XXXI Krajowa Wystawa Rolnicza w Częstochowie

Po raz pierwszy o organizacji Krajowej Wystawy Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie (taką nazwę nosiła wcześniej wystawa) pomyślano w 1907 r. O wyborze miejsca zdecydowała światowa sława Częstochowy jako duchowej stolicy Polski. Przygotowaniem przedsięwzięcia zajął się komitet wystawy, ukonstytuowany w 1908 roku., z prezesem księciem Stefanem Lubomirskim z Kruszyny na czele. W skład komitetu weszło wielu znanych społeczników, obok księcia Lubomirskiego byli także Karol hr. Raczyński, dr Władysław Biegański czy Adam Michalski. Byli to nie tylko przedstawiciele obszernych włości ziemiańskich, ale ludzie, którzy sporą część swego życia poświęcili na rozwój nowoczesnego – jak na owe czasy – polskiego rolnictwa. Patrioci. Poparcie władz miasta dało organizatorom możliwość przeprowadzenia składki społecznej na rzecz Wystawy, co znacząco ułatwiło kwestie przygotowawcze. Wynik składki dowiódł, jak bardzo społeczeństwo pragnie realizacji tej inicjatywy. Uroczystego otwarcia wystawy 5 sierpnia 1909 r. dokonał Komitet Organizacyjny oraz przeor Jasnej Góry O. Euzebiusz Rejman. Przedsięwzięcie przybrało spektakularny wymiar i osiągnęło światową rangę. Na terenie podjasnogóskich parków (dzisiejszy park Staszica) oraz terenach zachodniej części dzisiejszego śródmieścia, wówczas jeszcze niezabudowanego, rozpostarła się niezwykle atrakcyjna prezentacja. Ciekawostkami architektonicznymi były nowe budynki; do dzisiaj zachowały się, na przykład, Zagroda Włościańska, Pawilon Wystawowy obecnego Muzeum Częstochowskiego czy Obserwatorium Astronomiczne. Zwiedzający mogli podziwiać wzorcowy sad owocowy i ogród warzywny. Budowę Muzeum Przemysłu Ludowego sfinansował komitet wystawy, bryła nawiązywała do XVI wiecznych spichlerzy zbożowych budowanych przy szlaku Wisły. Wydarzenie okazało się bardzo atrakcyjne dla przedsiębiorców i rolników. W wystawie udział wzięło ponad 660 wystawców, w tym firmy amerykańskie, francuskie, belgijskie, czeskie, szwajcarskie, angielskie, a nawet brazylijskie. „Z blasku Jasnej Góry wyłonił się cud. Cud pracy – wystawa. Na smutnej ziemi, udręczonej przez klęski ostatnich lat powstała ona jak po burzy kwiecie różane, jak na roli głęboko wzruszonej łan zboża, czerpiący życie i moc z wydartych żywej ziemi skib” – mogli przeczytać czytelnicy ówczesnych periodyków. Obrót kapitałowy wystawy wyniósł ponad 400 tys. rubli, wydatki 202 tys. rubli, wpływy 180 tys. Deficyt 22 tys. rubli pokryto z zebranego przez organizatorów funduszu gwarancyjnego. Wystawa udowadniała dojrzałość Polaków do odzyskania upragnionej niepodległości. Zakończenie przedsięwzięcia miało miejsce 3 października 1909 r. Już w wolniej i niepodległej Polsce, w okresie międzywojennym powrócono do organizowania w Częstochowie wystawy. W 1926 i 1933 roku próbowano powrócić do projektu z 1909 roku, niestety, nie były to inicjatywy zbyt udane, przybrały jedynie charakter lokalny. Do organizowania wystaw rolniczych powrócono kolejny raz po II wojnie światowej, a pierwsza odbyła się już w 1946 r. – była czynna od 7 września do 10 października. Zwiedzili ją m.in. minister Hilary Minc, główny ideolog gospodarczy ówczesnego rządu, Ksiądz Kardynał August Hlond – Prymas Polski i krakowski metropolita Książę Kardynał Adam Stefan Sapieha. Wystawę odwiedziło ponad 300 tys. osób. Kolejną wystawę, w 1947 r., hierarchowie Kościoła omijali już z daleka. Nadano jej bowiem wymiar propagandowy – impreza miała stać się manifestacją socjalistycznych form produkcji. Celem było skłonienie rolników, z których wielu dopiero co dostało ziemię w ramach reformy rolnej, do jej przekazywania na rzecz spółdzielni. Starano się więc pokazać wyższość uspołecznionego rolnictwa, jego zmechanizowanie. Wystawiano nowoczesne narzędzia i maszyny, gatunki roślin. Z końcem lat 50. propagandowa idea organizowania wystaw upadła. Targów i wystaw rolniczych w Częstochowie nie organizowano do końca trwania Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, a główne święta rolnicze przeniesiono do Spały. Pierwsza Krajowa Wystawa Rolnicza w Polsce, odbyła się 5 i 6 września 1992 r. W porównaniu z dzisiejszym stanem, była to wystawa bardzo skromna. Pawilonem wystawowym stała się sala gimnastyczna IV Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie i tereny przyległe do Liceum. Na niewielkiej długości deptaku Alei N.M.P. wystawiono kilka ciągników i maszyn rolniczych. Uroczystego otwarcia wystawy 5 września 1992 r. w sali Liceum Sienkiewicza dokonali Jacek Lupa i Stanisław Juchnik. Honorowym patronatem objął wystawę minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej Gabriel Janowski. Inicjatywa zyskała zainteresowanie przedsiębiorców branży rolniczej z całej Polski. W kolejnych latach wystawa osiągała coraz większą popularność gospodarczą oraz budziła popularność wśród zwiedzających. Zachwyt wzbudzały i do dzisiaj wzbudzają nowoczesne maszyny, prezentacje najnowszych technologii stosowanych w rolnictwie. Częstochowska wystawa zawiera również stoiska prezentujące zdrową żywność, produkty tradycyjne i lokalne, bogatą ofertę kwiatową i pszczelarską, co sprawia, że jest to jedyna okazja żeby kupić rzeczy w wielu sklepach niedostępne. Nie inaczej będzie w tym roku, kiedy to wystawa towarzyszyć będzie Ogólnopolskim Dożynkom Jasnogórskim. Honorowy patronat nad wystawą objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej – Andrzej Duda.W programie dwudniowej imprezy znajdą się stoiska targowe i wystawiennicze, m.in.: Targi Pszczelarskie, Wystawę Przedsiębiorczości i Maszyn Rolniczych, Kiermasz Kwiatów i Krzewów Ozdobnych. Warto wspomnieć również o Wystawie Zwierząt Hodowlanych, która w tym roku nabiera szerszego wymiaru poprzez organizowaną Konferencję Naukową w zakresie innowacyjności w hodowli zwierząt, a także wystawę ras bydła z całego kraju. zdjęcie z archiwum redakcyjnego MS