Od parafii do parafii w byłym województwie (52)
Do parafii w Czarncy należy 13 okolicznych miejscowości, z których 6 leżało na obszarze dawnego województwa częstochowskiego. Tak więc choćby tylko z tego powodu warto się z nią bliżej zapoznać. Początki tej parafii mają sięgać co najmniej XII w. lecz pewne jest dopiero to, że drewniany kościół istniał tutaj już w r. 1366. Świadczy o tym obszerny, łaciński napis nad bocznymi drzwiami do obecnego kościoła, w którego treści jest informacja o drewnianej, parafialnej świątyni z przed 400 laty. Dzisiejszy kościół powstawał w latach 1640-59 i ufundował go słynny Żołnierz Rzeczypospolitej i dziedzic tej miejscowości Stefan Czarniecki – którego sylwetka była opisana w poprzednim odcinku. Ten trudno dostępny kościół (z zamkniętą na łańcuch kruchtą !) kryje wiele historycznych pamiątek po jego budowniczym. Jest nim przedewszystkim marmurowy sarkofag ze szczątkami hetmana, a nad nim wspaniała płaskorzeźba siedzącego na koniu Czarnieckiego z buławą w ręku – po prawej stronie nawy. Po tej samej stronie znajduje się zakratowana kaplica. W jej ołtarzu umieszczona jest osobista ikona hetmna (na zdjęciu). Stanowił ją namalowany na srebrnej blaszce obraz Matki Boskiej, który umieszczano na ołtarzu polowym w czasie wojennych wypraw Czarnieckiego. Natomiast na ścianie kaplicy znajdują się gablota z dwoma ornatami ozdobionymi herbami rodowymi Czarnieckich. Jest też portret hetmana namalowany na deseczce, oraz zachowane po nim: srebrny krucyfiks i kielich mszalny. Więcej pamiątek i dokumentów opisujących czasy hetmana znajdziemy w miejscowej szkole. Tuż przed nią stanął z okazji 4-setnej rocznicy urodzin (r. 1999) okazały pomnik Stefana Czarmieckiego (na zdjęciu). Historia tej szkoły sięga r. 1935, kiedy to postanowiono by usypać w Czarncy Kopiec Czarnieckiego. Powstał w tym celu Ogólnopolski Komitet Czynu Polskiego, który po propozycji starosty włoszczowskiego zamienił ideę usypania kopca na wybudowanie solidnej szkoły – przypominającej swym kształtem właśnie kopiec. Jej fundamenty stanęły już w r. 1937, a kamień węgielny wmurował gen. Edward Rydz Śmigły. Do wybuchu wojny postawiono mury i stropy, które wykorzystali Niemcy jako magazyn zboża. Po wojnie dokończono budowy i od 1950 r. Czarnca ma obszerną, murowaną szkołę im. Stefana Czarnieckiego – autora słynnego powiedzenia: “Jam nie z soli ani z roli, ale z tego co mnie boli”. W jednym z jej pomieszczeń urządzona jest wyjątkowa izba pamiątek i dokumentów związanych z jej patronem. Znajdziemy tutaj m. in. zbiór XVII – wiecznych szabli i buzdyganów, dawnych rycin i opisów dotyczących rodu Czarnieckich, oraz współczesnych pamiątek i dowodów pamięci o tym wielkim Polaku.
Na zewnętrznej ścianie tej szkoły umieszczona jest lastrykowa tablica poświęcona poległym żołnierzom Armii Krajowej. Znajduję się na niej 15 nazwisk partyzantów poległych w Lesie Zwierzynieckim (na południe od Czarncy) – leżącym już na obszarze niedawnego województwa częstochowskiego – a więcej szczegółów o tym zdarzeniu za tydzień.
ANDRZEJ SIWIŃSKI