Od parafii do parafii w byłym województwie (57)
Z początkiem XXI wieku Koniecpol został nasycony jak żadne inne miasto naszego regionu nowymi symbolami patriotyczno-niepodległościowymi. I tak, w obydwu zespołach szkół podstawowych i gimnazjalnych zmieniono imiona patronów – Zespół nr 1, przy ul. A. Mickiewicza otrzymał imię hetmana Stanisława Koniecpolskiego oraz jego pomnik (w 2004 r.), a Zespół nr 2, przy ul. Szkolnej – imię Józefa Piłsudskiego i także jego pomnik (w 2003 r.) – na zdjęciu. Natomiast Zespół Szkół Średnich (LO i technikum), przy ul. A. Mickiewicza otrzymał imię pułkownika Zygmunta Chmieleńskiego – dowódcy słynnego oddziału powstańczego z 1863 roku, który stoczył kilka bitew z Moskalami na koniecpolskiej ziemi. Wreszcie w centrum miasta (na Rynku) zmodernizowano niedawno obelisk, umieszczając na nim tablicę z napisem: “Bohaterom Koniecpola, którzy walczyli i ginęli za wspólną Polskę – w 560 rocznicę nadania praw miejskich dla Koniecpola – 18 maja 2003 r.”
Miejsce to wyzwala refleksję, by zapoznać się bliżej z niezwykłą historią tego miasta, tym więcej, że naprzeciwko tego pomnika widoczny jest doskonale teren zabytkowego, masywnego kościoła z I połowy XVII w., od którego należy zacząć zwiedzanie Koniecpola. Po powstaniu nowego Koniecpola (Nowopola) i przeniesieniu do niego parafii z sąsiedniego Chrząstowa, wybudowano w nim w 1549 r. nową, modrzewiową świątynię. Na jej miejscu powstał w latach 1633-40 obecny, wczesnobarokowy kościół. Wybudowany z kamienia i cegły zawdzięcza swe istnienie dziedzicowi tych ziem Stanisławowi Koniecpolskiemu. Bowiem żyjący w latach 1592-1646 wielki hetman koronny – pogromca Szwedów i Tatarów – po wydostaniu się z 3-letniej niewoli tureckiej (1620-23) wzniósł tę świątynię jako dar dziękczynny. Urodzony w Koniecpolu hetman za swą siedzibę rodową wybrał jednak Brody (Ukraina), gdzie wybudowal potężną twierdzę. Tam też zmarł i został pochowany. Znajdujący się więc w koniecpolskim kościole sarkofag z rzeźbą leżącego hetmana (ufundowany w 1856 r. przez Potockich) jest symboliczny (na zdjęciu). Jednak tuż obok niego jest zejście do krypty grobowej umiejscowionej pod głównym ołtarzem. Otwierana raz do roku kryje kilkanaście trumien, a wśród nich: ojca hetmana – Aleksandra, pierwszej żony hetmana – Katarzyny z Żółkiewskich oraz ich synka, a także braci hetmana. W centralnym miejscu krypty spoczywa Michał Czapski – zmarły w 1797 r. budowniczy pałacu koniecpolskiego (szczegóły o Czapskim w następnym odcinku). Jest też w krypcie ołowiana trumna ze szczątkami powstańca z 1830 r., który zmarł w 1859 r. na Syberii.
Wyposażenie tego kościoła sprawił w połowie XVII w. wojewoda sandomierski Aleksander Koniecpolski, syn hetmana (matką jego była druga żona hetmana – Krystyna z Lubomirskich), który w czasie Potopu przeszedł niestety wraz ze swym wojskiem na stronę Szwedów.
ANDRZEJ SIWIŃSKI