Największe w kraju badania
przesiewowe potwierdzają:
9,3 procent Polaków choruje na
nerki.
Największe w Polsce badania przesiewowe nerek NEFROTEST
potwierdziły alarmujące szacunki nefrologów. Ponad 9,3 % z
blisko 40 tysięcy przebadanych ma wyniki wskazujące na
przewlekłą chorobę nerek. Badania, dotąd prowadzone w 50
powiatach z 15 województw, trwają już szósty rok. Pierwsze
odbyło się w Światowym Dniu Nerek w 2010 roku (11 marca w
Świebodzinie), zaś 51. kampania NEFROTEST zaplanowana jest
15 marca 2015 roku w Kutnie. Schorzenia nerek rozwijają się
powoli, często nie dają wyraźnych objawów, ale doprowadzają
do zaburzenia funkcjonowania całego organizmu. Chorego ratują
wtedy dializa lub przeszczep. Niestety, niezdiagnozowane na
czas choroby nerek, są również coraz częstszą przyczyną
przedwczesnych zgonów.
To przełom w myśleniu o chorych na nerki w Polsce. Dotąd na
podstawie danych z innych krajów, tylko szacowaliśmy liczbę
osób, które mogą cierpieć na przewlekłą chorobę nerek. Teraz
mamy już pewność, choroby nerek, choć na co dzień tak rzadko
się o nich pamięta, dotyczą 4 milionów Polaków – mówi prof.
Marian Klinger, Krajowy Konsultant
w dziedzinie Nefrologii i patron naukowy NEFROTESTU.
Przewlekła choroba nerek– cichy zabójca
Niewykryte, nieleczone, rozwijające się przez wiele lat
choroby nerek prowadzą do zatrucia organizmu i śmierci.
U wielu osób schorzenie przebiega bezobjawowo nawet przez
kilkanaście czy kilkadziesiąt lat. Dlatego choroby nerek
nazywa się „cichym zabójcą” – dodaje prof. Marian Klinger.
Ciężkie choroby nerek mogą długo przebiegać bezobjawowo, ale
są proste do zdiagnozowania dzięki tanim i nieinwazyjnym
badaniom krwi oraz moczu – zwraca uwagę na pozorny paradoks
prof. Klinger. Badaniami, które w codziennej praktyce
lekarskiej można uznać za przesiewowe dla rozpoznania PChN,
są oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi i na tej podstawie
obliczenie wartości eGFR, czyli współczynnika sprawności
nerek oraz badanie ogólne moczu. Właśnie takie testy można
wykonać bezpłatnie w kampanii społecznej NEFROTEST.
NEFROTEST – największa w Polsce akcja bezpłatnych badań
przesiewowych nerek
Blisko 40 tysięcy osób z 50 miast w 15 województwach wzięło
udział w największych w Polsce badaniach przesiewowych nerek
NEFROTEST. Większość z 37 967 przebadanych jest zdrowa.
Jednak u 3539 chorych kreatynina i eGFR były niezgodnie z
normami. Może to świadczyć o chorobie nerek. Najwięcej
nieprawidłowych wyników, ok. 29%, pojawiło się w Białymstoku
(NEFROTEST wiosną 2012) oraz w Kozienicach – 24 % (NEFROTEST
jesienią 2013 roku). Najmniej natomiast w Legnicy – 1%
(NEFROTEST w marcu 2012). Średnio eGFR (wskaźnik filtracji
kłębuszkowej, potocznie mówiąc wskaźnik sprawności nerek) był
powyżej normy u 9, 3 % poddających się badaniom. Ponad 3,5
tysiąca przebadanych, także pan Marian z Nowego Tomyśla
(Wielkopolska), dowiedziało się, że cierpi na przewlekłą
chorobę nerek.
Ulotkę o bezpłatnych badaniach NEFROTEST zauważyłem podczas
wizyty u mojego lekarza rodzinnego – opowiada pan Marian z
okolic Nowego Tomyśla (Wielkopolska). Właściwie dopiero w
domu, przypomniałem sobie, że moja babcia zmarła na nerki.
