W czerwcu 1940 roku zapoczątkowana została przez Niemców, na części terenu Polski ustanowionej Generalną Gubernią (od października 1939 r.), krwawa akcja nazwana kryptonimem AB-Aktion (Ausserordentliche Befriedigunsaktion).
Było to po prostu nadzwyczajne postępowanie pacyfikacyjne mające na celu wyniszczenie polskiej inteligencji oraz przywódców i członków tworzącego się w kraju ruchu oporu. Jednak drugi najeźdźca na Polskę w roku 1939, czyli ZSSR – uprzedził hitlerowskie Niemcy w dziele eksterminacji wykształconej warstwy polskiego narodu, bowiem już w marcu 1940 Biuro Polityczne KC WKP (b) podjęło uchwałę o zamordowaniu ponad 20 tysięcy Polaków, którymi byli oficerowie Wojska Polskiego (w cywilu: nauczyciele, lekarze,inżynierowie) oraz funkcjonariusze państwowi (policjanci, celnicy i pogra- nicznicy). Tę potworną zbrodnię przeprowadzili siepacze z NKWD (Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych), mordując Polaków w miejscowościach: Katyń (przywiezionych z obozu jenieckiego w Kozielsku), Charków (przywiezionych z obozu w Starobielsku) i Twer (przywiezionych z obozu w Ostaszkowie) – co miało miejsce w okresie od marca do maja 1940 roku. Dodatkową perfidią sowieckiej zbrodni była próba zupełnego ukrycia jej przed światem. Gdy gen. Władysław Sikorski zapytał w Moskwie (3 grudnia 1941) Stalina o los oficerów więzionych w ZSSR, otrzymał odpowiedź: “że chyba uciekli do Mandżurii”. Gdy w końcu lutego 1943 roku Niemcy podali informację o odkryciu masowych grobów pod Smoleńskiem, to Moskwa właśnie ich oskarżyła o tę zbrodnię. Niestety kłamstwo to usankcjonował w 1945 proces norymberski.
Dzisiaj, po 11 latach od przyznania się jednak Rosji do tego mordu, można natrafić na wiele “śladów” utrwalających tę tragedię także w naszym regionie – od skromnego krzyża na wiejskim cmentarzu w Zajączkach (gm. Krzepice) z napisem: “Nieznanym Żołnierzom – ofiarom Katynia” (zdj. 1), po okazały pomnik ustawiony w roku 1993 na cmentarzu Kule, z nazwiskami 149 żołnierzy, policjantów i pograniczników zamordowanych z rozkazu Stalina (zdj. 2)… Cdn.
Andrzej Siwiński