Dostępność środków przeciwbólowych bez recepty buduje powszechne przeświadczenie o bezpieczeństwie ich stosowania. Czy jednak, sięgając bez porozumienia z lekarzem po kolejną tabletkę na dokuczający nam ból głowy czy pleców, zastanawiamy się nad konsekwencjami, jakie niesie to np. dla przewodu pokarmowego?
Żeby nie bolało…
Najczęściej stosowanymi w dolegliwościach bólowych preparatami są tzw. NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), do których należy także aspiryna. Każdy z nas przynajmniej raz w życiu stosował je doraźnie, gdy ból pojawiał się niespodziewanie i utrudniał nam codzienne funkcjonowanie. Działają
one przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo. Najczęściej zawierają substancje czynne, takie jak: ibuprofen, paracetamol, ketoprofen, piroksikam etc. Polecane są przez lekarzy np. z powodu bólów stawów, kręgosłupa, zębów, zapalenia zatok, bólów menstruacyjnych lub objawów przeziębienia. Niektóre z nich są dostępne bez recepty, co może nasuwać fałszywy wniosek o pełnym bezpieczeństwie ich stosowania. W tym wypadku należy jednak zachować szczególną ostrożność. NLPZ uśmierzają ból, ale z drugiej strony osłabiają system odpornościowy jelit, zwiększają ryzyko uszkodzenia błony śluzowej i wystąpienia nadżerek, owrzodzeń lub krwawienia z przewodu pokarmowego oraz perforacji. Ryzyko to można zminimalizować, stosując równocześnie leczenie inhibitorami pompy protonowej. O takim leczeniu zawsze decyduje lekarz – twierdzi prof. dr hab. n. med. Krzysztof Celiński, specjalista w zakresie chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego, gastroenterolog, ekspert programu Zentiva-zmieniamy przyzwyczajenia.
Indeks złych nawyków w stosowaniu NLPZ
· Brak świadomości ryzyka wystąpienia groźnych powikłań z przewodu pokarmowego wśród pacjentów stosujących przeciwbólowo i przeciwzapalnie leki z grupy NLPZ.
· Stosowanie kolejnych leków bez konsultacji z lekarzem – jednoczesne stosowanie leków z grupy NLPZ (przepisanych przez lekarza) z lekami z tej samej grupy, dostępnymi bez recepty (w aptece, sklepie, na stacji benzynowej).
· Brak świadomości istnienia tzw. czynników ryzyka, których współistnienie
z przyjmowaniem leków z grupy NLPZ zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań ze strony przewodu pokarmowego (np. wiek powyżej 60 lat, przyjmowanie leków zmniejszających krzepliwość krwi, jednoczesne przyjmowanie kilku NLPZ, stosowanie dużych dawek NLPZ, choroba wrzodowa).
Ekspert radzi. Zasady bezpiecznego zażywania leków NLPZ
Dr n. med. Maria Rell-Bakalarska, specjalista reumatolog, ekspert programu Zentiva – zmieniamy przyzwyczajenia:
· Przestrzegaj dawki zalecanej przez lekarza lub producenta leku
w informacji podanej na opakowaniu. Przyjęcie dużej ilości tego samego leku nie zwiększa skuteczności jego działania a jedynie może być przyczyną poważnych skutków ubocznych.
· Zwracaj uwagę na skład przyjmowanego leku. Pod różną nazwą mogą występować preparaty zawierające tę samą substancję,
np. ibuprofen. Może to spowodować nieświadome przedawkowanie przyjmowanego preparatu.
· Uważnie czytaj ulotki dołączone do leków. Jeśli przyjmujesz inne lekarstwa, sprawdź, czy lek przeciwbólowy, jaki chcesz zastosować,
nie wywołuje interakcji w połączeniu z innymi przyjmowanymi lekami.
· Zawsze zapoznawaj się z ryzykiem i możliwymi działaniami niepożądanymi. Pamiętaj, że wiele z leków NLPZ może wywoływać skutki uboczne, np. dla układu pokarmowego.
· Mów lekarzowi o wszystkich lekach, które przyjmujesz. Niektóre z nich działają jednocześnie przeciwbólowo.
· Jeśli musisz przyjmować niesteroidowe leki przeciwzapalne przewlekle, zapytaj swojego lekarza o tzw. inhibitory pompy protonowej, czyli preparaty osłaniające przewód pokarmowy przed nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego. Pamiętaj jednak, że o rozpoczęciu leczenia zawsze decyduje lekarz.
· Nie lecz się sam. Jeśli ból nie ustępuje, skonsultuj dolegliwości z lekarzem.
Program na rzecz zmiany złych nawyków polskiego społeczeństwa
„Zentiva – zmieniamy przyzwyczajenia” jest ogólnopolskim projektem edukacyjnym. Program realizuje misję firmy, której elementem jest podnoszenie jakości ludzkiego życia. Program buduje całościowe spojrzenie na pacjenta, zachęca do zmiany stereotypów i złych nawyków zdrowotnych, uczy pacjentów mówić kompleksowo o swoich problemach zdrowotnych.
Więcej informacji na www.zmieniamyprzyzwyczajenia.pl
r