Nie mam samochodu, więc namówiłem sąsiadów, żeby też się
zarejestrowali i pojechaliśmy razem. Nie ma co ukrywać –
bałem się. To było zwykłe badanie krwi, wyniki były gotowe
bardzo szybko – niestety nieprawidłowe. Lekarz rodzinny pana
Mariana skierował go do nefrologa, a ten odrobinę uspokoił.
Podejrzewa trzecie stadium przewlekłej choroby nerek (PChN).
Nerki nie bolą – głosi popularna opinia i tym razem
potwierdzam ją jako lekarz – mówi dr Dariusz Aksamit, prezes
NEFRON, Sekcji Nefrologicznej Izby Gospodarczej Medycyna
Polska (Krajowa Izba Gospodarcza), organizatora badań,
skupiającej blisko 200 publicznych i niepublicznych
oddziałów nefrologicznych, poradni i stacji dializ.
Często łatwo jest zlekceważyć lub powiązać z innymi
schorzeniami pierwsze objawy choroby nerek, takie jak obrzęki
kończyn czy osłabienie – dodaje dr Aksamit.
Dane z NEFROTESTU potwierdzają statystyki światowe, które
mówią, że we współczesnym społeczeństwie jedna dziesiąta
populacji (8-10%) może mieć kłopoty związane z niewydolnością
nerek. Zgodnie z tymi wyliczeniami – chorują 4 miliony
Polaków – większość nawet nie domyśla się, że ich nerki są
chore.
Wczesne wykrycie choroby nerek jest kluczem do skutecznej
terapii. Zastosowanie właściwego leczenia pozwala zahamować
postęp choroby u większości pacjentów. Również pan Marian,
teraz pod moją opieką w poradni nefrologicznej, długo będzie
leczył się zachowawczo i mam nadzieję, że nie będzie musiał
trafić na dializy – mówi dr Leszek Niepolski, kierownik
stacji dializ B.Braun Avitum w Nowym Tomyślu, gdzie odbywały
się badania.
Przede wszystkim jednak na uszkodzenia nerek narażone są
osoby mające w rodzinach chorych oraz te które już na coś
chorują, głównie na choroby zwane cywilizacyjnymi: cukrzycę,
miażdżycę, otyłość czy nadciśnienie tętnicze – dodaje dr
Niepolski. Trzeba też pamiętać, że nerki starzeją się tak jak
ludzie. Ich sprawność spada wraz z wiekiem, a kryzys w
funkcjonowaniu nadchodzi około 60. roku życia.
Światowy Dzień Nerek 12 marca 2015
Przewlekłą chorobę nerek uznaje się obecnie za schorzenie
cywilizacyjne. W Polsce może ona dotyczyć ponad 4 milionów
osób. To więcej niż chorujących na cukrzycę, którą często
określa się pandemią naszych czasów.
Nefron jest organizatorem kampanii społecznej NEFOTEST,
której celem jest profilaktyka i edukacja – uświadomienie
Polakom roli, jaką w organizmie człowieka pełnią nerki.
Pierwsze bezpłatne badanie nerek w ramach tej akcji odbyło
się w Światowym Dniu Nerek (11 marca 2010).
12 marca 2015 roku po raz dziewiąty będzie obchodzony
Światowy Dzień Nerek – przypomina Jacek Nowakowski, prezes
Centrum Dializa, która wspiera NEFROTEST i współorganizuje
akcję w swoich stacjach dializ. – Jest to okazja do dyskusji
o tym, jak ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu są
nerki, jak o nie dbać, jakie są pierwsze objawy chorób nerek,
a jeśli już ktoś choruje, jakie są możliwości leczenia, aby
utrzymać maksymalną możliwą aktywność życiową – dodaje
Nowakowski.
