W czwartek, 25 września 2025 roku, ,,Gazeta Częstochowska” odwiedziła Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt w Częstochowie. Pani Dominika Luboń opowiedziała nam o funkcjonowaniu Schroniska, jak wygląda proces adopcyjny i co można zrobić, żeby pomóc znajdującym się tam zwierzakom. Jednocześnie zachęcamy do głosowania na projekty Schroniska w Budżecie Obywatelskim.
Wolontariat – czy obowiązują zapisy?
Na wolontariat obowiązują zapisy. Chętne osoby muszą przejść przez krótkie przeszkolenie – organizowane z inicjatywy Schroniska – przede wszystkim po to, żeby wiedzieć, jak z danymi zwierzętami się obchodzić, ale też dla bezpieczeństwa, by uniknąć wszelkich wypadków.
Jak zapisać się na wolontariat? Kto może zostać wolontariuszem?
Aby zapisać się na wolontariat należy wypełnić formularz zgłoszeniowy, a później dostarczyć go do Schroniska (można to również zrobić mailowo). Co ważne, przyszły wolontariusz musi mieć ukończone 16 lat. Osoby poniżej 18. roku życia muszą dodatkowo dostarczyć zgodę rodzica lub opiekuna prawnego. W następnym etapie Schronisko kontaktuje się z chętnymi i umawia się z nimi na szkolenie, w trakcie którego przyszli wolontariusze są zapoznawani z organizacją placówki, zasadami bezpieczeństwa oraz dokładnymi obowiązkami. Po odbytym szkoleniu podpisuje się z nimi porozumienie wolontarystyczne. Wolontariat można zawiesić w każdym momencie.
Wolontariusze w czasie swoich wizyt zapoznają się ze zwierzętami, a one z nimi. Zdobyte przez nich doświadczenie znacznie ułatwia późniejszą pracę, ponieważ wiedzą jak poszczególne zwierzęta funkcjonują, jakie mają przyzwyczajenia lub na co muszą uważać w obcowaniu z nimi. Regularne nawiązywanie kontaktu ze zwierzętami jest też istotne z punktu widzenia socjalizacji. Niektóre zwierzęta bywają nieufne, wystraszone, ciężkie do oswojenia. Poprzez zabawę, czesanie, głaskanie czy samo przebywanie z nimi, zwierzęta są w stanie wyjść ze swojej strefy komfortu, a nawet stać się bardziej przyjazne. Potrzebny jest tutaj spory nakład cierpliwości, zaufania oraz czasu. Jednak taki zwrot często ułatwia proces adopcji.
Co należy do obowiązków wolontariusza?
Do obowiązków wolontariusza należy przede wszystkim poświęcanie czasu zwierzętom – wyprowadzanie psów na spacery, czesanie, głaskanie, rozmowa, a także zapewnianie kotom kontaktu z ludźmi. Pracownicy schroniska zajmują się głównie karmieniem, sprzątaniem, leczeniem i interwencjami, dlatego nie mają wystarczającej ilości czasu by poświęcić uwagę wszystkim zwierzętom indywidualnie. Wolontariusze pomagają również przy trudniejszych psach (zwykle ci doświadczeni), uczestniczą w akcjach promocyjnych i eventach (np. stoiska w galeriach, festyny, Aleja Gwiazdkowa), promują adopcje w mediach, zachęcają do wspierania schroniska i przekazywania 1,5%. Pomagają także przy organizacji wydarzeń, transporcie zwierząt do groomerów czy zakupach karmy i leków.
Czy wolontariat jest popularny?
Wolontariat cieszy się sporym zainteresowaniem, aczkolwiek nie wszyscy wolontariusze zostają w Schronisku na stałe. W szczególności w okresie jesienno-zimowych chętnych jest o wiele mniej w porównaniu do okresu letniego. Składa się na to wiele czynników takich jak niższe temperatury czy mniejsza ilość wolnego czasu w związku z powrotem do szkoły czy pracy. Dlatego też tak ważni są stali wolontariusze – ich zaangażowanie, włożony trud i oddanie zwierzętom jest niezwykle cenne.
Jak często wolontariusz powinien pojawiać się w schronisku? Czy obowiązuje jakaś minimalna liczba godzin lub dni? W jakie dni i w jakich godzinach odbywa się wolontariat?
