BOHATEROWIE CZĘSTOCHOWSKICH ULIC. GENERAŁ JÓZEF DWERNICKI


Dwernicki urodził się 19 marca 1779 roku w Warszawie i pochodził z podolskiej szlachty. Uczył się w szlachcie rycerskiej oraz wstąpił jako ochotnik do polowej artylerii. Po trzecim rozbiorze Polski ożenił się z Julianną Żukowską, z którą miał czworo dzieci.

W trakcie kampanii napoleońskiej (1806 rok) był współtwórcą antyrosyjskiego powstania w postaci organizacji Towarzystwo Patriotyczne. Niestety, nie przyniosło ono zamierzonego efektu, ponieważ działania Dwernickiego zahamował francusko-rosyjski pokój w Tylży. W 1809 roku wznowił działania zbrojne i z mieszkańcami miast wspomógł polską formację w rejonie Tarnopola.
Walczył z Austriakami, za męstwo został wynagrodzony awansem na stanowisko kapitana. Był uhonorowany Złotym Krzyżem Virtuti Militari i nominowany na szefa szwadronu 15 Pułku ułanów, z którym walczył podczas francusko-rosyjskiej bitwy w 1812 r. Uczestniczył w kampaniach niemieckich i francuskich. Jego rola była zauważona w bitwie pod Lipskiem i na przedpolach Paryża. Dwernicki po przegranej Napoleona wrócił do Polski i był jej bohaterem. Dowodem entuzjazmu społecznego nad warszawianinem jest książka Urszuli Wencel-Kalembkowej pt. „Działalność gen. Józefa Dwernickiego na emigracji w latach 1832–1848”. W tej książce jest cytat „Gen. Józef Dwernicki to niewątpliwie jedna z najpopularniejszych postaci polskiej epoki porozbiorowej. Cieszył się sympatią i uznaniem u współczesnych i potomnych. Owa popularność wynikała chyba przede wszystkim z drogi życiowej tego kresowego szlachcica, a później zawodowego żołnierza. Zawsze, kiedy tylko trzeba było walczyć o Polskę, nie wdając się w rozważania o szansach powodzenia i w zawiłe gry polityczne, stawał do boju i, co najważniejsze, odnosił niejedno błyskotliwe zwycięstwo.
W 1815 roku ks. Konstanty dowodzący Królestwem Polskim polecił Dwernickiemu utworzenie regulaminu musztry jazdy, później został dowódcą drugiego pułku ułanów armii Królestwa Polskiego, generałem brygady (1829). Dowodził też trzecim pułkiem strzelców konnych w Sieradzu.
Z Sieradza wyruszył do Warszawy z okazji Powstania Listopadowego, był odpowiedzialny za organizację szwadronów jazdy. Wyruszył na Wołyń, po drodze notując kilka zwycięstw i próbował wywołać u mieszkańców Wołynia i Podola, ale bez skutku, co spowodowało jego kapitulację oraz przeniesienie się do Austrii. Tam był internowany, potem emigrował do Paryża, gdzie tworzył w polskich kręgach Komitet Polski, Towarzystwo Wzajemnej Pomocy i polską szkołę. Przeprowadził się do Lwowa, gdzie opisywał własne wspomnienia, które opublikowano po jego śmierci. Zmarł 23 listopada 1857 r. w Łopatynie w wyniku rażenia paraliżu płuc.

Fot. (źródło http://grochowscy.pl/historia/dwernicki/)

Dawid Gątkowski

Podziel się:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *