Już po raz trzeci Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Częstochowie organizuje akcję “Masz serce otwórz do niego drzwi”
Akcja potrwa do końca lutego, a jej celem jest przybliżenie lokalnemu społeczeństwu idei rodzicielstwa zastępczego, zapoznanie go z problemem sieroctwa, a także pozyskanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej dla dzieci od 8 do 14 lat.
Jak informuje dyrektor Ośrodka Elżbieta Różycka, działania podejmowane w ubiegłych latach przyniosły wzrost zainteresowania kwestią adopcji, a liczba osób wyrażających chęć stworzenia rodziny zastępczej dzieciom o trudnej sytuacji domowej znacznie się powiększyła. Wystarczy porównać dane z 2003 i 2005 roku: ilość takich rodzin w Częstochowie z 275 wzrosła w ciągu zaledwie dwóch lat do 326. Po pierwszej edycji akcji wyłoniono dwie rodziny, które pełnią funkcję rodziny zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego, gdzie jednorazowo może przebywać do sześciorga dzieci. Powstały także dwa rodzinne domy dziecka – przy ulicach Kolorowej i Gajcego. – Dzięki ograniczonej liczbie wychowanków można stworzyć prawdziwie rodzinną, ciepłą atmosferę, która pozwala dzieciom poczuć się jak w normalnym domu – dodaje E. Różycka.
Rodzice zastępczy, w przeciwieństwie do adopcyjnych, nie stają się pełnoprawnymi opiekunami. Naturalni rodzice nie są pozbawieni całkowicie praw rodzicielskich, nawet gdy sytuacja nie pozwala im na zaopiekowanie się własnymi dziećmi tak, jak powinni. Rodziny zastępcze przejmują ich obowiązki do momentu osiągnięcia przez podopiecznego pełnoletności, podobnie jak dzieje się to w domach dziecka. W jednej takiej rodzinie może przebywać do sześciorga dzieci, w zależności od warunków mieszkaniowych.
Istnieją różne formy rodzin zastępczych, spokrewnionych lub niespokrewnionych z dzieckiem. Wśród tych ostatnich rozróżnić można zwykłe rodziny zastępcze, a także specjalistyczne, gdzie przebywają dzieci z upośledzeniami. Do rodzin zastępczych zalicza się również pogotowia rodzinne, do których dzieci mogą trafić w każdej chwili, dostarczone bezpośrednio przez policję, i tam czekać na wyjaśnienie swojej sytuacji domowej.
Rodzice zastępczy otrzymują wsparcie finansowe ze strony państwa. Jego wysokość uzależniona jest od wieku i sytuacji dziecka. Pomoc przekazywana przez miasto lub gminę mieści się w granicach od 650 do 1200 złotych na osobę. Suma nieco niższa z dofinansowaniem publicznych domów dziecka, wynoszącym 1600 złotych, ale może być dodatkową korzyścią płynącą z funkcji rodzica zastępczego jest traktowanie jej jako rodzaj zatrudnienia.
Oczywiście główne powody, dla którego rodziny decydują się zostać opiekunami dziecka nie powinny mieć charakteru materialnego. Nie każdy może zostać rodzicem zastępczym. Często potrzeba sporo czasu, by dojrzeć do takiej decyzji, dlatego osoby zgłaszające się do ośrodków adopcyjno-opiekuńczych muszą najpierw odbyć rozmowę, w czasie której zostają poinformowani, na czym polegają obowiązki rodziny zastępczej. – Z przyjęciem dziecka pod swój dach łączy się wielka odpowiedzialność. Głównym zadaniem rodziców jest zbudowanie zdrowo funkcjonującej rodziny, która pomoże dziecku dorastać w przyjaznej, bezpiecznej atmosferze, stworzenie mu warunków, jakich nie mógłby zapewnić własny dom. Szczególnie ważny jest odpowiedni rozwój psychiczny dziecka, stworzenie z nim więzi, która umożliwi wywieranie wpływu i pomoc w dokonywaniu właściwych wyborów oraz w radzeniu sobie w skomplikowanych sytuacjach życiowych, pamiętając o tym, by podopieczny utrzymywał więzi z rodziną naturalną – mówi Teresa Satława z Katolickiego Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego.
