WYSTAWA DOKTORANTÓW ASP W KRAKOWIE
Kwadrat magiczny kryje wiele interpretacji. Ich mnogość pokazuje wystawa (pod tym samym tytułem), prac doktorantów prof. Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, prezentowana w częstochowskiej Miejskiej Galerii Sztuki.
Ekspozycja jest pokłosiem projektu podjętego przez młodych twórców pracowni profesora Zbigniewa Bajka.– Kwadrat magiczny stał się motywem poszukiwań artystycznych, inspiracją o wielu odniesieniach. Temat jest na tyle otwarty, że skłania ciągle do nowych poszukiwań i interpretacji – akcentował podczas wernisażu prof. Bajek.
Różnorodność artystycznych wypowiedzi jest wynikiem wielopłaszczyznowej symboliki tematu przewodniego. Obrazuje go definicja Hans Biedermann w „Leksykonie symboli”, przytoczona przez kuratora wystawy prof. Bajka. „Kwadrat (..) symbolizuje miejsce człowieka w przestrzeni, rzeczywistość ziemską, cztery strony świata. Podobnie jak w przypadku krzyża, również w kwadracie przejawia się pragnienie uporządkowania chaotycznego obrazu świata przez wprowadzenie kierunków i osi współrzędnych .Kwadrat wnosi zasadę porządkującą, która wydaje się wrodzona człowiekowi i zarazem przeciwstawiana jest kręgowi symbolizującemu niebo. (…) Kwadraty magiczne, znane już w starożytności, złożone były z dziewięciu lub więcej pół z liczbami dającymi tę sama sumę, gdy dodaje się je w kierunku pionowym, poziomo i po przekątnych, albo z pól z literami tworzącymi tajemnicze słowa. Takie kwadraty były przede wszystkim symbolem harmonii wszechświata, skończoności, uważano je też za potężny amulet.”
– Kwadrat pojawia się w sztuce od początku twórczości człowieka – jako figura symboliczna, magiczna; jako forma, idea. Również magia towarzyszy człowiekowi od zawsze. Namawiałem doktorantów, by zastanowili się nad każdym słowem z osobna – magia, kwadrat – a dopiero potem nad ich połączeniem. Przede wszystkim jednak musieli sformułować własną definicję tych pojęć i na takim gruncie zbudować koncepcję pracy plastycznej – tłumaczy prof. Bajek. Tak ujęta myśl przewodnia dała olbrzymie pole do wnikliwej penetracji artystycznej, zindywidualizowanego zmierzenia z symboliką kwadratu magicznego. Na wystawie uderza wielość zastosowanych technik i środków wyrazu plastycznego. Każda praca budzi odmienne odczucia i emocje. Niektóre przenoszą nas w pozaziemski wszechświat, inne fundują podróże w czasie czy wniknięcie w strukturę atomu, źródła istnienia. Wizja uporządkowanej, harmonicznej przestrzeni miesza się z chaosem i abstrakcją.
URSZULA GIŻYŃSKA