Czujemy wielką odpowiedzialność za polskie rolnictwo

Wywiad z Dyrektorem Generalnym Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Grzegorzem Piętą

Jaką misję ma KOWR w obszarze polskiej gospodarki i polskiego rolnictwa?

– Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa to agencja wykonawcza, która działa na wielu obszarach polityki rolnej Państwa.

Misją Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, określoną w strategii instytucji, jest wdrażanie i stosowanie instrumentów wsparcia aktywnej polityki rolnej oraz rozwoju obszarów wiejskich, na rzecz polskich rolników oraz innych podmiotów funkcjonujących w sektorze rolno-żywnościowym, zapewniając jednocześnie profesjonalną i kompetentną obsługę.

Zarówno misja, jak i cele strategiczne KOWR, wytyczające obecne oraz przyszłe kierunki działalności instytucji, wpisują się w cel główny (tj. „rozwój gospodarczy wsi umożliwiający trwały wzrost dochodów jej mieszkańców przy minimalizacji rozwarstwienia ekonomicznego, społecznego i terytorialnego oraz poprawie stanu środowiska naturalnego”) oraz cele szczegółowe, kierunki interwencji i działania podstawowego dokumentu strategicznego polityki rolnej oraz rozwoju obszarów wiejskich państwa, tj. „Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030” Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Z kolei strategia MRiRW jest zintegrowana ze strategią rozwoju kraju Rady Ministrów – „Strategią na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.)”.

W swoich kompetencjach KOWR ma między innymi: wspieranie działań innowacyjnych i rozwojowych w sektorze rolno-spożywczym, nadzór nad spółkami, w tym hodowlanymi o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej, gospodarowanie Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa, wspieranie konsumpcji i propagowanie zdrowych nawyków żywieniowych, promocja polskich produktów rolno-spożywczych w kraju i za granicą. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa poprzez pomoc żywnościową wspiera osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, wspiera restrukturyzację zadłużonych gospodarstw rolnych oraz realizuje zadania w zakresie odnawialnych źródeł energii. W ramach wspólnej polityki rolnej prowadzimy interwencyjne zakupy wybranych towarów rolno-spożywczych, realizujemy dopłaty do prywatnego przechowywania towarów rolno-spożywczych, administrujemy wymianą handlową produktami rolno-spożywczymi z krajami, wspieramy rynek produktów pszczelich, a także monitorujemy rynki: winorośli i wina, tytoniu, cukru, mleka oraz obowiązek zawierania umów na dostarczanie produktów rolnych. Gromadzimy, analizujemy i udostępniamy informacje dotyczące rynków produktów rolnych.

Staramy się być w wielu miejscach i wspierać wszelkie inicjatywy, które są dobre dla polskiego rolnictwa i wspomagają jego rozwój. Jesteśmy bardzo dumni z udziału w organizowanej niedawno pielgrzymce polskich rolników na Jasną Górę. To dla mnie i dla wszystkich pracowników Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa niezwykle ważne, by właśnie tu, w miejscu pielgrzymek wielu pokoleń naszych rodaków, podziękować za dobry rok dla polskiego rolnictwa. Braliśmy udział także w odbywającej się z tej okazji 29. Krajowej Wystawie Rolniczej w Częstochowie, przygotowując stoisko nadzorowanych przez nas spółek.

Biorąc pod uwagę aurę, ten rok faktycznie jest raczej łaskawy dla rolników, głównie plantatorów i producentów zbóż.

– Zdecydowanie, po początkowym braku opadów w okresie wczesnej wiosny, pogodowy trend się odwrócił. Wzrost tegorocznych zbiorów wynika ze sprzyjającej uprawom pogodzie. Rolnicy uzyskali wyższe plony, co przełożyło się na lepsze zbiory zbóż. Generalnie od trzech lat rosną zbiory zbóż w Polsce. Według ostatnich szacunków Głównego Urzędu Statystycznego, polscy rolnicy w 2020 r. zebrali rekordową ilość zbóż podstawowych z mieszankami – 28,9 mln ton wobec 25,1 mln ton w ub.r., tj. o 15% więcej.

Zbiory pszenicy oszacowano na 12 mln ton wobec 11 mln ton w 2019 r. Pszenżyta mogło zostać zebrane 5,1 mln ton (o 12% więcej), a jęczmienia – 3,8 mln ton (o 13,5% więcej). Zbiory żyta osiągnęły poziom 3,1 mln ton, o 25% wyższy.

Większe od ubiegłorocznych szacowane są również zbiory pozostałych zbóż. Zbiory mieszanek zbożowych wzrosły z 2,5 mln ton do 3,3 mln ton (wzrost o 35%.), a owsa – z 1,2 mln ton do 1,6 mln ton (wzrost o 29%).

