POZNAJ SWÓJ REGION
Rudniki to miejscowość leżąca na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej, a rejon ten wchodzi w obręb mniejszej jednostki geograficznej – Wyżyny Wieluńskiej. Pod względem budowy geologicznej wieś znajduje się w obrębie monokliny Krakowsko-Częstochowskiej, charakterystycznego pasa tworów górnojurajskich. Wobec tego podobnie jak na wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, tak i na tym terenie występują w wapiennym podłożu leje i szczeliny pochodzenia krasowego, które na jurze tworzą groty i jaskinie z piękną szatą naciekową1. Bardzo ciekawym i niedocenianym przez wielu przykładem takiego wytworu natury jest, znajdująca się na obszarze dawnej kopalni kamienia wapiennego – jaskinia Szeptunów, zwana też Szmaragdową.
Jej odkrywcami są Zbigniew Pindral i Michał Kozłowski, ówcześni uczniowie szkoły podstawowej w Rudnikach2. Dokonali tego 23. kwietnia 1990 r., kiedy przez przypadek w trakcie zabawy, natrafili na niespotykany dotąd, wyłaniający się spod kamieni otwór, który poprzez swoją tajemniczość zwabił młodych poszukiwaczy przygód.
W wysokiej, południowo-wschodniej ścianie kamieniołomu znajduje się ukośny, widoczny z daleka, otwór jaskini, dziś obmurowany białą cegłą i kamieniem wapiennym. Prowadzi on do komory wejściowej, od której odchodzą dwa korytarze w kierunku północno-wschodnim i południowym. Jaskinia ma charakter piętrowy i jest bardzo trudna do zwiedzania. Nie posiada szaty naciekowej, ale występują w niej liczne skamieniałości3. Długość jej sięga 218 m, co sytuuje ją dopiero w trzeciej dziesiątce najdłuższych jaskiń Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej4. Głębokość wynosi 10,5 m do lustra wody.
Jest to jedno z większych i ciekawszych odkryć ostatnich lat w naszej okolicy, gdyż najprawdopodobniej to jedyna jaskinia w Polsce z podziemnym jeziorkiem. Jest ono zarazem największą atrakcją szmaragdowej, jego głębokość sięga od 3 do 5m. Można dotrzeć do niego kilkoma drogami ale jedną z nich jest 10 metrowa studnia. Natomiast drugi z korytarzy jest okresowo zalewany i tworzy się w nim mały strumyk, co nieco utrudnia zwiedzanie5.
Jaskinia Szmaragdowa jest bardzo dobrze znana środowisku speleologicznemu, ale dla większości mieszkańców naszego regionu jest zupełną zagadką.
1 J. Kondracki, , Geografia regionalna Polski, Warszawa 1998, s.249.; B. Skalska, A. Skalski, Na wyżynie Wieluńskiej [w:] Nad Wartą 1981, Nr 5, s. 3.
2J. Rybak, Szeptunow czy Szmaragdowa [w:] Eksplorancik 1991, Nr 1.
3 J. Śliwiński, J. Zygmunt, Jaskinia Szmaragdowa (Jaskinia Szeptunow) [w:] Eksplorancik 1990 Nr 2.
4 W. Wiśniewski, Polskie jaskinie w liczbach[w:] Eksplorancik 1990 Nr 2.
5 W. Bolek, Nurkowanie w Jaskini Szeptunow (Szmaragdowej) [w:] Eksplorancik 1 1991; J. Rybak, Jaskinia Szeptunów [w:] Eksplorancik 1991, Nr 2.
Adam Jaruga