4 kwietnia 1926 roku do rąk czytelników trafił w siedmiotysięcznym nakładzie pierwszy numer „Niedzieli”. Założycielem tygodnika był biskup nowo powstałej diecezji częstochowskiej, Teodor Kubina – kapłan o dużej wrażliwości społecznej, któremu bliskie były zawsze sprawy ludzkie.
4 kwietnia 1926 roku do rąk czytelników trafił w siedmiotysięcznym nakładzie pierwszy numer „Niedzieli”. Założycielem tygodnika był biskup nowo powstałej diecezji częstochowskiej, Teodor Kubina – kapłan o dużej wrażliwości społecznej, któremu bliskie były zawsze sprawy ludzkie.
Biskup Kubina urodził się 16 kwietnia 1880 roku w rodzinie górniczej w Świętochłowicach. Studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu we Wrocławiu. Na dalszą edukację wyjechał do Rzymu. Okres nauki we Włoszech zakończył doktoratem z filozofii i teologii. Święcenia kapłańskie przyjął 27 października 1906 roku. Ksiądz Kubina pracę duszpasterską rozpoczął jako wikariusz w Mikołowie. Pracował także m.in. w Berlinie, Kołobrzegu. W 1917 roku został mianowany proboszczem parafii Najświętszej Maryi Panny w Katowicach. Sakrę biskupią przyjął na Jasnej Górze 2 lutego 1926 roku.
Biskup Teodor Kubina uznawał szczególne znaczenie prasy katolickiej. Dobrze znał pracę redakcyjną. Wcześniej w Katowicach wydawał i redagował „Gościa Niedzielnego”. Swoje artykuły zamieszczał również w wielu czasopismach katolickich. Pierwszy numer tygodnika na Niedzielę Wielkanocną został poprzedzony „Arcypasterską zachętą”. W artykule tym przedstawione zostały przez Księdza Biskupa założenia programowe „Niedzieli”. Stanowisko redaktora naczelnego objął ks. Wojciech Mondry, publicysta, wydawca, działacz plebiscytowy i społeczny. W 1922 roku po opuszczeniu Gdańska, ks. Mondry przybył do Częstochowy. Był rektorem kościoła św. Jakuba oraz prefektem w Szkole Handlowej i Gimnazjum Tow. Szkoły Społecznej.
Redakcja czasopisma mieściła się przy ul. Krakowskiej 1 w parafii św. Zygmunta. „Niedziela” była pismem religijnym, przeznaczonym dla wiernych z diecezji częstochowskiej. Początkowo tygodnik drukowany był w Katowicach, a od 1 lipca 1927 roku w Zakładach Drukarskich Franciszka Dionizego Wilkoszewskiego w Częstochowie. „Niedziela” liczyła wówczas dwanaście stron i obejmowała następujące działy tematyczne: „Nauki niedzielne i świąteczne”, „Artykuły religijne i społeczne”, „Z życia świętych Pańskich”, „Z historii parafii diecezji częstochowskiej”, „Powieści, opowiadania, legendy”, „Wiersze”, „Wiadomości misyjne”, „Informacje okolicznościowe i różne”, „Z historii, literatury i ze świata”. Od 1928 roku dołączano do czasopisma jako dodatek „Kalendarz Jasnogórski” (ukazywał się raz na rok). Autorami artykułów na łamach „Niedzieli” byli przede wszystkim księża, zakonnicy, alumni oraz czytelnicy. Tygodnik otrzymywały parafie, które rozpowszechniały i rozprowadzały gazetę wśród wiernych.
Od 1937 roku nowym redaktorem „Niedzieli” został ks. Stanisław Gałązka. Wzrosła wówczas objętość tygodnika, lecz ogólny profil był kontynuowany. Wybuch drugiej wojny światowej uniemożliwił wydawanie czasopisma. Ostatni numer ukazał się 3 września 1939 roku. Powojenna, bardzo trudna historia tygodnika rozpoczęła się w 1945 roku. Przebywająca wówczas w Częstochowie znana pisarka Zofia Kossak-Szczucka wraz z ks. Antonim Marchewką podjęła inicjatywę wydawania i redagowania „Niedzieli”, która skierowana była do katolików w całej Polsce. Niestety już w 1953 roku władze zakazały wydawania tygodnika. Po dwudziestu ośmiu latach nieobecności na rynku wydawniczym pismo powróciło w 1981 roku. Ale już kilka miesięcy później, w wyniku wprowadzenia w Polsce stanu wojennego, „Niedziela” po raz kolejny na pewien czas została zmuszona do zawieszenia swojej działalności. Nieprzerwanie od trzydziestu lat redaktorem naczelnym jest ks. dr Ireneusz Skubiś.
Przy pisaniu korzystałam z książki Agnieszki Bajor i Zbigniewa Żmigrodzkiego „Tygodnik katolicki „Niedziela” 1926-1939”. Częstochowa. Wydawnictwo Akademii Polonijnej EDUCATOR 2002 oraz z artykułu Lidii Dudkiewicz „Historia ta zaczęła się w 1926 roku”, Wydanie Specjalne „Niedzieli”: 75 lat Niedzieli, 2001.
Foto 1 – Pierwszy biskup częstochowski Teodor Kubina (ze zbiorów Romana Sitkowskiego)
Foto 2 – Kilka lat temu nakładem Wydawnictwa Akademii Polonijnej EDUCATOR ukazała się publikacja monograficzna autorstwa Agnieszki Bajor i Zbigniewa Żmigrodzkiego pt. „Tygodnik katolicki „Niedziela” 1926-1939”. Praca ta dostarcza cennych wiadomości dotyczących powstania „Niedzieli” i pierwszych lat jej działalności oraz założeń programowych pisma. Przybliża również osoby i ich dzieła blisko związane z „Niedzielą” – redaktorów ks. Wojciecha Mondrego, ks. Stanisława Gałązkę i innych, którzy współpracowali z tygodnikiem. Książka ta w swym kształcie jest ważną próbą stworzenia monografii poczytnego czasopisma, które w bieżącym roku ukończyło 85 lat i wypełnia istotną rolę w Kościele.
Barbara Szymańska