Informacje i wiadomości z Częstochowy oraz regionu częstochowskiego

Olsztyn i Janów są w naszym regionie “agroturystycznymi potęgami”. W skali subregionu (dawnego województwa) dodajmy do tego gminę Kroczyce. Gminę będącą (bardziej dla Górnego Śląska i Zagłębia niż dla nas) wizytówką jurajskiej oferty turystycznej. Jest to gmina obdarzona największymi atutami w sensie turystycznych atrakcji – skały i wzgórza jurajskie tworzą tu najpiękniejsze, najbardziej dla Jury charakterystyczne krajobrazy. Zespoły skalne w okolicach Kroczyc, Podlesic, Rzędkowic, Morska nie mają swoich odpowiedników w skali kraju. Ich wysokość i rzeźba sprawiają, iż stały się poligonem wspinaczki skałkowej. W sezonie sport ten uprawia tu kilka tysięcy osób. Dodatkowym magnesem są kąpieliska (Dzibice, Siamoszyce, Przyłubsko) – zalewy na jurajskich potokach o czystych wodach i uroczym otoczeniu. W ten atrakcyjny pejzaż wpisane są ruiny zamków gotyckich – perły takie, jak Ogrodzieniec, Mirów, Bobolice. Ta atrakcyjność turystyczna przekłada się na rozwój ofert agroturystycznych. Z tym, że w odróżnieniu od Janowa, widoczna jest tu przewaga pensjonatów agroturystycznych nad gospodarstwami. To rozróżnienie jest istotne. Gospodarstwo agroturystyczne, zgodnie z przyjętym standardem, to forma klasycznego gospodarstwa rolniczego świadczącego ubocznie usługi noclegowe. Dla wielu turystów to połączenie stanowi o uroku wypoczynku. Klasycznym gospodarstwem agroturystycznym jest więc (paradoksalnie) częstochowskie gospodarstwo państwa Ciurów, wspominane w poprzednim odcinku. Wypoczywając tu korzystamy z pewnych form atrakcji, jakimi dla mieszczuchów są codzienne prace rolnika. Konsumujemy produkty wytwarzane przez naszych gospodarzy, obserwujemy zabiegi przy hodowli zwierząt, przy uprawie ziemi.

Częstochowski hotel “Patria”, wraz z 25 innymi hotelami w Polsce, przechodzi pod panowanie francuskiej sieci “Mercure”. Na całym świecie sieć ta ma ponad 640 obiektów w 40 krajach, na wszystkich kontynentach. Mercury, Novotel, Softel i Ibis należą do grupy albo, jak mówi Jacek Wszendybył, dyrektor “Patrii” – wielkiej rodziny Accor, która jest inwestorem strategicznym Orbis SA.

6 lipca starosta częstochowski Wiesław Bąk gościł przedstawicieli Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach: prezesa Jerzego Swatonia, wiceprezesa Zbigniewa Wieczorka oraz specjalistów – Ewę Maniecką i Gabrielę Torbus oraz burmistrzów i wójtów gmin powiatu częstochowskiego. Szefowie i eksperci funduszu zaprezentowali samorządowcom nowe zasady dofinansowania gmin, a także możliwości udzielania i umarzania kredytów bankowych. I tak na przykład, już za kilka dni, od 16 lipca, za pośrednictwem Banku Ochrony Środowiska firmy i osoby fizyczne będą mogły zaciągać kredyty na dofinansowanie realizowanych przedsięwzięć proekologicznych. Z tym dniem obowiązywać będą nowe, preferencyjne, ujednolicone zasady oprocentowania kredytów.

