Nowe nazwy ulic w Częstochowie


Ulice swego imienia będą mieli powstaniec warszawski i częstochowski pedagog Gustaw Gracki, malarz Jerzy Duda-Gracz, kompozytor Wojciech Kilar oraz śpiewak Edward Reszke. Na mapie Częstochowy pojawią się także ulice Bażantowa i Czereśniowa.  

Odpowiednie uchwały w sprawie nadania nazw ulicom na sesji 8 czerwca przyjęła Rada Miasta.

Imię Gustawa Grackiego – m.in. uczestnika Powstania Warszawskiego – otrzymała boczna ulica od ulicy Ostatniej, położona w bliskim sąsiedztwie ulicy Powstańców Warszawy. Gustaw Gerard Gracki (1927–2013) był żołnierzem Armii Krajowej i znanym częstochowskim pedagogiem. Urodził się w  Niechniewiczach k. Nowogródka. Wychował się na Kresach Wschodnich, a w Warszawie znalazł się prawdopodobnie w 1939 roku. W czasie okupacji mieszkał z rodzicami przy ul. Marszałkowskiej, uczył się w II Męskim Gimnazjum Mechanicznym. Żołnierzem ZWZ-AK został przyjmując pseudonim ,,Junek”. W czasie powstania walczył w 6. kompanii „Wawer” batalionu „Kiliński” w rejonie Śródmieście – Północ; brał m.in. udział w nieudanej próbie zdobycia Dworca Gdańskiego. Po upadku powstania trafił do niemieckiego obozu Braunschweig. Do Polski wrócił w 1947 roku, odnajdując swoich rodziców w Częstochowie. Uczył się w Gimnazjum dla Pracujących, będąc jednocześnie zatrudnionym jako kancelista w Urzędzie Miasta Częstochowy w Zarządzie Mienia Porzuconego. Po maturze studiował polonistykę na UJ. Uczył w częstochowskim Liceum TPD nr 1 (późniejszym ,,Mickiewiczu”), potem w Studium Nauczycielskim i Liceum Korespondencyjnym dla Pracujących, a dodatkowo także w Szkole Pielęgniarskiej, Szkole Położnych i Liceum Felczerskim. Od 1969 związał się z II LO im. R. Traugutta; był w nim zastępcą dyrektora. Był także wiceprezesem oddziału miejskiego Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz wizytatorem-metodykiem języka polskiego. W 1994 roku przeszedł na emeryturę, ale w szkolnictwie pracował do 2002 roku. W 2008 wydał książkę ,,Wspomnienia z Powstania Warszawskiego”. Po śmierci w 2013 roku spoczął na cmentarzu w Ruszczy k. Krakowa – z kolei na częstochowskim cmentarzu Kule znajduje się poświęcona mu symboliczna tablica (kwatera 74, rząd 11, grób 15). Odznaczony m.in. Medalem Zwycięstwa i Wolności, Krzyżem Powstania Warszawskiego, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim OOP i Złotą Odznaka ZNP.

Patronem bocznej drogi od ul. Zakopiańskiej został Jerzy Duda-Gracz (1941–2004). Był z urodzenia częstochowianinem, absolwentem Państwowego Liceum Technik Plastycznych (dzisiejszego Zespołu Szkół Plastycznych) i katowickiego Wydziału Grafiki (dziś ASP w Katowicach). Jego obrazy, rozpoznawalne przez miłośników malarstwa na całym świecie, znajdują się w renomowanych kolekcjach sztuki m.in. w Muzeum Watykańskim, we Florencji, Paryżu, Wiedniu, Moskwie, USA. Choć swoje życie związał z Katowicami, to Częstochowa była jego najważniejszym duchowym punktem odniesienia, a wykonana dla częstochowskiego klasztoru ,,Golgota Jasnogórska” pozostaje jedną z jego najważniejszych malarskich realizacji.

Imiona Edwarda Reszke oraz Wojciecha Kilara będą nosić dwie boczne drogi od ul. Poleskiej. Edward Reszke (1853–1917) był światowej sławy śpiewakiem (bas), jednym z utalentowanej trójki rodzeństwa, obok Jana i Józefiny. Ponad 300 razy występował w Royal Opera House w Londynie, był solistą nowojorskiej Metropolitan Opera. Wystąpił w 679 przedstawieniach – znany był przede wszystkim z roli Mefista w operze ,,Faust” Gounoda. Był właścicielem miejscowości Garnek, gdzie wybudował dwór. Pochowany został na cmentarzu w Borownie w powiecie częstochowskim. Imię artysty jest jednym z symboli dziedzictwa kulturowego regionu częstochowskiego – mimo braku udokumentowanych bezpośrednich związków jego osoby z samym miastem. Istnieje „Szlak Reszków”, służący m.in. promocji regionu, a w samej Częstochowie – w Filharmonii Częstochowskiej – odbywa się konkurs dla młodych wokalistów im. Jana, Edwarda i Józefiny Reszków.

Z kolei Wojciech Kilar (1932–2013) był pianistą i kompozytorem, najbardziej znanym jako autor muzyki filmowej. Ukończył studia w Państwowej Szkole Muzycznej w Katowicach; kształcił się także w Paryżu u słynnej Nadii Boulanger. Był laureatem krajowych i zagranicznych konkursów muzycznych, członkiem Towarzystwa im. Karola Szymanowskiego, Polskiej Akademii Umiejętności, honorowym członkiem Światowego Kongresu Kresowian i wiceprezesem Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich. Napisał muzykę do ponad 130 filmów – ogromną sławę przyniosła mu ta do Draculi Francisa F. Coppoli. Ważne miejsce w jego twórczości zajmowała muzyka inspirowana chrześcijaństwem – sam kompozytor należał do konfraterni zakonu paulinów. Jest patronem wielu szkół muzycznych w Polsce. Był odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Orła Białego.

Boczna droga wewnętrzna od ul. Sztormowej będzie teraz ,,Czereśniową” – to jedna z nazw, jaką zaproponowali sami współwłaściciele działek, przez które przebiega ta droga dojazdowa. Z kolei boczna droga od ul. Konwaliowej zyskała nazwę ,,Bażantowa”. Z prośbą o nadanie jej tej nazwy do Wydziału Geodezji i Kartografii zwrócił się mieszkaniec Częstochowy, na którego działkach znajduje się ta droga. Zespół ds. Nazewnictwa Obiektów Miejskich zaakceptował tę propozycję i uznał formalną poprawność wniosku.

Za UMCz Marcin Breczko

Podziel się:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *