W polskich placówkach ochrony zdrowia codziennie dochodzi do około 100 zranień związanych z używaniem sprzętu medycznego przez pracowników ochrony zdrowia. Oznacza to, że na 100 łóżek szpitalnych rocznie przypada od 12 do 30 zakłuć. Te dane są zatrważające i bardzo niepokojące. Chociaż od kilku lat przepisy nakładają na dyrekcje placówek obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznego kontaktu z ostrymi narzędziami, to zdaniem ekspertów, w tym zakresie niewiele się zmieniło.
Rusza ogólnopolskie badanie „Implementacja Dyrektywy Rady 2010/32/UE w polskich szpitalach”, które potrwa do 16 grudnia. Jest ono skierowane do personelu pielęgniarskiego i pomoże zmonitorować efekty oraz stopień implementacji Dyrektywy Rady 2010/32/UE dotyczącej zapobiegania zranieniom ostrymi narzędziami.
Szacuje się, że w Polsce co roku jest około 37 tys. zranień związanych z używaniem sprzętu medycznego przez pracowników ochrony zdrowia. Na tle innych państw Unii Europejskiej to nadal dość dużo. Problem jest poważny, ponieważ personel medyczny narażony jest na kontakt z materiałem biologicznym, który może stwarzać ryzyko zakażenia. Potwierdzają to dane Światowej Organizacji Zdrowia, z których wynika, że 37 proc. zakażeń WZW typu B, 39 proc. WZW typu C oraz 4,4 proc. HIV rozpoznawanych wśród personelu medycznego jest spowodowanych zakłuciami sprzętem używanym w placówkach ochrony zdrowia.
Na ekspozycję najbardziej narażony jest personel pielęgniarski, poprzez codzienny kontakt z ostrymi narzędziami i wyrobami medycznymi w postaci igieł, kaniul, skalpeli czy szklanych ampułek. Towarzyszący procedurom niejednokrotnie pośpiech czy natłok pracy, wynikający z niedostatków kadrowych, nie zawsze sprzyja opanowaniu i spokojnej pracy. Stres, praca na kilku etatach, w godzinach nośnych są powodem przemęczenia i spadku koncentracji.
„Bezpieczna pielęgniarka to bezpieczny szpital, bezpieczny pacjent i bezpieczna terapia. Bezpieczeństwo jest najważniejsze na każdym etapie leczenia pacjenta. Podjąłem się zadania przeprowadzenia ogólnopolskiego badania, które naświetli wagę problemu, pozwoli sprawdzić, czy Dyrektywa Rady UE znalazła zastosowanie w postaci bezpiecznych rozwiązań w placówkach medycznych. Liczę na to, że wyniki badania mocno wpłyną na poprawę bezpieczeństwa personelu i pacjentów w przyszłości” – mówi mgr Paweł Witt, Prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki.
Od 2013 roku obowiązuje Dyrektywa Rady 2010/32/EU, za której implementację odpowiada Ministerstwo Zdrowia. Nakłada ona na dyrekcje placówek ochrony zdrowia obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznego kontaktu z ostrymi narzędziami. Wyroby medyczne służące do cięcia, czy kłucia powinny być wyposażone w zabezpieczenia chroniące przed zranieniem, a pracownicy regularnie szkoleni z ich bezpiecznego użytkowania.
„Implementacja Dyrektywy Rady 2010/32/UE w polskich szpitalach” to badanie skierowane do personelu pielęgniarskiego. Będzie dotyczyło efektów i stopnia implementacji Dyrektywy Rady 2010/32/UE z dnia 10 maja 2010 roku w sprawie wykonania umowy ramowej dotyczącej zapobiegania zranieniom ostrymi narzędziami w sektorze szpitali i opieki zdrowotnej zawartej między HOSPEEM a EPSU. Badanie będzie przeprowadzane drogą elektroniczną, ankietę można znaleźć pod linkiem: www.interankiety.pl/wypelnij/zaklucia_badanie. Organizatorem badania jest Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki. Patronat nad badaniem objęli: Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Stowarzyszenie Epidemiologii Szpitalnej oraz Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych.
„Najczęściej skaleczenia występują po użyciu sprzętu, np. podczas demontażu, wyrzucania. Pomimo powagi zdarzenia, skaleczenia sprzętem medycznym są zaniedbywane – większość z nich jest niezgłaszana” – mówi Mirosława Malara, prezes Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Epidemiologicznych.
Polskie placówki zobowiązane są do przeprowadzania odpowiednich szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przygotowywania okresowych raportów, jednak – zdaniem ekspertów – problem wcale nie maleje, a wręcz rośnie. Dokumentacja sporządzana przez placówki służby zdrowia nie przyczynia się do polepszenia sytuacji. Problemem może być też fakt, że placówki nie są zmuszone do raportowania do zewnętrznej instytucji. Z tego powodu eksperci nie są w stanie określić, w jaki sposób raporty wpływają na poprawę bezpieczeństwa pracy – jeśli w ogóle.
r