W Nadleśnictwie Złoty Potok odbyła się uroczystość 50 – lecia Oddziału Katowickiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa. W upalny piątek 6 lipca, na polanie u stóp hotelu Kmicic, pólkolem wokół estrady, rozłożono kilkadziesiąt, chroniących drewniane strojne jedliną stoły, parasoli z Nadleśnictw: Herby, Katowice, Kluczbork, Kłobuck, Koniecpol, Lubliniec, Olkusz, Rudziniec, Rudy Raciborskie i Turawę i innych wchodzących w skład katowickiego odziału SITLiD. Ponad 250 gości dzień zaczęło od zwiedzania Bramy Twardowskiego, najatrakcyjniejszego ostańca jurajskiego w tym regionie i Pstrągarni, powstałej w cieku Wiercicy oraz wielu innych obiektów rezerwatu “Parkowe”. Oficjalnego otwarcia uroczystości dokonał przewodniczący Zarządu Okręgowego SITLiD w Katowicach Lech Półtorak, który wygłosił referat na temat miejsca i roli SITLiD w rozwoju polskiego leśnictwa, botaniki leśnej, produkcji szkółkarskiej, myśli technicznej i racjonalizatorskiej, kontaktów międzynarodowych, jak też bardzo ważnej, integrującej środowisko leśników, działalności klubowej. Następnie miał miejsce popis hejnalistów myśliwskich z Nadleśnictwa Rud Raciborskich. Przez 30 minut hejnaliści grali sygnały myśliwskie, które echo niosło po lesie, wywierając na wielu uczestnikach olbrzymie wrażenie.

Sytuacja finansowa szpitali częstochowskich powinna spędzać sen z oczu naszym decydentom. Jest źle – zapowiada się jeszcze gorzej. Szpital na Parkitce obciążony jest długiem w wysokości 5 mln zł. Szpital na Tysiącleciu – 3 mln zł. Niewesoła jest także sytuacja Zespołu Szpitali Miejskich – grupującego szpitale im. L. Rydygiera na Zawodziu, szpital im. W. Biegańskiego przy Mickiewicza i im. T. Chałubińskiego przy Bony. Rada Miasta zdecydowała o spłaceniu “starego”, ciążącego na szpitalu przy Mickiewicza zadłużeniu w wysokości 1,3 mln zł. Niestety, ten szpital nadal generuje straty. W miarę dobra była sytuacja szpitali na Bony i na Zawodziu. Ten ostatni wykazywał zyski. Wykazywał, bo chcąc wywiązać się z ustawowej podwyżki dla personelu medycznego (tzw. średnia 203 zł) Zespół Szpitali Miejskich zaciągnął kredyt w wysokości 4 mln zł. Spłatą obciążone zostaną wszystkie szpitale, a w razie braku ich finansowych możliwości – budżet miasta, które jest gwarantem pożyczki.

Na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku władze Częstochowy przygotowywały się do przywitania 260-tysięcznego obywatela Częstochowy. Około 1993 roku do 260 tysięcy mieszkańców brakowało już około 130 osób. Niestety, nigdy do takiego powitania nie doszło, gdyż już w następnym roku zaczął się spadek liczby mieszkańców miasta. Na koniec roku 2000 Częstochowa liczyła dokładnie 255.500 mieszkańców. W prognozie demograficznej do roku 2030 przewiduje się dalszy, znaczny spadek liczby obywateli Częstochowy.
Tabela prognozy ludnościowej Częstochowy – według Wojewodzkiego Urzędu Statystycznego – nie pozostawiają złudzeń. W latach: 1998, 1999, 2000 Częstochowa miała liczyć kolejno 257,8 tys., 257,1 i 256,4 tys. Na następne lata prognozy przewidują: rok 2005 – 253,4 tys., 2010 – 252,3 tys., 2015 – 251,7 tys., 2020 – 249,4, 2025 – 245,2, 2030 – 230,2 tys.
Spadek liczby mieszkańców na koniec roku 2000 już wyprzedza prognozę o kilkaset osób.

Wspólnoty mieszkaniowe, to temat niemłody, ale i niestary w polskiej rzeczywistości. Z mocy ustawy (z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali) w Częstochowie działa aż 327 wspólnot mieszkaniowych w tzw. budynkach komunalnych.

Przed 1990 r. istniał, w ramach Instytutu Filologii Polskiej, Zakład Historii i Kultury Polskiej, kierowany początkowo przez prof. Aleksandra Swieżawskiego, później przez prof. Andrzeja Zakrzewskiego. Po przełomie roku 1989 r. w gronie pracowników zakładu zrodził się pomysł, by uruchomić na częstochowskiej uczelni studia historyczne. Prócz wspomnianych profesorów głównym orędownikiem tej idei był dr Marceli Antoniewicz. Co przemawiało za tym projektem? Ówczesny rektor WSP prof. Edward Polanowski uzasadniając konieczność utworzenia studiów historycznych podkreślał konieczność “pilnego wykształcenia nauczycieli historii, którzy byliby w stanie przekazać młodzieży rzetelną wiedzę historyczną”. Podkreślano też istniejący w województwie deficyt nauczycieli historyków. I – co okazało się w przyszłości najważniejsze – konieczność zintensyfikowania prac nad przeszłością regionu częstochowskiego.