Najważniejsze objawy, mogące świadczyć o chorobie nerek to
uczucie ciągłego zmęczenia, częste oddawanie moczu w nocy,
obrzęki wokół oczu, opuchlizna rąk, stóp i kostek czy
łuszczenie się skóry – trzeba wtedy przeprowadzić podstawowe
badania. Najlepiej jednak szanować swoje nerki: unikać
nadużywania leków przeciwbólowych, pić dużo wody, mniej solić
potrawy, dbać o aktywność fizyczną – słowem zmienić styl
życia.
Niestety zaledwie kilka procent Polaków poddaje się w
badaniom diagnostycznym w zakresie chorób nerek. To
pokazuje, jak wiele jeszcze musimy zrobić w zakresie
profilaktyki – ocenia dr Teresa Dryl-Rydzyńska, prezes
Fresenius Medical Care, największej w Polsce sieci stacji
dializ. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu chorzy z
niewydolnością nerek umierali z powodu braku dostępu do
dializ, dziś pacjenci mają możliwość wyboru spośród wielu
metod leczenia nerkozastępczego. Jednak, aby skutecznie
powstrzymać progresję choroby, niezbędne jest zwiększanie
świadomości
o metodach wykrywania i zapobiegania chorobom nerek – dodaje
Ryszard Zając, dyrektor naczelny Diaverum Polska.
Nerki filtr życia
Warto wiedzieć, że przez nerki przepływa kilkaset litrów krwi
dziennie. Każdego dnia, dzięki milionom kłębuszków,
widocznych tylko pod mikroskopem, oczyszczają one krew i
usuwają nadmiar wody. Zdrowe nerki oznaczają błyszczące włosy
i mocne kości, ponieważ ich praca wpływa na funkcjonowanie
innych narządów i produkcję hormonów. Dzięki nim zachowana
jest równowaga zasadowo-kwasowa oraz właściwy poziom sodu.
To, co jest niepotrzebne lub
w nadmiarze jest wydalane. Dlatego, jeśli nerki zaczynają
niedomagać, krew nie jest dostatecznie oczyszczana i dociera
do innych organów z toksynami oraz odpadami przemiany
materii. Wtedy ulega zatruciu cały organizm człowieka. Kiedy
do tego dochodzi i nerki nie są już w sanie prawidłowo
funkcjonować, niezbędne jest podjęcie leczenia. W pierwszych
stadiach przewlekłej choroby nerek (PChN) skuteczne jest
leczenie farmakologiczne, w schyłkowych stadiach życie
pacjenta ratuje leczenie nerkozastępcze – czyli przeszczep
lub dializa.
Jak mówią dane Poltransplantu, instytucji koordynującej
przeszczepianie narządów w Polsce, w 2014 roku w całym kraju
przeszczepiono 1064 nerki oraz 37 razy przeprowadzono
jednoczesny przeszczep nerki i trzustki. Natomiast stale
dializowanych jest blisko 20 tysięcy osób. Liczba ta wciąż
wzrasta.
Materiały dodatkowe
OBJAWY PRZEWLEKŁEJ CHOROBY NEREK
Niewydolność nerek najczęściej rozwija się skrycie, co
oznacza, że większość chorych nie odczuwa żadnych objawów aż
do chwili, gdy ich nerki są bardzo zniszczone. Niestety
dopiero wtedy mogą się pojawić:
· uczucie ciągłego zmęczenia,
· trudności z koncentracją,
· słabszy apetyt,
· bezsenność,
· skurcze mięśni, szczególnie występujące w nocy,
· obrzęki nóg, twarzy,
· suchość i swędzenie skóry,
· częste oddawanie moczu, szczególnie w nocy.
PChN NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJE U OSÓB:
· chorych na cukrzycę,
· cierpiących na nadciśnienie,
· skarżących się na choroby serca, po zawałach,
udarach,
· nadużywających środków przeciwbólowych,
· otyłych i palących papierosy,
· mających choroby nerek w rodzinie,
· po 60. roku życia
JAK ZBADAĆ NERKI?