W tym roku spodziewamy się również większych zbiorów kukurydzy. Eksperci oceniają, że zbiory mogą przekroczyć 4 mln ton,.

W tej sytuacji zbiory zbóż ogółem (łącznie z kukurydzą prosem i gryką) mogą osiągnąć poziom 33,3 mln ton, o 15% wyższy niż w 2019 r.

Wzrost tegorocznych zbiorów uzyskany przez producentów rolnych wynika z lepszych plonów, gdyż powierzchnia zasiewów była zbliżona do notowanej rok wcześniej, tj. około 7,9 mln ha.

Głównymi czynnikami plonotwórczymi w br. były nieznaczne straty zimowe zbóż ozimych i opady deszczu, które występowały od końca maja do lipca. Średni plon  zbóż w Polsce rzeczoznawcy GUS ocenili na 42,3 dt/ha wobec 36,7 dt/ha w 2019 r.

Jakie działania na rzecz promocji polskiego rolnictwa inicjuje KOWR i jakie miejsce wśród nich przypada kampanii PRODUKT POLSKI?

– PRODUKT POLSKI to chyba najważniejsza, zakrojona na szeroką skalę akcja uświadamiania konsumentów. Bo właśnie temu służą wszystkie te działania, konferencje, udziały w targach, które śledzą Państwo także na łamach „Gazety Częstochowskiej”. Jak informuje i podkreśla Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, już od 2017 r. weszły w życie przepisy ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych odnoszące się do dobrowolnego znakowania środków spożywczych informacją: PRODUKT POLSKI. Przepisy te dają producentom możliwość wyróżniania na rynku produktów wyprodukowanych w Polsce z polskich surowców poprzez oznakowanie ich taką informacją. Konsumentom zaś umożliwiają odnalezienie na sklepowej półce krajowego asortymentu. Znak PRODUKT POLSKI, dzięki prostej grafice nawiązującej do polskiej flagi, jest łatwo zauważalny i zwraca uwagę tych, którzy wybór kraju pochodzenia traktują jako jedno z kryteriów w trakcie codziennych decyzji zakupowych dotyczących  produktów rolno-spożywczych.

Prowadzimy też bardzo dynamiczną akcję międzynarodową pod hasłem „Poland tastes good”. Co roku bierzemy udział w kilkudziesięciu najważniejszych targach i konferencjach na całym świecie. W tym roku w odwiedzeniu wielu miejsc świata z polskimi produktami rolno- spożywczymi przeszkodziła nam pandemia COVID – 19, ale się nie poddajemy. Wykorzystując nowe technologie i nowy kanały dotarcia do konsumentów dynamicznie promujemy polskie produkty. Wdrażanie instrumentów polityki promocji w sektorze rolno-spożywczym jest realizowane przy współpracy z: innymi instytucjami administracji publicznej i samorządowej, organizacjami i stowarzyszeniami konsumenckimi, polskimi przedsiębiorcami, organizacjami branżowymi i międzybranżowymi skupiającymi przedsiębiorców (producentów i przetwórców), a także z polskimi placówkami zagranicznymi do spraw gospodarczych, zaangażowanymi
w promocję żywności i wspierającymi polskich przedsiębiorców działających w sektorze rolno-spożywczym oraz eksport produktów żywnościowych.

Polska żywność jest coraz bardziej pożądana na świecie. Dość powiedzieć, że nasza branża wypracowuje dla polskiego budżetu określoną i mierzalną wartość dodaną, jaką jest przewaga eksportu nad importem. W okresie siedmiu miesięcy 2020 r., mimo pandemii, odnotowano wzrost wartości eksportu towarów rolno-spożywczych z Polski. Od stycznia do lipca 2020 r. sprzedaż tych towarów za granicę osiągnęła poziom 19,2 mld EUR. To o ponad 6% więcej niż w roku ubiegłym. Na wzrost eksportu miały wpływ przede wszystkim bardzo dobre wyniki sprzedaży zagranicznej w pierwszym kwartale br. oraz ożywienie w eksporcie w czerwcu
i lipcu br.

Wróćmy na krajowe podwórko. KOWR był ostatnio współorganizatorem zawodów jeździeckich Warsaw Jumping, coraz częściej słychać o Cavaliadzie. Narodowy Championat Koni Arabskich Czystej Krwi to już tradycja. Jakie miejsce w strategii KOWR zajmują podległe mu stadniny koni?