Potencjał makroregionu

Przed wszystkim fakty. Autostrada. Praktycznie, oprócz odcinka łączącego Kraków z Katowicami bliski ukończenia jest odcinek Wrocław – Gliwice. Trwają intensywne prace nad przebudową układu komunikacyjnego w aglomeracji śląskiej (trasa średnicowa). Za kilka lat czas przejazdu z Wrocławia do Katowic skróci się do 1,5 godziny; o połowę krócej trwać będzie przejazd z Krakowa do Katowic. Równolegle modernizowana jest linia kolejowa Wrocław – Opole – Katowice – Kraków. Docelowo pociągi będą tu jeździć z szybkością 120 km godz. Jest to standard, jaki dziś istnieje jedynie na CMK (Katowice – Warszawa).

Zwiedziłem w życiu dość sporo krajów, które w statystykach ogólnego spożycia “procentów” sytuują się w górze tabeli. Mimo to z trudem można tam napotkać widok, jaki w Polsce jest codziennością: zataczający się mężczyźni z zasikanym kroczem, cuchnące bramy, agresja wygolonych łbów, rynsztokowe słownictwo i nachalne domaganie się datków na “jabłola”. Jeżeli szukać gdzieś podobnego obyczaju, to właściwym adresem są tereny byłego ZSRR. Tam szuka usprawiedliwienia nasza przesycona wódką kultura, i nie jest przypadkiem powodzenie kabaretowych skeczów o kacu czy wstrząsającej kreacji Mariana Opani w spektaklu “Moskwa-Pietuszki” wedle prozy Benedykta Jerofiejewa. Zadziwiający jest mechanizm społecznej patologii, z której powolutku wychodzimy. Tak w Moskwie i Leningradzie, jak w Warszawie i Częstochowie usiłowano ograniczać dostęp do alkoholu, reglamentując ilość i godziny otwarcia punktów sprzedaży i wyszynku. Jednocześnie służby porządkowe były nad wyraz litościwe wobec nieprzytomnych z zapicia delikwentów, jeśli tylko nie wszczynali awantur. Tej “wschodniej” specyfice poddali się nawet okupujący nasz kraj Niemcy, którzy omijali śpiących na trotuarze pijaków szerokim łukiem…

Siedem samorządów województwa śląskiego stało się beneficjentami Programu Aktywizacji Obszarów Wiejskich. 29 czerwca, w sali Sejmiku Śląskiego doszło do podpisania umów między przedstawicielem Komitetu Sterującego a beneficjentami. Wśród 7 jednostek samorządowych – cztery pochodzą z byłego województwa częstochowskiego.
Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich wynika z umowy kredytowej podpisanej między rządem RP a Bankiem Światowym. Ogólnie, na realizację programu przeznaczono 301 mln dolarów. Początkowo środki owe przeznaczone miały być na pomoc 7 województwom, tam, gdzie są największe problemy z rolnictwem. W toku dalszych negocjacji uznano, że wszystkie 16 województw mogą korzystać ze wsparcia na rozbudowę wiejskiej infrastruktury. 12 X 2000 r. podpisano umowę z Ministerstwem Rolnictwa, w wyniku której województwo śląskie uzyskało kwotę 895 tys. Euro (3,4 mln zł). Zgodnie z decyzjami Regionalnego Komitetu Sterującego wybrano 7 inwestycji korzystających z dofinansowania. Są to:
– modernizacja drogi gminnej w Staropolu (gmina Przyrów) – dofinansowanie 252 300 zł;
– budowa kanalizacji sanitarnej w Olsztynie – 700 tys. zł;
– modernizacja drogi w gminie Czerwionka – Leszczyny – 261 tys.zł;
– budowa kanalizacji sanitarnej w Przystajni – 809 975 zł;
– modernizacja drogi w gminie Psary – 201 tys. zł;
– modernizacja drogi w gminie Żarnowiec – 153 360 zł;
– modernizacja drogi powiatowej Zawady – Władysławów (powiat kłobucki) – 1 017 000 zł.