Koncertem galowym w Filharmonii Częstochowskiej 6 grudnia swój jubileusz 30-lecia pracy uroczyście podsumował Zespół Pieśni i Tańca „Częstochowa”.
Zespół Pieśni i Tańca „Częstochowa” powstał w listopadzie 1978 roku jako reprezentacyjny zespół folklorystyczny województwa częstochowskiego. Zespołowi nadano początkowo nazwę: Międzyzakładowy Zespół Pieśni i Tańca Włókniarzy „Częstochowa”, a jego siedzibą były Zakłady Przemysłu Lniarskiego „Warta”, co było do pewnego stopnia nawiązaniem do tradycji, gdyż przy tych Zakładach działał w latach pięćdziesiątych podobny zespół folklorystyczny, utworzony i prowadzony przez znanego częstochowskiego muzyka i pedagoga Edwarda Mąkoszę.
W okresie minionego trzydziestolecia współpracowało z nim wiele osób znanych i znaczących dla częstochowskiej kultury – Ewa Piernik, Jadwiga Opala-Spisak, Tadeusz Gorzelak, Czesław Płaczek, Marek Koper. Organizacyjną pieczę nad „Częstochową” sprawowali w tym czasie Bożena Pęciak i Stanisław Nocuń. W początkach 1982 r. Zespół został przejęty przez Wojewódzki Dom Kultury w Częstochowie, lecz Zakłady „Warta” nadal użyczały mu pomieszczeń na próby i magazyn kostiumów. W 1988 r. patronat nad nim objęła na okres 2 lat PWSS „Społem” w Częstochowie, a w latach 1989-1995 pomocy udzielało Liceum Wojskowe, zapewniające nie tylko lokum, ale również chętnych do udziału w nim tancerzy. W 1992 r. ZPiT „Częstochowa” stał się oficjalnie zespołem Ośrodka Promocji Kultury „Gaude Mater” i tak jest do dzisiaj.
W latach osiemdziesiątych zespół dał w Polsce niemal 100 koncertów, i gdy w 1988 roku obchodził dziesięciolecie jego skład liczył ponad 100 osób. Kolejne lata przyniosły zasadniczą zmianę formuły działania zespołu. Jego liczebność zmniejszyła się do 40 osób, przyjęto nowe metody pracy w postaci m. in. obozów szkoleniowych. Kierownikiem artystycznym była wówczas Alicja Zielińska, z którą współpracowali Renata Surowiec oraz Marek Gołdy, później Sandro Barbosa i Paulo Szot oraz Grzegorz Papalski. Od 1996 roku nad stroną artystyczną czuwa z powodzeniem pełen energii i pomysłów artystycznych choreograf Jarosław Świątek, którego wspomagają Justyna Marchwińska i Teresa Turek.
Opiekę nad stroną organizacyjną zespołu sprawuje od 22 lat Danuta Morawska. Za jej kierownictw tancerze wystąpili Chinach, w Światowym Festiwalu Folklorystycznym w Caçapava do Sul w Brazylii. Również w kraju „Częstochowa” cieszyła się i cieszy nadal dużą popularnością i uznaniem, o czym świadczą liczne zaproszenia. Wśród licznych przedsięwzięć artystycznych, w których uczestniczył Zespół warto wymienić udział w przygotowaniu, wspólnie z artystami Teatru Wielkiego w Łodzi, dwóch oper Stanisława Moniuszki – „Strasznego dworu” oraz „Halki”, a także częstochowskiej inscenizacji „Krakowiaków i górali” Wojciecha Bogusławskiego. Równie ciekawą i efektowną inicjatywą były plenerowe widowiska obrzędowe „Wesele częstochowskie” oraz „Noc Świętojańska”. Udział w tych poważnych przedsięwzięciach potwierdził wysoki poziom artystyczny Zespołu, którego aktywność z biegiem lat wzrasta.
Obecnie w “Częstochowie” występuje 80 osób pracujących w trzech grupach wiekowych. Zespół występuje w kraju i za granicą, dając rokrocznie około 30 koncertów i godnie reprezentując miasto oraz województwo na licznych przeglądach i festiwalach folklorystycznych.
R