Warto zgłosić się do lekarza rodzinnego, który zleci proste
badania pozwalające na ocenę funkcji nerek. Badania te są
dostępne w każdym laboratorium i tanie (ok. 10-12 zł)
· badanie stężenie kreatyniny we krwi (na jej podstawie
wylicza się wielkość filtracji kłębuszkowej – eGFR)
· badanie ogólne moczu,
· pomiar ciśnienia krwi.
DLA ZDROWIA NEREK:
· aktywny styl życia,
· zdrowa dieta z przewagą warzyw i owoców,
· umiarkowane używanie soli,
· ograniczenie ilości cukru w diecie,
· odpowiednia ilość płynów (ok. 2 litry dziennie),
· porzucenie nałogów,
· regularny pomiar ciśnienia krwi,
· raz do roku badania krwi i moczu.
(opracowanie: dr Dariusz Aksamit, prezes NEFRON)
DIALIZOTERAPIA
Dializa powoduje wydalenie z organizmu produktów przemiany
materii i wody, których nie mogą usunąć, z powodu
niewydolności, nerki. Dializa pomaga także w uzyskaniu
równowagi metabolicznej, eliminuje z krwi szereg toksycznych
związków. Pacjenci ze schyłkową niewydolnością nerek nie
mogliby żyć bez dializy z powodu nagromadzenia toksyn we
krwi. Zabieg trwa 4-5 godzin i musi być przeprowadzany trzy
razy w tygodniu.
ŚWIATOWY DZIEŃ NEREK 12 MARCA 2015
Światowy Dzień Nerek jest obchodzony od 2006 roku z
inicjatywy Międzynarodowego Towarzystwa Nefrologicznego i
Międzynarodowej Federacji Fundacji Nerek. Nefrolodzy
intensyfikują wówczas swoje działania edukacyjne, które mają
na celu podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia nerek
oraz informowanie o tym, że choroby nerek są powszechne i jak
można je leczyć. Dzień ten obchodzony jest w drugi czwartek
marca, w 2015 roku wypada 12 marca.
NEFRON SEKCJA NEFROLOGICZNA IZBY GOSPODARCZEJ MEDYCYNA POLSKA
Nefron Sekcja Nefrologiczna Izby Gospodarczej Medycyna Polska
powstała w czerwcu 2008 roku. Dziś zrzesza operatorów niemal
200 publicznych i niepublicznych stacji dializ, poradni i
oddziałów nefrologicznych Polsce.
Więcej na: www.nefron.org
NEFROTEST
Ogólnopolska akcja społeczna polegająca na rozpowszechnianiu
informacji o zdrowiu nerek i organizacji badań przesiewowych.
Do tej pory (od 2010 roku) objęła 50 miast w całej Polsce.
Dzięki niej przebadało się blisko 40 tysięcy osób , a ponad
3,5 tysiąca dowiedziało się, że ma chore nerki.
LISTA MIAST, W KTÓRYCH ODBYŁA SIĘ DOTĄD KAMPANIA NEFROTEST
2010
Świebodzin.
2011
Zgierz, Wodzisław Śląski, Ostróda.
2012
Białystok, Legnica, Pszczyna, Płońsk, Lubań, Tomaszów
Lubelski.
2013
Stargard Szczeciński, Gniezno, Głubczyce, Jędrzejów,
Ostrołęka, Bielsko-Biała, Kwidzyń, Jasło, Limanowa, Nowy
Sącz, Gorlice, Tarnobrzeg, Kościerzyna, Nowy Targ, Świdnica,
Garwolin, Wieluń, Krosno, Szamotuły, Białystok, Tarnowskie
Góry, Skarżysko-Kamienna, Płońsk, Kozienice, Wodzisław
Śląski, Miechów.
2014
Świnoujście, Wrocław, Nowy Tomyśl, Koszalin, Pleszew, Drawsko
Pomorskie, Piaseczno, Zamość, Mława, Wągrowiec, Chełm,
Puławy, Sieradz, Zawiercie.
r