Wancerzów, wieś w gminie Mstów, na lewym brzegu Warty, właściwie – przedmieście Mstowa.
Na terenie Wancerzowa znajduje się zabytkowy zespół klasztorny kanoników regularnych (powszechnie określany jako klasztor w Mstowie). Klasztor podlegał arcybiskupom gnieźnieńskim, podczas gdy parafia w Mstowie (prawy brzeg Warty) biskupom krakowskim. Sąd polubowny w 1456 r. rozstrzygnął spór między arcybiskupem a biskupem w ten sposób, że klasztor w Wancerzowie miał podlegać arcybiskupom, a parafia mstowska biskupom, z tym, iż miała wybudować nowy kościół parafialny. W 1474 r. przebywał tu Kazimierz Jagiellończyk w okresie wojny z Węgrami o tron czeski, a w 1665 r. gościł król Jan Kazimierz w czasie wojny domowej.
Po II rozbiorze Polski (1793) Wancerzów znalazł się w zaborze pruskim. Dobra klasztorne sekularyzowano w 1819 r., a w 1823 r. skasowano klasztor, przekazując parafię księżom diecezjalnym. W 1848 r. Wancerzów, po ojcu Janie, przejął Ludwik Nofok i w 1859 r. spieniężył go. W 1864 r. chłopi zostali uwłaszczeni, a od 1867 r. była tu siedziba gminy w powiecie częstochowskim, w guberni piotrkowskiej.
Od 1945 r. Wancerzów należał do gminy Mstów w powiecie częstochowskim, w latach 1952 – 1954 mieściła się tu przejściowo siedziba gminy, a od 1954 r. gromadzkiej rady narodowej. W 1952 r. otwarto tu bibliotekę gromadzka.
W 1970 r. Wancerzów miał 482 mieszkańców i 658,55 ha powierzchni. W czasie kolejnej reformy administracyjnej został włączony do gminy we Mstowie. W Wancerzowie ma siedzibę Zakon Kanoników Regularnych. Funkcjonuje tu piekarnia, Auto-handel, “Etpol” S.C., przedsiębiorstwo handlowo-usługowo-transportowe i wielobranżowe oraz inne zakłady.
BOGDAN SNOCH