W najbliższych latach w naszym kraju zapowiadany jest znaczny rozwój w dziedzinie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Odnawialne źródła energii są to takie, które nie ulegają wyczerpaniu, a z drugiej strony ich stosowanie jest przyjazne naturalnemu środowisku człowieka i przyrodzie.
Polska, w stosunku do krajów zachodnich, ma mały udział energii ze źródeł odnawialnych, tj. 2,5%. W związku z wejściem do Unii Europejskiej Polska zobowiązana jest do zwiększenia tego udziału do 12% w roku 2010. Choć brzmi to optymistycznie, Polska stoi przed szansą znacznego wyeliminowania uciążliwych źródeł energii, a przede wszystkim spalania węgla, a jednocześnie uniknięcia błędów dokonywanych przez innych, skorzystania z dobrych przykładów we wprowadzaniu źródeł odnawialnych.
Nie zawsze jednak wprowadzenie nowych, odnawialnych źródeł energii, wbrew optymistycznym zapowiedziom, odbywało się bez naruszenia porządku w środowisku człowieka i w przyrodzie. Tak było w przypadku wprowadzenia energetyki jądrowej, gdy dopiero katastrofa czarnobylska pokazała prawdziwe jej zagrożenia dla ludzkości, choć do tej pory są zwolennicy jej stosowania. Również wiele kontrowersji budziły i nadal budzą uruchamiane elektrownie wodne. Przykładem były protesty podczas budowy zbiornika spiętrzającego wody na Dunajcu w Czorsztynie, czy towarzyszące zapowiedzianej budowie stopni wodnych na Wiśle.
Obok rozwijającej się od niedawna energetyki solarnej, geotermalnej, małej energetyki wodnej, w tym roku w pobliżu Darłowa, w miejscowości Barzowice, uruchomiono pierwszą w Polsce profesjonalną farmę wiatrową należącą do spółki Nowa-Energia z siedzibą w Pieńkowie koło Postomina. Jest to elektrownia złożona z 6 wiatraków typu V 520, o mocy 850 kW każdy, oddająca energię za pomocą 12-kilometrowego kabla do podstacji w Darłowie, do sieci Koszalińskiego Zakładu Energetycznego. Są to turbiny wiatrowe, których całkowita wysokość wynosi 81 m, wysokość wieży 65 m, a rozpiętość łopat wirnika 52 m, produkująca rocznie 12,5 GWh, co pokrywa zaopatrzenie na energię elektryczną dla 10 tys. osób.
W okolicach Darłowa trwa dalsza rozbudowa siłowni o kolejne turbiny wiatrowe, o czym informuje “Przyroda Polska” w nr. 11/2001. Także obecnie rozpoczyna się budowa energetycznej farmy wiatrowej, zlokalizowanej na sztucznej wyspie w okolicach Białogóry (powiat Puck), w ilości 49 turbin wiatrowych o mocy 2MW każda, wzniesionych na stalowych wieżach osadzonych na żelbetonowych fundamentach wspartych na dnie morskim.
Natomiast na niemieckich wodach Zatoki Pomorskiej, w odległości 35 km na wschód od wyspy Rugii, powstanie największa na świecie farma wiatrowa o mocy 1000 MW, a to już jest moc porównywalna z mocą dużej elektrowni atomowej.
Zalety elektrowni wiatrowych produkujących czystą energię ze źródła odnawialnego, jakim jest wiatr, a nie z surowców wydobywanych z ziemi są niewątpliwe. Dzięki temu obniża się ilość węgla spalanego w elektrowniach, a co za tym idzie, spadnie emisja do atmosfery pyłów i gazów, takich jak dwutlenek węgla, powodujący efekt cieplarniany, oraz dwutlenku siarki i tlenków azotu wywołujących kwaśne deszcze. Także zmaleją problemy związane z wydobyciem węgla i z usuwaniem odpadów pochodzących z elektrowni węglowych (popiołów) oraz zmniejszy się zanieczyszczenie wód. Jednak podczas eksploatacji zagranicznych farm wiatrowych stwierdzono, że elektrownie wiatrowe mają również wady, a mianowicie szpecą krajobraz, wytwarzają hałas i powodują ginięcie ptaków.
Czy te obawy zostaną potwierdzone przy okazji eksploatacji pierwszej polskiej farmy wiatrowej? Chyba nie odnosimy złego wrażenia patrząc na zdjęcia wiatraków. Czy hałas jest uciążliwy dla otoczenia? Jeżeli tak, to w jakim stopniu? Należy to sprawdzić tam, na miejscu, gdy elektrownia pracuje. O szkodliwości dla ptaków w rejonie działających wiatraków powinni wypowiedzieć się ornitolodzy. Należy mieć nadzieję, że powstanie pierwszej polskiej farmy wiatrowej będzie przynosić w sumie pozytywne skutki dla przyrody i środowiska, co będzie można potwierdzić po pierwszym okresie eksploatacji farmy wiatrowej.
JERZY SZYMANEK ALEKSANDRA TASARZ – SZYMANEK