Nie ma ściśle określonych kryteriów. Przyjmuje się jednak, że dobrze jest pojawić się przynajmniej raz w miesiącu. Jeśli ktoś nie uczestniczy w wolontariacie dłużej niż dwa miesiące i nie poinformuje o swojej nieobecności, może zostać skreślony z listy. Optymalnie byłoby angażować się dwa razy w miesiącu, co pozwala zachować regularność. Największą pomocą są natomiast osoby, które pojawiają się raz w tygodniu – to one najlepiej znają zwierzęta i szybko odnajdują się w codziennych obowiązkach.
Każda obecność jest jednak cenna. Nawet jednorazowe wyjście z kilkoma psami na spacer stanowi realne wsparcie. Wystarczy, że tego samego dnia przyjdzie kilka osób, a od razu kilkanaście zwierząt może skorzystać z wyjścia poza kojec.
Obecnie dyżury wolontariuszy odbywają się trzy razy w tygodniu:
- we wtorki i czwartki od godziny 13:00 do 18:00 (zimą zazwyczaj do 17:00),
- w soboty od godziny 10:00 do 14:00.
Czego w tej chwili schronisko potrzebuje najbardziej? Dlaczego właśnie teraz zapotrzebowanie na karmę jest szczególnie duże?
Najważniejsza jest karma – sucha dla psów, a także sucha i mokra dla kotów. Szczególnie potrzebna jest karma przeznaczona dla kociąt, ponieważ w schronisku wciąż przebywa ich sporo.
Przydają się również koce, prześcieradła i poszewki bez wypełnienia – to podstawa, wykorzystywana przez cały rok. Obecnie jednak, dzięki dostawie od jednej z firm, zapasy tych rzeczy są wystarczające, dlatego największe zapotrzebowanie dotyczy karmy.
Przełom lata i jesieni to najtrudniejszy okres dla schroniska. Zbiórki szkolne, które stanowią główne źródło karmy, zanikają w wakacje, a zgromadzone wcześniej zapasy kończą się właśnie pod koniec lata. Dopiero wraz z rozpoczęciem roku szkolnego akcje zbiórkowe ruszają na nowo. W grudniu, przed świętami, schronisko często otrzymuje wyjątkowo dużo darów, lecz jesienią zapasy są najniższe. Dlatego w tym czasie każda, nawet niewielka ilość karmy, jest bezcenna.
Jaką karmą obdarować schronisko?
Najważniejsze jest, by nie była to karma typowo marketowa z najniższej półki. Najlepsza karma to ta, która posiada dużo białka, nie zawiera produktów pochodzenia zwierzęcego, a mięso oraz posiada mniej zbóż i wypełniaczy. Schronisko bardziej stawia na jakość niżeli ilość, by zapewnić swoim podopiecznym karmę, którą dobrze strawią, nie będą borykały się z problemami zdrowotnymi, a w przypadku starszych i schorowanych zwierząt będą mogły przybrać na wadze – co niestety nie jest możliwe w przypadku tanich karm, które mogą im zaszkodzić. W razie wątpliwości na stronie schroniska widnieje zakładka “Możesz pomóc”, w której można znaleźć dokładniejsze wytyczne.
Najlepszym wyborem będą karmy z firmy:
- Animonda
- Brit
- Dolina Noteci
- Smilla
- Bosch
- Royal Canin Veterinary Diet
- Farmina
- Vet Life
Ile zwierząt znajduje się obecnie w schronisku?
W tym momencie jest to ponad 200 zwierzaków, w tym ok. 80 kotów i 160 psów. Dużo kotów przybywa do schroniska po okresie letnim gdy wiosną się rozmnażają. Jeden z budynków placówki czeka intensywny remont, by zapewnić podopiecznym jescze lepsze warunki, przez co wiele psów musiało być okresowo przeniesionych do innych boksów, gdzie robi się dosyć tłoczno. Z tego względu schronisko szczególnie zachęca do adopcji zarówno psów, jak i kotów, by dać im kochający dom, a reszcie więcej miejsca i komfortu. Zachęca również do głosowania w projektach budżetu obywatelskiego, by zbierać fundusze i jeszcze bardziej rozwinąć placówkę.
Jak wygląda procedura adopcyjna w schronisku i na co zwracana jest szczególna uwaga?
