Jakie przedsięwzięcia kulturalne roku 2006 miały znamiona
wydarzeń znaczących
i promujących Częstochowę,
mówią znane osobistości
życia kulturalnego
Beata Młynarczyk
dyr. Filharmonii Częstochowskiej
Filharmonia Częstochowska rekomenduje koncert szczególny, podczas którego wystąpił Waldemar Malicki, koncertujący na całym świecie pianista polski, wszechstronny muzyk solista, kameralista, improwizator, laureat licznych nagród fonograficznych (m.in.: Fryderyk 1997, 2000, 2003), uznany i znany, także z ekranów telewizyjnych, z programu “Co tu jest grane?”. Podbił serca publiczności nie tylko wirtuozerią gry, ale także wyrafinowanym żartem, zarówno muzycznym, jak i słownym.
Także w Filharmonii Częstochowskiej wystąpił w dwóch rolach: jako wykonawca i gospodarz koncertu, na który złożyły się głównie utwory Astora Piazzolli, znane z płyty Waldemara Malickiego zatytułowanej “El Tango”.
Artyście towarzyszli filharmonicy częstochowscy pod batutą Bernarda Chmielarza. Oprócz znanych tang argentyńskiego kompozytora, jak Libertango czy Oblivion, usłyszeliśmy także utwory Krzysztofa Komedy i samego Waldemara Malickiego.
Drugą propozycją jest inauguracja interdyscyplinarnego cyklu edukacyjnego “Szkoła na Parnasie” koncertem “Barok” to tajemnica zainaugurowała Filharmonia nowy cykl edukacyjny Szkoła na Parnasie. Przygotowany we współpracy z nauczycielami częstochowskich szkół przy szczególnym zaangażowaniu nauczycieli Zespołu Szkół Plastycznych, dyrektor Anny Maciejowskiej i polonisty Leszka Szeląga, spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem młodzieży. Udane połączenie muzyki z informacjami o sztuce i filozofii epoki baroku podanymi w formie słownej i wizualnej wzbudziło aplauz widowni, a konkursowe zadanie napisania raperskiego tekstu o muzyce baroku do muzyki Arii na strunie G Bacha wzbudziło ciekawość. Koncert powtórzono czterokrotnie (dla około 3 tys. słuchaczy), a wiele szkół rozpoczęło stałą współpracę z Filharmonią
Małgorzata Nowak
dyrektor Ośrodka Promocji Kultury
“Gaude Mater”
Od strony poziomu wykonawczego numerem jeden w ubiegłym roku był koncert orkiestry wiedeńskiej “Morthing Vienna Concert Orchestra” wykonany w Sali Rycerskiej na Jasnej Górze z okazji jubileuszu Ośrodka Promocji Kultury. Bezsprzecznie koncert ten, z muzyką Mozarta, był najlepszym koncertem muzyki klasycznej. Lepszego nie było.
Drugim znaczącym wydarzeniem było IV Międzynarodowe Biennale Miniatury. Jego rozmach i późniejsze efekty finalne zasługują na podkreślenie. Na Biennale wpłynęło ponad 1500 prac z 49 krajów od ponad 300 autorów. Wystawa podróżuje po Polsce. Była już prezentowana w Pile, Tarnowie, będzie w Warszawie i Kaliszu. Po czym zostanie wystawiona w Phorzhaim.
Czesław Tarczyński
dyr. Miejskiej Galerii Sztuki
w Częstochowie
– Jedna z ważniejszych propozycji galerii w minionym roku to wystawa “Żywoty zwierząt” (31. maja – 25. czerwca 2006), która, będąc prezentacją dzieł sztuki współczesnej, przez ich wybór i zestawienie przekazywała nowe treści i znaczenia o człowieku, zwierzęciu i zwierzęcości.
Dzieła malarskie, rzeźby, fotografie, w ramach właściwych dla siebie możliwości, stwarzały przestrzenie, w które wpisane jest zwierzę. Autorka scenariusza i kurator wystawy – Barbara Major – przedstawiła różnorodność znaczeń, metafor i odniesień w relacji człowieka do zwierzęcia – od postrzegania zwierzęcia jako bezdusznej istoty użytecznej jako siła robocza i którą bez wyrzutów sumienia można traktować z pełnym okrucieństwem, po przedstawianie metafizyczne zwierząt w ich związku z naturą jako istot niezależnych, wolnych i tajemniczych.