– Udział w roli współorganizatora to dla Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa ogromne wyróżnienie, ale także duże wyzwanie. Te zawody były wyjątkowe z wielu względów.

Po pierwsze, wyjątkowo duża była pula nagród – 1 mln zł. Dzięki inicjatywie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi bez wątpienia stanowiło to ważną formą wsparcia jeździectwa w Polsce w czasach pandemii COVID-19. Wcześniej wsparto taką sumą hodowców i właścicieli koni arabskich podczas Narodowego Pokazu Koni Arabskich w Janowie Podlaskim, a teraz – jeźdźców i właścicieli koni sportowych.

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, jako instytucja nadzorująca spółki hodowli roślin i zwierząt o szczególnym znaczeniu  dla gospodarki narodowej, ma w tym swój ważny udział.

Na organizowanych w wielu miejscach na świecie zawodach sportowych startuje wiele koni pochodzących z hodowli naszych spółek oraz zawodników współpracujących z naszymi stadninami i działającymi tam klubami sportowymi. Na służewieckiej arenie, w konkurencji skoki przez przeszkody, mieliśmy okazję podziwiać wspaniałe konie ze Stadniny Koni w Nowielicach, na których startuje Jan Bobik – bardzo utalentowany jeździec, medalista Mistrzostw Polski i reprezentant naszego kraju. Nowielice to bez wątpienia wiodąca od lat stadnina koni sportowych, będąca w zasobie spółek nadzorowanych przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Nie sposób jednak przy tej okazji nie wspomnieć o klubie jeździeckim w Łącku działającym przy Stadzie Ogierów Łąck, w barwach którego startował jeden z najbardziej utytułowanych jeźdźców w historii polskiego jeździectwa, wielokrotny Mistrz Polski – Grzegorz Kubiak.

Rywalizacja sportowa toczyła się także w powożeniu zaprzęgami dwukonnymi. To właśnie w tej ostatniej konkurencji KOWR ma kolejnych swoich reprezentantów, w tym najbardziej rozpoznawalnego Bartłomieja Kwiatka – mistrza świata i wielokrotnego mistrza polski reprezentującego Sudecki Ludowy Klub Sportowy Książ. Warto wspomnieć, że u boku naszego mistrza startuje również niemniej utytułowana jego siostra – Weronika Kwiatek, reprezentująca wspomniany wcześniej klub jeździecki z Łącka.

Staramy się być w miejscach, które są ważne dla rozwoju jeździectwa – dyscypliny, na którą wszyscy w naszym kraju patrzymy z ogromnym sentymentem.

Czy w strukturze administracji zarządzającej rolnictwem w państwach Unii Europejskiej lub szerzej na świecie można doszukać się odpowiedników KOWR?

– Takie instytucje jak KOWR są głównie tam, gdzie rząd rozumie, że ciężar działań wsparcia i promocji trudno zostawić tylko gospodarstwom indywidualnym rolników lub przedsiębiorstwom z sektora prywatnego. Dzieje się tak niezależnie od tego czy państwa są wysokorozwinięte czy mniej zasobne. W Austrii z agencji płatniczej wydzielono AMA Marketing GmbH, która specjalizuje się w działaniach promocyjnych i informacyjnych. Na Litwie bardzo prężnie działa Państwowa Agencja ds. Rozwoju Rynków oraz Agrobiznesu. Powołana przez irlandzki parlament agencja Bord BIA zajmuje się promocją irlandzkiej żywności, napojów i produktów ogrodniczych na świecie. Poza Europą też mamy przykłady podobnej do naszej instytucji. Malezja ma Federalny Urząd ds. Marketingu Rolnego. Zadaniem Wietnamskiego Centrum Promocji Handlu Rolnego jest wsparcie rodzimego eksportu produktów rolno-spożywczych poprzez organizację różnego rodzaju wydarzeń promocyjnych w kraju i za granicą. Również silne gospodarczo Chiny mają Agricultural Trade Promotion Center (MARA).

Podległa Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi agencja ma na celu rozwój krajowej gospodarki rolnej, zwiększenie dochodów rolników i promocję produktów rolnych.

Jest wiele agencji i centrów rolnych na świecie, które mają różne kompetencje. Tymczasem Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa działa w bardzo wielu obszarach wsparcia krajowego rolnictwa. To czyni nas wyjątkowymi w skali świata. Ta wyjątkowość jest powodem do dumy, ale jednocześnie czujemy zobowiązanie i wielką odpowiedzialność za polskie rolnictwo oraz powierzone nam obowiązki.

Dziękuję za rozmowę

Ja również dziękuję i pozdrawiam wszystkich Czytelników.