Od parafii do parafii w byłym województwie (213)
Parafia w Starokrzepicach powstała już w połowie XIII wieku i uposażali ją także królowie polscy np. Zygmunt August w 1552 r. Od tego też czasu duszpasterzami byli tutaj Kanonicy Regularni z Krzepic (szczegóły w dalszych odcinkach). Panujący w latach 1800-23 papież Pius VII przenosi parafię starokrzepicką z diecezji wrocławskiej (Prusy) do diecezji włocławskiej (Księstwo Warszawskie).W 1736 r. Kanonicy Regularni budują – na miejscu rozebranego poprzednika – kościół drewniany. Gdy spłonął w 1908 r. powstał obecny murowany kościół – postawiony w latach 1909-12 (na zdjęciu). Wyremontowany solidnie w 1960 r. posiada obecnie nowoczesną iluminację, która nadaje blasku tej wzniosłej świątyni. Na zabytkowy cmentarzu w Starokrzepicach można odszukać mogiłę z 1859 r. w której spoczywa 52 letni porucznik Pułku Piechoty Witebskiej Antoni Wolski. W jej pobliżu widać obszerny grobowiec z alegorycznymi posągami (na zdjęciu). Jest to miejsce spoczynku znanego rodu młynarzy. Jego senior Edmund Patrzyk (1878 – 1922) zbudował w 1909 r. młyn w Starokrzepicach. Stoi on obok ujścia do Liswarty rzeki Pankówki (dawniej zwaną też Kostrzynką). Cztery kilometry na zachód od tego miejsca znajduje się następny młyn wodny (właśnie nad Pankówką w Kostrzynie), który postawił brat Edmunda – Władysław (na fundamentach dawnej kuźnicy). Także w Częstochowie (nad Wartą w dzielnicy Dębie), pracował niegdyś młyn Patrzyków. Rodzinny młyn w Starokrzepicach został po II w. św. odebrany właścicielom (jak wiele innych) i w latach 60. nie nadawał się już do dalszej eksploatacji. Ponieważ w tym czasie zbudowano tutaj betonową zaporę z przepustami – w ramach systemu melioracji łąk nad brzegami Liswarty – przy tej okazji uruchomiono nową turbinę wodą, która pozwoliła na ponowną pracę młyna (na zdjęciu). Pod koniec lat 80. rodzina Patrzyków odzyskała ten obiekt i obecnie prawnuczka jego budowniczego, prowadzi tutaj działalność gospodarczą. W tym samym czasie zrezygnowano z napędu wodnego, przechodząc na energię elektryczną. Jednak turbina wodna nadal pracuje napędzając generator, który daje prąd do sieci krajowej. Przechodząc przez zaporę na drugi brzeg rzeki i skręcając w lewo, można dojść ścieżką (między Liswartą a kanałem) do ciekawego systemu melioracyjnego (po 300 m). Uchodząca do Liswarty Pankówka krzyżuje się tutaj z ruchomym korytem kanału melioracyjnego, którego poziom może być zmieniany (na zdjęciu). 10 km na południe od Starokrzepic (w górę Liswarty) znajduje się jeszcze jeden drewniany młyn wodny. Praktycznie już nie czynny ma wspaniale zachowane wszystkie urządzenia, a to dlatego, że położony w leśnym ostępie (bez dogodnego dojazdu) nie został w okresie PRL-u odebrany jego właścicielom. By się przy nim znaleźć należy powędrować od remizy OSP w Ługach – Radłach (gm. Przystajń) niedawno otwartym szlakiem turystycznym w kierunku południowo-wschodnim. Po 4 km leśny dukt doprowadzi do niezwykłego uroczyska jakim jest zamieszkałe nadal siedlisko młynarskie. Wybudował je ponad 100 lat temu Franciszek Patrzykowski, a obecną właścicielką jest jego stryjeczna prawnuczka. Rodzina ta pochodzi ze wspomnianych już Patrzyków, z której jeden z potomków zmienił nazwisko na Patrzykowski.
Andrzej Siwiński