Na wystawie pokazano prace znakomitych artystów współczesnych, m.in. Sylwestra Ambroziaka, Grzegorza Bednarskiego, Rafała Borcza , Jarosława Modzelewskiego, Marka Sobczyka, Krzysztofa Paweli, Grzegorza Wnęka, Romualda Zielarka oraz dzieła ze zbiorów muzealnych, m.in. Ryszarda Grzyba, Tadeusza Makowskiego, Kazimierza Mikulskiego, Zbigniewa Pronaszko, Teresy Roszkowskiej, Jacka Sienickiego, Jerzego Tchórzewskiego.
Powstała we współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie oraz Muzeum Etnograficznym
w Krakowie. Prezentowana również podczas 3. Nocy Kulturalnej, cieszyła się dużym zainteresowaniem widzów.
Druga propozycja to wystawa problemowa, VI Triennale Sztuki Sacrum “Wobec zła” (22. września – 26. listopada 2006), przygotowana wg autorskiego scenariusza krytyka sztuki, kuratora wystaw, szefa warszawskiej Galerii Krytyków Pokaz Jerzego Brukwickiego.
Pomysł na wystawę “Wobec zła” sięgał do podstawowych wyobrażeń zła i sposobów przeciwstawiania się jego żywiołowi, uwarunkowań dziejowych jego pojawiania się w życiu, do idei spotkania człowieka z człowiekiem. Autor starał się zasugerować cztery wątki
Wątek fizycznej i psychicznej przemocy, udręki oraz tragizmu egzystencji czasów wojny (m.in. rzeźby Aliny Szapocznikow, obrazy Jonasza Sterna, Marka Żuławskiego, Andrzeja Wróblewskiego, ks. Władysława Paciaka, instalacja Janusza Marciniaka). Zło powojenne, a zwłaszcza lat 80. Dzieła dokumentujące bunt polskiego społeczeństwa przeciwko władzy i jej szaleńczym decyzjom, proces zakłamania i poniżania, inspirowane słowami księdza Jerzego Popiełuszki: “zło dobrem zwyciężaj” i wyobrażeniami Piety. O obliczu zła dzisiejszego, zagubieniu i wyobcowaniu, banalności zła mówiły prace twórców średniego pokolenia oraz artystów młodych m.in. Beaty Bigaj, Zuzanny Janin, Sylwestra Ambroziaka, Macieja Łubowskiego, Krzysztofa Pająka. Ostatni wątek przedstawiał intencje, nastrój i ducha modlitwy, najbardziej osobistej, skupionej prośby o uniknięcie zła, przeciwstawieniu się jego skutkom, wyrażone w pracach Mirosławy Rocheckiej, Ewy Trafnej, Andrzeja Desperaka, Jana Kucza.
“Wobec zła” pokazała również Płocka Galeria Sztuki, a w kwietniu 2007 roku kolejna prezentacja odbędzie się w Legnicy.
Piotr Głowacki
prezes Regionalnego Towarzystwa
Zachęta Sztuk Pięknych.
– Moim zdaniem na miano “Wydarzeń kulturalnych 2006 roku w Częstochowie” zasługują dwie imprezy. Pierwsza to “Project or…”. Komisarzem i pomysłodawcą wystawy był Szymon Parafiniak. Zorganizował ją w ramach działalności częstochowskiej Zachęty. Był to niecodzienny pokaz. Prezentowane projekty pełne były inwencji, niosły ze sobą bardzo dużo nowych i ciekawych jakościowo rozwiązań. Tonęły w jasnych, ciepłych energetycznie pulsujących barwach. Wystawa była wydarzeniem w historii życia kulturalnego Częstochowy. Podczas wernisażu wystąpił duet Wojciech Waglewski i Mateusz Pospieszalski. Wystawa była konfrontacją 12 odrębnych postaw artystycznych w obrębie realizacji projektów. Wśród uczestników wystawy warto wspomnieć Jarosława Koziarę, dziś już kultowego artystę związanego m.in. z WooWoo i Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy. Ale także autora scenariusza Szymona Parafiniaka, Małgorzatę Winiarek-Karpowicz, Dorotę Jabłońską, Jacka Łydżbę i innych. Wystawa, jak rzadko która, wniosła powiew nowatorstwa, oryginalności i niebanalności. Jej wernisaż był tak tłumny, że zamienił się w oblężenie Pawilonu Wystawowego w Parku, potwierdzając istnienie sporej grupy odbiorców i ich wielką potrzebę kontaktu z prawdziwymi działaniami kulturalnymi. To było w lutym.
