HISTORYCZNA CZĘSTOCHOWA
Józef Andrzej Bossowski w podjasnogórskim grodzie osiedlił się 40 lat temu – jak mówi – przez przypadek. Miasto pokochał. Sentyment do Częstochowy połączył z pasją historyka. Został członkiem Klubu Opieki nad Zabytkami i od lat pracuje nad zgłębianiem wiedzy na temat miasta i okolic, które jego zdaniem posiadają duże walory turystyczne, niestety, nie wykorzystywane przez decydentów. – Każdego roku powstaje wiele opracowań naukowych o Częstochowie i jej historii. Prezentują one wysoką wartość merytoryczną, nie zaspokajają jednak zapotrzebowania turystów, choćby ze względu na niewielką dostępność i formę publikacji. Świeckie pamiątki historyczne, zabytki i atrakcje turystyczne nie mogą się przebić przed pielgrzymów. Zdaję sobie sprawę, że trzeba o pątników dbać, ale nie można zapominać o samym mieście i mieszkańcach – stwierdza.
Przemyślenia J. A. Bossowskiego stały się asumptem do jego indywidualnej historycznej pracy. Wydał już cztery publikacje (wszystkie własnym sumptem) dotyczące częstochowskich zabytków kolejnictwa i ich historii – „100 lat kolei Herby – Częstochowa”, „Zabytki kolejnictwa w Częstochowie”, „Kolej w Częstochowie na starej fotografii” i „Historia kolei Herby-Częstochowa” (trzy ostatnie pozycje przy współpracy z Z. Urbańskim). Mają one formułę przewodników – zwierają ciekawie zarysowany opis historyczny oraz liczne fotografie. W ostatniej, piątej już książce na temat Częstochowy (Bossowski wydał ponadto 29 publikacji historycznych dotyczących innych miast i regionów) podjął temat bunkrów, powstałych tuż przed drugą wojną światową. Pozyskane materiały historyczne ujrzały światło dzienne w książce „Bunkry roku 1939 w Częstochowie”. Tak jak poprzednie publikacje Bossowskiego i ta ma charakter turystycznego przewodnika, poszerzonego o tło historyczne. Autor naświetla sytuację w kraju tuż przed wojną. Wgłębia się w polityczne uwarunkowania, podkreślając niefrasobliwość służb wojskowych w obliczu narastającego niebezpieczeństwa ze strony Niemców. Jednocześnie przytacza wiedze z działań wojennych prowadzonych na terenie wokół Częstochowy.
Tym sposobem autor zaprasza czytelnika na interesującą wycieczkę poznawczą, opisującą warunki polowe polskich żołnierzy, którym przyszło w roku 1939 bronić granic kraju. Podróż jest pasjonująca już podczas czytania w zaciszu domowym, jeszcze bardziej, gdy trasę poznaje się bezpośrednio. Jej przebieg (40-kilometrów jadąc samochodem) autor szczegółowo opisuje.
Projekt fortyfikacji miasta opracowano w 1938 r., ale do budowy przystąpiono dopiero w lipcu 1939 r. Do wybuchu wojny postawiono tylko pierwszą linię umocnień betonowych pn. „Reduta”. – Według uczestników walk wokół Częstochowy było ich 19, literatura przedmiotu mówi o 10, a w terenie zachowało się 11 obiektów – wyjaśnia Bossowski. Początek drogi eskapady „bunkrowej” zaczyna się przy pętli tramwajowej u zbiegu ul. Kiedrzyńskiej i Armii Krajowej. Pierwszy bunkier leży n prywatnej posesji przy ul. Ludowej, drugi w Woli Kiedrzyńskiej przy ul. Mykanowskiej 113, też na prywatnym terenie, trzeci na charakterystycznym wzniesieniu – jadąc od Kiedrzyna w stronę Kamyka. Czwarty obiekt przy ul. Łódzkiej jest najbardziej znany – położony niemal w centrum miasta, skryty w zaroślach. Przy tej samej ulicy – jadać w stronę Kiedrzyna – napotykamy piąty bunkier – również często odwiedzany przez mieszkańców. Szósty stoi na wzgórzu „Stasińskich” przy ul. Ikara, siódmy przy ul Radomskiej, ósmy przy ul. Białostockiej – tuż przy drodze do nowego cmentarza. Dziewiąty bunkier umiejscowiony jest na terenie cmentarza komunalnego, dziesiąty za ul. Kawodrzańską na nieużytkach obok dawnej strzelnicy – w okolicy bunkra leżą do dzisiaj elementy obrony przeciwczołgowej tzw. jeże. Ostatni jedenasty obiekt leży przy ul. Łososiowej, na prywatnym terenie Renaty Leks, ale dostęp do niego jest otwarty.
Józef Andrzej Bossowski (e-mail:andrzej@bossowski.pl) zaprasza zainteresowanych Zwiedzaniem bunkrów do kontaktu z nim.
W kwietniu J. A. Bossowski zaprosił członków częstochowskiego Klubu Opieki nad Zabytkami na „bunkrowa” eskapadę
UG