– Pani doktor, co jest przyczyną zapalenia zatok?
– Główną przyczyną jest upośledzenie drożności nosa, a więc katar, długotrwały obrzęk śluzówki nosa przy alergii. Zapalenie zatok sitowych i szczękowych od 0,5 do 5 procent jest powikłaniem schorzeń wirusowych, takich jak przeziębienie, występujące najczęściej wiosną i jesienią. Inną przyczyną są alergie. U pacjentów ze stwierdzoną alergią dochodzi do długotrwałego obrzęku śluzówek w obrębie nosa i ujść zatok, co powoduje łatwość namnażania się bakterii w jałowych dotąd jamach zatok. Przyczyną są również wady anatomiczne, np. skrzywienie przegrody nosowej. Sprzyja to złej drożności nosa i łatwości rozwoju drobnoustrojów w zatokach. Niebezpieczne są też schorzenia zapalne zębów. Korzenie zębów w szczęce górnej mają bezpośredni kontakt ze ścianą zatoki szczękowej i ich choroby mogą przenosić się bezpośrednio do jamy zatok.
Rozmowa z dr Hanną Hofman-Polańską, laryngologiem z Przychodni Lekarskiej przy ul. Księżycowej w Częstochowie.
– Pani doktor, co jest przyczyną zapalenia zatok?
– Główną przyczyną jest upośledzenie drożności nosa, a więc katar, długotrwały obrzęk śluzówki nosa przy alergii. Zapalenie zatok sitowych i szczękowych od 0,5 do 5 procent jest powikłaniem schorzeń wirusowych, takich jak przeziębienie, występujące najczęściej wiosną i jesienią. Inną przyczyną są alergie. U pacjentów ze stwierdzoną alergią dochodzi do długotrwałego obrzęku śluzówek w obrębie nosa i ujść zatok, co powoduje łatwość namnażania się bakterii w jałowych dotąd jamach zatok. Przyczyną są również wady anatomiczne, np. skrzywienie przegrody nosowej. Sprzyja to złej drożności nosa i łatwości rozwoju drobnoustrojów w zatokach. Niebezpieczne są też schorzenia zapalne zębów. Korzenie zębów w szczęce górnej mają bezpośredni kontakt ze ścianą zatoki szczękowej i ich choroby mogą przenosić się bezpośrednio do jamy zatok.
– Jakie są najczęstsze objawy wskazujące na zapalenie zatok?
– Zapalenie zatok jest powszechnym schorzeniem dotyczącym milionów osób w każdym wieku. Przy tym schorzeniu większość chorych skarży się na uczucie niedrożności nosa i towarzyszący mu ból głowy, często również na wycieki surowiczne, ropne lub mieszane z nosa. Typowymi objawami są także spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, zaburzenie węchu, czasem kaszel, podwyższona ciepłota ciała, bóle lub rozpieranie policzków. Rodzaj bólu głowy bywa różny, w zależności od zajętej zatoki. Zapalenie zatok szczękowych, położonych w okolicach policzków powoduje bóle twarzy, zębów i okolicy czołowej. Natomiast dla zapalenia zatok sitowych , usytuowanych po obu stronach nosa charakterystyczne są bóle gałek ocznych. Oprócz bólu głowy może występować wyraźny obrzęk w pobliżu zajętej zatoki. Przy zapaleniu zatok czołowych występują bóle i rozpieranie okolicy czoła.
– Zapalenia zatok bywają ostre i przewlekłe. Czym się charakteryzują?
– Zapalenie ostre jest skutkiem zapalenia górnych dróg oddechowych, przebiegających z niedrożnością nosa. Natomiast zapalenie przewlekłe jest wynikiem przewlekłych zmian zapalnych górnych dróg oddechowych i zatok. Przyczyną przewlekłych zapaleń zatok szczękowych mogą być również ropnie zęba i inne zakażenia. Ostre zapalenie zatok mogą wywołać drobnoustroje: paciorkowce, gronkowce oraz wirusy.
– Jak rozpoznać schorzenie?
– Rozpoznanie opiera się zwykle na podanym przez chorego opisie objawów i badaniu fizykalnym, czyli badaniu laryngologicznym. Na trop choroby naprowadza też lekarza zaczerwieniona i obrzęknięta błona śluzowa nosa oraz wydzielina z nosa Wykonuje się także badanie radiologiczne zatok.
– W jaki sposób leczy się zapalenie zatok?
– W przypadku zapalenia zatok należy zgłosić się do laryngologa. Schorzenie zwalcza się lekami obkurczającymi błonę śluzową nosa, czyli kroplami, aerozolami, stosowanymi przez 7 dni, antybiotykami, przyjmowanymi przez pacjenta przez 14 dni, lekami mukolitycznymi, ułatwiającymi rozrzedzenie wydzieliny i jej ewakułacje, jak również lekami przeciwzapalno – bólowymi, takimi jak polopiryna czy paracetamol.
– Jak powinniśmy zapobiegać zapaleniu zatok?
– Przede wszystkim powinniśmy unikać przeziębień i mieć zdrowe zęby. Należy leczyć katar, by nie doprowadzić do powikłań w postaci zapalenia zatok.
eMKa