Podobnie było w listopadzie, na drugim Festiwalu Garaż, przygotowanym przez Jasnąchmurę (Eryk Fesołowicz, Dorota Jabłońska, Szymon Parafiniak). Soyka Sekstet, Ajee, Bayzel i Grall&100-nka wystąpili w bardzo sympatycznie budowanej atmosferze (m.in. dzięki projektowi zaadaptowania przez Jarka Koziarę wnętrza garażu Schott). Frapujące było, że występujący muzycy, reprezentujący zasadniczo odmienne stylistyki, mają wspólne im wszystkim bardzo dobre wyrobienie warsztatowe i świetne brzmienie. Co czyniło, że wieczór był wysoce udany artystycznie i satysfakcjonujący wszystkich zebranych.
Dwie wzorcowe i nietypowe jak na Częstochowę imprezy, w które zaangażowane były stowarzyszenia kulturalne, wolontariat, biznes i urzędy… no i bardzo liczni, autentyczni odbiorcy. Panował na nich i luz, ale i obowiązywał nieodzowny pułap standardu.
Anna Operacz
dyr. Regionalnego Ośrodka Kultury
XXX Ogólnopolskie Konfrontacje Poetyckie im. Haliny Poświatowskiej (23. – 25. listopada 2006 r.) Konfrontacje poetyckie są zwieńczeniem ogłoszonego wcześniej konkursu poetyckiego i spotkaniem literacko-artystycznym laureatów oraz przedstawicieli środowisk literackich z kraju i z regionu częstochowskiego. Na konkurs wpłynęło ponad 2 tysiące wierszy (462 zestawy). Podczas Konfrontacji odbywało się wiele imprez towarzyszących m.in. kiermasz książki poetyckiej, promocje tomu wierszy Krzysztofa Kuczkowskiego i Wojciecha Kassa, a także książki Elżbiety Hurnikowej, spotkanie z poetką Barbarą Gruszką-Zych, warsztaty poetyckie z udziałem Leszka Engelkinga, Wojciecha Kassa, Krzysztofa Kuczkowskiego, koncert Miłki Molzahn, laureatki naszego konkursu z 1994 r. Podczas finału pokazany był program “Haśka” z tekstami H. Poświatowskiej i muzyką Leonarda Cohena.
Autorzy nagradzani w kolejnych edycjach Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Haliny Poświatowskiej potwierdzają poziom swojej twórczości dalszymi osiągnięciami literackimi. Kolejnym wydarzeniem wartym wskazania była Pokonkursowa wystawa IX Międzynarodowego Konkursu Fotografii Cyfrowej “Cyberfoto 2006” (maj 2006). W konkursie udział wzięło 102 autorów z kraju i zagranicy, którzy nadesłali 1231 fotografii. Prace nadesłane na konkurs akcentują relacje zachodzące w sztuce obrazowania świata, która ciągle ewoluuje w kierunku wytworzenia pewnej wizji opartej na zaawansowanych technologiach rejestracji obrazu. Ambicją konkursu jest utrzymanie stałej więzi z nowoczesną jakością kultury wizualnej, kształtującej także naszą tożsamość narodową. Fotografie eksponowane na wystawie prezentują możliwości kreacji obrazu fotograficznego za pomocą komputera.
Wernisażowi wystawy towarzyszyła prezentacja twórczości znanego artysty sztuki mediów Andrzeja Dudka-Durera, a wykłady o współczesnej sztuce mediów wygłosili krytyk sztuki Krzysztof Jurecki i dr Piotr Zawojski z Uniwersytetu Śląskiego. Konkurs Fotografii Cyfrowej “Cyberfoto” jest największym tego rodzaju konkursem w Polsce o wymiarze międzynarodowym.
ug