0522 / nr 41 / 2001-10-25

Czy i w jakich tematach parlamentarzyści będą działać ponad podziałami partyjnymi dla dobra regionu częstochowskiego?

Co to jest Raków? Gdzie znajduje się centrum tej dzielnicy? Kłopoty ze zdefiniowaniem odzwierciedlają pewien charakter tego miejsca. Raków to miasto w mieście, w dodatku miasto migrujące. W ciągu ostatnich 50 lat trzykrotnie zmieniało swój punkt ciężkości.

Pierwszy Raków

(Pierwszy Raków) Wyrósł na wzgórzu ostańcowym. Rozwój huty w początkach XX w. sprawił, iż powstawało tu osiedle robotnicze. Jednocześnie zaprojektowana została huta żelaza i jej zaplecze mieszkalne. Równolegle także budowano w latach 1897-1902 zakład metalurgiczny i osiedle.
W centrum pierwszego Rakowa znajdował się otoczony parkiem pałac właściciela Handtkego ( dziś Dom Kultury) i budowany według projektu Stefana Szyllera (w latach dwudziestych) kościół św. Józefa. Osada robotnicza na Rakowskim wzgórzu tworzona była w nawiązaniu do ówczesnego ideału miast-ogrodów. Ideału, którego najdoskonalszym wykonaniem był Giszowiec pod Katowicami. Łączono kwartały domów z czerwonej cegły (o wysokim jak na ówczesne czasy standarcie) z zielonym otoczeniem. Park krajobrazowy otaczający pałac i budynek dyrekcji huty był “płucami” dzielnicy. W sąsiedztwie przy Łukasińskiego, Obraniaka, Okrzei, Perla wyrosły piętrowe domy w zależności od standardu określane jako robotnicze, majsterskie, urzędnicze. Tę zwartą osadę otaczały półwiejskie chałupy, jednorodzinne domy robotników.
Raków przed wojną liczył 7 tys. mieszkańców. Do 1928 r. stanowił odrębne miasto, zachowując ją również w latach późniejszych. Przywarło do niego określenie “czerwony”, co oddawało zarówno koloryt domów robotniczych, jak i polityczne sympatie mieszkańców. Wpływy PPS odzwierciedlały nadane przed wojną nazwy ulic, które były przekręcane przez mniej uświadomionych politycznie mieszkańców. Tak np. ulica Feliksa Perla stała się w powszechnej wymowie ulicą Perlą (od srebrzystego klejnotu z ostryg).

O sztuce negocjacji mówi się ostatnio wiele: w szkole, na studiach, w domu, w pracy. Stała się nierozerwalnym elementem naszej codzienności – mąż negocjuje z żoną, dziecko z matką (o wysokość kieszonkowego), podwładny z szefem (o podwyżkę). Negocjacje dotyczą głównie pieniędzy. Najściślej są jednak związane ze strefą zawodową naszego życia; myśląc o negocjacjach przychodzą nam do głowy umowy, kontrakty. W negocjacjach uczestniczą minimum dwie strony, każda z nich przedstawia swoje warunki, a potem “krakowskim targiem”, albo zgoła innym dochodzi do podpisania dokumentu, kontraktu na przykład; chyba, że rokujące strony nie dojdą do porozumienia; wtedy negocjacje zostaną zerwane.

Prowadzone prace przy remoncie pawilonu archeologicznego na Rakowie doprowadziły do sensacyjnego odkrycia nowych grobów z wczesnego okresu żelaza (700 – 550 r. p.n.e.). Jest to potwierdzenie teorii Włodzimierza Błaszczyka, uważającego, że cmentarzysko rakowskie może być znacznie większe, niż zdołano ustalić na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Odkrycie cmentarza rakowskiego nastąpiło w 1951 r. podczas prac budowlanych związanych z wytyczaniem Alei Pokoju i trasy do huty. Badań archeologicznych nie podjęto od razu. Dopiero w 1956 r. A. Krauss zabezpieczył 9 grobów. Niestety, nie było wówczas sprzyjających warunków, by odpowiednio wykorzystać odkrycie. Muzeum częstochowskie pełniło rolę wyłącznie wystawienniczą, jako placówka podległa Muzeum Górnośląskiemu w Bytomiu. Efekty prac prowadzonych na Rakowie przez archeologów z Bytomia i Krakowa (Częstochowa nie posiadała własnego oddziału archeologicznego) prezentowane były najpierw w Bytomiu, potem na wystawie czasowej w pawilonie muzealnym w Parku Staszica.