W schronisku przy adopcji najważniejsze jest przede wszystkim poznanie potencjalnego opiekuna i dopasowanie zwierzęcia do jego warunków życia. Procedura rozpoczyna się od wypełnienia ankiety przedadopcyjnej, a następnie inspektorka TOZ kontaktuje się z osobą zainteresowaną – telefonicznie lub umawia wizytę na miejscu. W niektórych przypadkach wystarczą zdjęcia mieszkania czy podwórka, w zależności od sytuacji.
Nie ma jednego sztywnego schematu, ponieważ każdy pies i kot ma inne wymagania. Na przykład koty muszą mieć osiatkowane okna i balkony – preferowane są domy niewychodzące, szczególnie w mieście lub przy ruchliwych ulicach, aby zapewnić bezpieczeństwo zwierzęcia. Psy z kolei powinny spać w domu, ewentualnie mogą mieć również dobrze ocieploną budę i dostęp do podwórka, ale tylko jeśli są do tego przystosowane, mają odpowiednią sierść i budowę. Nie oddaje się małych psów krótkowłosych do samej budy ani dużych, energicznych psów osobom z małym mieszkaniem i ograniczonym czasem na spacery.
Inspektorki schroniska zawsze dopasowują zwierzę do opiekuna, organizując spacery zapoznawcze, a w przypadku, gdy dom już posiada psa, spotkanie odbywa się na neutralnym gruncie. Dzięki temu później w domu jest mniej problemów. Celem całej procedury jest przede wszystkim zapewnienie udanej adopcji, a nie komplikowanie procesu.
Jak długo trwa standardowa procedura adopcyjna zwierząt?
Czas trwania procedury adopcyjnej w dużej mierze zależy od zwierzęcia oraz sytuacji osoby adoptującej. Zazwyczaj od momentu wypełnienia ankiety przedadopcyjnej do finalnego przekazania zwierzaka mija od kilku dni do kilku tygodni. W tym czasie schronisko przeprowadza kontrolę warunków domu, badania zdrowotne zwierzęcia, a w przypadku psów – co najmniej jeden spacer zapoznawczy.
Procedura może się wydłużyć, jeśli zwierzak jest nieśmiały lub wymaga kilku spotkań adaptacyjnych, a osoba adoptująca ma ograniczony czas. Harmonogram inspektorek, które wykonują kontrole w ramach swojego wolnego czasu, również wpływa na tempo procedury. Schronisko stara się, aby cały proces przebiegał jak najszybciej, jednocześnie zapewniając odpowiednie dopasowanie zwierzęcia do nowego domu i bezpieczeństwo adopcji.
Czym jest Budżet Obywatelski i dlaczego warto zagłosować na projekty Schroniska?
Budżet Obywatelski to wydzielona część budżetu gminy lub miasta, o przeznaczeniu której współdecydują mieszkańcy i mieszkanki poprzez głosowanie. Oznacza to, że mają oni realny wpływ na wygląd swojego otoczenia i rozwój wielu inicjatyw.
W tej edycji Budżetu Obywatelskiego istnieje możliwość oddania głosu na zadania Schroniska w dwóch kategoriach:
- Zadanie ogólnomiejskie nr 269: ,,Częstochowianie pomagają zwierzętom – pomagamy w zwalczaniu bezdomności oraz poprawiamy warunki zwierząt będących w częstochowskim schronisku.” – którego działania skupiają się na zmniejszeniu ilości bezdomnych zwierząt poprzez zapewnienie dostępu do darmowej kastracji, sterylizacji, czipowania i rejestracji zwierząt w bazie danych oraz poprawie warunków bytowych zwierząt już znajdujących się w placówce.
- Zadania dzielnicowe: ,,Gramy razem ze Schroniskiem dla Bezdomnych Zwierząt! – Festiwale i Koncerty w dzielnicy …“ – czyli organizacja wydarzeń kulturalnych dla mieszkańców częstochowskich dzielnic, w trakcie których będą mogli nie tylko miło spędzić czas, ale również skorzystać ze specjalnych stref edukacyjnych i adopcyjnych.
Głosowanie trwa do 7 października. Każdy oddany głos na Schronisko to krok w stronę lepszego życia częstochowskich czworonogów.
