W poprzednim numerze informowaliśmy o zniszczonym nagrobku kapelana-żołnierza, zasłużonego dla Polski i Częstochowy ks. kapelana mjr. Józefa Żelaznowskiego, pochowanego w Kwaterze Wojennej na cmentarzu Kule w Częstochowie. Grobami zmarłych w okresie międzywojennym żołnierze Wojska Polskiego oraz poległych w Kampanii Wrześniowej 1939 roku żołnierzy 7. Dywizji Piechoty opiekują się członkowie Stowarzyszenia Historycznego Reduta Częstochowa.
Za grób oficera Wojska Polskiego nikt nie odpowiada, Miasto bowiem ma swej pieczy tylko za groby poległych bądź zmarłych w wyniku ran poniesionych w działaniach wojennych. Od 2010 roku, czyli momentu uformowania Stowarzyszenia, grobami wolontaryjnie opiekują się nasi członkowie – mówi prezes Stowarzyszenia Adam Kurus. – Kilka lat temu na tej samej kwaterze był prawdopodobny przypadek dewastacji grobu żołnierza 27. Pułku Piechoty z Częstochowy. Policji potwierdza, dewastacje grobów zdarzają się, niestety zazwyczaj sprawcy nie są wykrywani. Może dlatego tez, że na częstochowskich cmentarzach, z wyjątkiem Cmentarza Komunalnego nie ma ani ochrony ano monitoringu – dodaje.
Ksiądz kapelan mjr Józef Żelaznowski był postacią wybitną, powszechnie szanowaną i lubianą w przedwojennej Częstochowie. Jego śmierć spowodowana nieuleczalną chorobą, była ciosem dla społeczeństwa miasta. Pochowano go z należytymi honorami w skromnym grobie w Kwaterze Wojennej (kw. 50). Ks. kapelan mjr Józef Żelaznowski, ur. 5 marca 1889 r., zm. 16 września 1938 r. Jako kapelan brał czynny udział w wojnie polsko-bolszewickiej, dostając się do niewoli sowieckiej. Po uwolnieniu, od 1919 roku został mianowany kierownikiem rejonowego duszpasterstwa, a następnie administratorem parafii wojskowej pod wezwaniem S. Kostki w Częstochowie. Jako kapelan częstochowskiego garnizonu Wojska Polskiego, zorganizował nową parafię Św. Jakuba w dawnej cerkwi prawosławnej (Cyryla i Metodego). Odznaczony Medalem za Wojnę 1918-1920, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości oraz Medalem za Długoletnią Służbę.
Ponieważ nikt nie upomni się o pamięć bohatera, a płyta nadaje się do wymiany i niezbędne będzie wykonanie nowej, Stowarzyszenie Historyczne Reduta Częstochowa rozpoczyna akcję obywatelską, głównie w środowiskach patriotycznych, celem pozyskania funduszy na renowację lub budowę nowego nagrobka. Chętni do wsparcia inicjatywy mogą zgłaszać się prezesa Stowarzyszenia Adama Kurusa. Kontakt: e-mail: adamkurus@wp.pl, tel. 787 171 531
Akcja przywracania pamięci o grobach żołnierzy Wojska Polskiego prowadzona przez Stowarzyszenie od 2010 roku przynosi skutek. Na grobach żołnierzy w Święto Zmarłych,1 listopada, zaczęło pojawiać się więcej zniczy i kwiatów. Stowarzyszenie podejmuje też rekonstrukcje historyczne, co wiąże się z uczestnictwem w inscenizacjach, uroczystościach i wydarzeniach kulturalnych miasta. Kultywuje pamięć i tradycje częstochowskiego 27 Pułku Piechoty, oddaje hołd najwierniejszemu miastu Rzeczypospolitej, którym Lwów – za punkt honoru postawiło sobie kultywowanie tradycji 19 Pułku Piechoty Odsieczy Lwowa, co realizuje m.in. poprzez uczestnictwo w uroczystościach poświęconych pamięci Lwowa i Kresów w ogóle.
Stowarzyszenie prowadzi badania i zbiera materiały na temat historii miasta Częstochowy, głównie do 1939 roku. Aktualnie priorytetem jest poszukiwanie i gromadzenie wszelkich materiałów na temat działań 7 Dywizji Piechoty w pierwszych dniach wojny 1939 roku, a zwłaszcza wszystkiego co związane z walkami o tzw. „redutę częstochowską” od 1 do 3 września. Drugim dużym przedsięwzięciem Stowarzyszenia jest realizacja „Projektu 7. Bateria”, którego celem jest odtworzenie działonu 7. zmotoryzowanej baterii artylerii przeciwlotniczej, którą mobilizował 5 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej z Krakowa. We wrześniu 1939 roku, bateria wchodziła w skład 7 Dywizji Piechoty, wyjątkowo skutecznie strzegąc nieba nad Częstochową.
Foto: Na razie koszty renowacji nie są znane. Zniszczona płyta jest wykonana z piaskowca.
URSZULA GIŻYŃSKA