Przebywali w Częstochowie
300. rocznica śmierci.
Ur. 3.06.1634 na Podolu w Łuczy k. Jabłonowa w Halickiem. Ojciec Jan – miecznik koronny, matka Anna z Ostrogów. Studia rozpoczął w 1648 w Akademii Krakowskiej, po roku przeniósł się na Uniwersytet w Pradze ucząc się rysunku, architektury, matematyki i astronomii. W 1650 wyjechał do Paryża studiować sztukę wojenną. Do kraju wrócił w 1651. Posiadał po studiach spory zasób wiedzy wojskowej teoretycznej, natomiast wiedzę praktyczną przyswajał od doświadczonych dowódców, którym w różnym czasie podlegał, m.in. Stefanowi Czarnieckiemu i Janowi Sobieskiemu. Początki kariery wojskowej Jabłonowskiego sięgają roku 1653 od wyprawy żwanieckiej. W 1664 otrzymał od króla województwo ruskie. W 1655 brał udział w wyprawie przeciw Rosjanom i Kozakom. Najwięcej jednak doświadczeń wojennych nabył w walkach przeciwko Szwedom. W początku 1658 zawarł związek małżeński z Marią Anną Kazanowską, córką Dominika wojewody bracławskiego i Anny z Potockich. 25.12. tegoż roku został ciężko ranny w Jutlandii pod Koldinghus. Królowej Ludwice Marii zawdzięczał wzrost fortuny po otrzymaniu starostw: żydaczewskiego, winnickiego, kamienieckiego, świeckiego i innych. W 1661 otrzymał godność oboźnego koronnego. Podczas wojny domowej (1665 – 1666) Lubomirskiego przeciw królowi był po stronie Jana Kazimierza, ale unikał zbrojnych starć z przeciwnikiem. 6.10.1667 uczestniczył w bitwie Sobieskiego z siłami turecko-tatarskimi pod Podhajcami zakończonej zwycięstwem 11.11.1673 w bitwie pod Chocimem na czele husarii rozbił część jazdy tureckiej. W 1676 otrzymał w Krakowie małą buławę polną koronną, a w 1683 dostał od króla buławę wielką. Podczas bitwy pod Wiedniem (1683) dowodził skutecznie prawym skrzydłem polskim. Brał udział (niechętnie) w pogoni za cofającymi się Turkami. W styczniu 1692 został kasztelanem krakowskim i niebawem wyruszył na czele wojsk koronnych i litewskich pod Kamieniec. Po śmierci Sobieskiego w 1696 opiekował się wdową i dziećmi. Jabłonowski rozpoczął swoją karierę jako średniozamożny szlachcic, a u schyłku życia stał się jednym z bogatszych magnatów w Polsce. Jako wojewoda ruski fundował nowe wsie i miasta, a dla zabezpieczenia granic państwa zbudował nad Dniestrem wiele zamków i umocnień, często z własnych funduszy. Nieprzerwanie umacniał Lwów. Pomagał materialnie przy budowie na Podolu katolickich obiektów sakralnych. Przeciwnik prawosławia. Za panowania Jana Kazimierza uczestniczył we wszystkich wojnach prowadzonych przez Rzeczpospolitą. Celem, który mu przyświecał była korona królewska, która nigdy nie ozdobiła jego skroni. “Był Sarmatą w każdym calu, dumny i zadufany w sobie magnat, ostatni z wybitnych hetmanów XVI – XVII wieku”. Zmarł we Lwowie 3.06.1702 (urodzony także 3.06.) po odnowieniu się rany, którą otrzymał w 1658 w Jutlandii. Miał z żoną Anną sześcioro dzieci: Annę Katarzynę, żonę Rafała Leszczyńskiego podskarbiego koronnego i woj podskarbiego koronnego i woj. łęczyckiego, matkę króla Stanisława I, Jadwigę, żonę Jana Krasińskiego wojewody płockiego, Jana Stanisława wojewodę ruskiego, Aleksandra Jana chorążego w. koronnego, Elżbietę wcześnie zmarłą, Stanisława Karola oboźnego w. koronnego.
Dwukrotnie odnotowana obecność hetmana Jabłonowskiego na Jasnej Górze. Po raz pierwszy przybył do Częstochowy w początkach 1657, zabezpieczając osobę Jana Kazimierza w czasie podróży monarchy z Gdańska do Częstochowy. Drugi pobyt jest domniemany ze względu na istniejące okoliczności. W listopadzie 1660 powstał w Częstochowie z udziałem królowej Ludwiki Marii tajny związek stronników Francji, którego uczestnikiem został Stanisław Jabłonowski. Wiadomo, że od 1661 pobierał od króla Francji Ludwika XIV pensję, początkowo w wysokości 4800 liwrów rocznie. “Jurgielt” ten wzrósł w 1683 do 12000 liwrów. Następny udokumentowany pobyt Jabłonowskiego na Jasnej Górze miał miejsce 7.05.1676. Przybył w godzinach popołudniowych jako wysłannik króla Jana III, zapewne dla sprawdzenia przygotowań do wizyty pary królewskiej, która przybyła wieczorem o godz. 21.00.
Źródła: Pielgrzymka do Jasnej Góry w Częstochowie Michał Bąliński 1816; Polski Słownik Biograficzny.
ROMAN WINIAREK