowódcy zajmował jedynie do 23 lipca tegoż roku,
bowiem w wyniku kryzysu przysięgowego został internowany w Beniaminowie. Uwolniony 23 marca 1918, działał w Polskiej Organizacji Wojskowej, natomiast od 1 kwietnia tegoż roku służył w Polskiej Sile Zbrojnej. Awansowany 15 października 1918 przez Radę Regencyjną do stopnia kapitana ze starszeństwem z 1 stycznia 1916, dowodził III baonem 1 pułku piechoty Polskiej Siły Zbrojnej.
Wraz z oddziałem wyjechał do Zagłębia Dąbrowskiego 10 listopada 1918 z Warszawy. Zająwszy w Sosnowcu pałac Ernesta Schöna na swoją kwaterę został niebawem dowódcą garnizonu i miasta Sosnowiec. Sprawując władzę wojskową uniemożliwiał bezkarne rozpasanie i hulanie Czerwonej Gwardii po Zagłębiu Dąbrowskim. Dopiero 18 kwietnia 1919 teraz już jako dowódca III baonu 7 pułku piechoty Legionów wyjechał na front cieszyński, a później front galicyjski do walki z wojskami ukraińskimi (maj – sierpień 1919) oraz Armią Czerwoną (sierpień – październik 1919). Nominacją na majora otrzymał 26 sierpnia 1919. Dekretem z 25 października 1919 został mianowany dowódcą baonu zapasowego 42 pułku piechoty.
W kryzysowym okresie wojny polsko-bolszewickiej służył w Okręgowym Inspektoracie Piechoty Dowództwa Okręgu Generalnego Poznań (1 lipca – 24 sierpnia 1920), po czym powrócił do linii i od 6 października 1920 był dowódcą 13 pułku piechoty. Na stanowisku tym pozostał także po przejściu armii na stopę pokojową. Ukończył kurs dowódców pułków w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie (1 listopada 1921 – 1 lutego 1922); po ukończeniu kursu otrzymał następującą opinię: dość inteligentny, sposób myślenia prosty i wygodny, dużo sprytu, wiadomości ogólne dość duże, wojskowe dostateczne, charakter niestały, nieopanowana wola, dobre chęci, dbały o jednostkę. Zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919. W kwietniu 1924 awansował do stopnia pułkownika ze starszeństwem z 1 lipca 1923. Po przewrocie majowym został 21 sierpnia 1926 dowódcą piechoty dywizyjnej 26 Dywizji Piechoty, zaś 20 lutego 1928 otrzymał nominację na dowódcę piechoty dywizyjnej 7 Dywizji Piechoty. Do Częstochowy przybył 2 marca 1928 i objął stanowisko na niecały rok w dywizji i w naszym mieście, bowiem już 18 lutego 1929 został mianowany dowódcą 18 Dywizji Piechoty. Dowodził dywizją w Łomży przez 10 lat; w tym czasie został awansowany do stopnia generała brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1930. Ukończył także kurs w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie (6 grudnia 1930 – 30 czerwca 1931). Od 23 marca 1939 był dowódcą Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew” i stanowisko to zajmował także podczas kampanii wrześniowej. Wobec niepowodzeń i zredukowania grupy do jednostek kawalerii 12 września tegoż roku, przekazał dowództwo gen. Zygmuntowi Podhorskiemu. Po bitwie pod Kockiem dostał się 6 października 1939 do niewoli niemieckiej. Przetrzymywany był w oflagach: IVA Hohnstein, IVB Königstein, VIIIE Johannisbrunn i VIIA Murnau, gdzie 17 kwietnia 1944 zmarł na atak serca. Pochowany został na miejscowym cmentarzu. Kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyża Niepodległości, Orderu Odrodzenia Polski III i IV klasy, Krzyża Walecznych czterokrotnie, Złotego Krzyża Zasługi, Medalu Pamiątkowego za Wojnę 1918–1921 i Medalu Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości. Posiadał także Odznakę Pamięci Więźniów Ideowych. Z zawartego 25 lutego 1922 małżeństwa z Ireną Daab miał syna Adolfa (18 sierpnia 1923) i córkę Marię (9 grudnia 1933).

LECH MASTALSKI

Podziel się:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *