Sztuka europejska XIX i początku XX wieku
Wiek XIX to wiek pary i elektryczności, ale to także wiek wojen napoleońskich i powstań – czas wielkich zmian kulturowych, społecznych, politycznych, technologicznych. Sztuka XIX i początku XX wieku (do wybuchu pierwszej wojny światowej) była również zmienna. Co ćwierć wieku pojawiały się nowe kierunki – klasycyzm, romantyzm, realizm, impresjonizm. Pierwsze miejsce w sztuce, detronizując architekturę zajęło malarstwo.
I to właśnie głównie prace artystów pędzla możemy oglądać w Pawilonie Wystaw Czasowych Muzeum Częstochowskiego w Parku im. Staszica. Ekspozycję, zatytułowaną Sztuka europejska XIX i początku XX wieku, ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi, przygotowali Anna Dylewska (Muzeum Częstochowskie) i Dariusz Kacprzak (Muzeum Sztuki w Łodzi).
– Wyłaniający się z wystawy obraz sztuki to obraz swoistego zaplecza artystycznego dla powszechnie znanych arcydzieł – uważa Dariusz Kacprzak, autor i komisarz wystawy. – Na podstawie łódzkich zbiorów możliwe jest prześledzenie, w postaci niekanonicznego zestawu prac, nurtów w sztuce europejskiej od neoklasycyzmu przez biedermeier i realizm po postimpresjonizm.
Wystawa, zorganizowana przy współpracy Muzeum Częstochowskiego podzielona jest na trzy części: Salon historii i wyobraźni, Zwierciadło codzienności i W stronę natury. – W Salonie historii i wyobraźni, obok scen historycznych, znalazły się m.in. wyobrażenia Homera i Safony, będące świadectwem trwałości wzorów klasycznych oraz Elzy z Brabantu – przesyconego aurą romantyzmu wizerunku bohaterki wagnerowskiej opery Lohengrin – pisze w folderze do wystawy Dariusz Kacprzak. – W Zwierciadle codzienności przeglądają się żyjący wówczas bohaterowie – wiek XIX pozostawił ogromną liczbę portretów. Ujmujące prostotą i bezpretensjonalnym wdziękiem sceny rodzajowe wydają się ciekawym źródłem wiedzy o ówczesnej obyczajowości. W stronę natury podążamy wraz z pejzażami absolwentów monachijskiej, wiedeńskiej, czy petersburskiej akademii.
Wśród pięćdziesięciu wybranych dzieł – malarstwa, rysunku i rzeźby europejskiej, prezentowanych na wystawie, a przedstawiających rozmaite oblicza akademizmu, są m.in. prace Iwana Ajwazowskiego – wybitnego marynisty, Oswalda Achenbacha – czołowego przedstawiciela włoskiej szkoły pejzażowej, Theodule’a Ribota, Jacquesa Emile’a Blanche’a – wybitnego francuskiego portrecisty, którego obraz – Dziewczynka siedząca w fotelu, przede wszystkim pod względem kompozycji, ale i kolorystyki wyprzedza znacznie swoją epokę. Na uwagę zasługuje wyróżniający się jakością artystyczną pejzaż Konstantina Korowina Bulwar paryski, a także prace Ilji Jefimowicza Riepina – jednego z najwybitniejszych rosyjskich malarzy, realisty, wielbiciela naszego Matejki. Jego obraz, który teraz możemy podziwiać w częstochowskim Muzeum – Delegacja wójtów przed Aleksandrem III, ze względu na swoją tematykę długo zdobił głębokie piwnice bolszewickiej Rosji. Dopełnienie prezentacji malarstwa stanowią rysunki, m.in. Alexandre’a Calame i Walentina Sierowa.
Wystawie, która potrwa do 30 stycznia 2003 roku towarzyszy katalog i folder.
SYLWIA BIELECKA