Dzieci trafiają do rodzin zastępczych z trudnych rodzin, potrzeba więc wiele cierpliwości i miłości, żeby wyzbyły się strachu i zapomniały o tym, co przeszły w swoich domach. Bracia Kacper (1,5 roku) i Mikołaj (3,5 roku) trafili do pogotowia rodzinnego. Biologicznemu ojcu zostały odebrane prawa rodzicielskie, a matce je ograniczono. – Chłopcy byli przerażeni i zapłakani. Gdyby pozostawiono je w dużym ośrodku, z pewnością czułyby się źle. W mniejszym domu łatwiej można było obserwować dzieci i stopniowo wprowadzać korzystne zmiany w ich zachowaniu. Mikołaj w przedszkolu bawił się w zabawy naśladujące to, co zaobserwował w domu – kłótnie, telefonowanie na policję. Dziwił się, dlaczego nikt go nie bije, dlaczego nikt na niego nie krzyczy. Przez rok bardzo trudno było zatrzeć w nim wspomnienia domowych przeżyć – opowiada Barbara …… z pogotowia rodzinnego, która opiekowała się chłopcami. Niedawno rodzeństwo trafiło do rodziny zastępczej spoza Częstochowy. – Nowych rodziców poznawali stopniowo, ale od początku czuło się, że między nimi nawiązuje się serdeczna więź – mówi Barbara …..
Chłopcy są jeszcze mali, nie jest więc za późno, by zapomnieli o koszmarze, jaki przeżyli w domu w ciągu pierwszych lat życia, to jednak w dużej mierze zależy od pracy wychowawczej rodziny zastępczej. Poważniejsze problemy mogą wystąpić w wychowaniu dzieci starszych. W nauce postępowania z przybranymi dziećmi pomagają rodzicom szkolenia, przeprowadzane przez trzy ośrodki adopcyjne w Częstochowie. W ciągu minionych dwóch lat przeszkolono łącznie 125 rodzin, z których część zdecydowała się na funkcję rodziny zastępczej, a część na adopcję dziecka. Szkolenie trwa trzy miesiące, aby dać rodzinom wystarczającą ilość czasu na podjęcie odpowiedniej decyzji. Ośrodki starają się pozyskać osoby, które potrafią spojrzeć na dziecko z perspektywy prawdziwego rodzica, zaakceptować je jak własne i obdarzyć miłością tak, by w nowym miejscu poczuło się jak w prawdziwym, bezpiecznym domu. Pamiętajmy, że dzieci potrzebują pomocy przez cały rok, a dzięki rodzinom zastępczym ich dzieciństwo może być szczęśliwe.
Rodziny, które są zainteresowane stworzeniem potrzebującemu dziecku domu, mogą zgłaszać się do czterech ośrodków w Częstochowie. Są to:
* Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej – Dział Pomocy Dziecku, Rodzinie oraz Pomocy Instytucjonalnej, ul. Niepodległości 20/22 tel. 034 363-18-19 w. 22, 034 371-02-82 w. 22, pon.-pt. godz. 7.30-15.00
* Katolicki Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy, ul. Jana Pawła II 82, tel. 034 366-49-91, pon.-pt. godz. 9.00-15.00, śr. godz. 10.00-18.00
* Miejski Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy, ul. Jana III Sobieskiego 17b, tel. 034 361-49-11, 034 324-47-55, pon.-pt. godz. 7.30-15.00
* Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, ul. Nowowiejskiego 3. tel. 034 368-03-39, pon.-czw. godz. 9.00-14.00
ANNA STĘPIEŃ