W piątek, 20 maja 2017 roku, Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie wystawił kolejną premierę sezonu. Po dwóch bajkach dla dzieci, trzecią – dla dorosłych.
Spektakl „Miasto Szklanych Słoni” powstał na podstawie powieści (o tym samym tytule) olsztyńskiego pisarza Mariusza Sieniewicza. Adaptował ją i wyreżyserował dla częstochowskiej sceny Andrzej Bartnikowski, dyrektor Teatru Lalek w Olsztynie.
Stefan Żeromski w „Przedwiośniu” użył symbolu mitu szklanych domów, jako metafory krainy powszechnej szczęśliwości. Mariusz Sieniewicz swoje wyobrażenie z pogranicza fantazji i rzeczywistości ubrał w mit szklanych słoni. Korowód pędzących alegorii, udekorowany kwiecistym językiem i parodystycznymi skojarzeniami, stał się marką jego powieści.
Przetransponowanie na użytek teatru tak specyficznego tekstu to zadanie zapewne trudne. Andrzej Bartnikowski stworzył spektakl o bajkowej proweniencji. Zgodnie ze swoją zapowiedzią: nieprzewidywalny i zaskakujący. Niestety, także spektakl o niespójnej wizji i pourywanych wątków, momentami chaotyczny i nużący, pozbawiony logiki. Mamy zatem przedstawienie z metafizyczną nutą groteski i kabaretu, opowieść – i owszem – pobudzającą do refleksji, ale raczej nad sensem takich produkcji. Bo zabawa słowem, konwencjami, nawet ta najbardziej zwariowana, również musi mieć cel, wnosić jakąś ideę.
Akcja rozgrywa się w Miasteczku Szklanych Słoni. To irracjonalne miejsce oraz cała plejada cudacznie nazwanych postaci tworzą futurystyczny świat wyobrażeń, gdzie współczesność miesza się z reminiscencjami PRL-owskiej przeszłości i wizją niebiańskiej, luzackiej przyszłości. Podstawą bytu są tu konfabulacje – tę technikę pracy z pacjentami najchętniej stosuje główny bohater doktor Kwiecisty (świetny Antoni Rot). Kwiecisty aplikuje chorym krople do oczu na lepsze widzenie świata, sam także żyje w świecie złudzeń i marzeń. Iluzja ma być drogą do szczęścia. Fikcja jednak wpędza w frustrację, a powrót do normalności obnaża brutalną prawdę o twardej rzeczywistości. Kwiecisty kwituje to smutną sentencją: „mój świat stał się dosłowny i martwy”. I taki mamy morał z bajki Bartnikowskiego. Gonienie za iluzją i absurdem to za mało.
Z surrealistyczną materią tekstu i ruchu scenicznego mierzą się aktorzy. I starali się czynić to dobrze, niektórzy – jak Antoni Rot, Małgorzata Marciniak, Aleksandra Padzikowska, Bartosz Kopeć czy Iwona Chołuj – nawet bardzo dobrze.
W spektaklu występują: Antoni Rot – doktor Kwiecisty, Łydka Męska; Małgorzata Marciniak – Oddziałowa Zocha; Agata Ochota-Hutyra – Hutniczka Jadwiga, Wersalka, Wizytator; Aleksandra Padzikowska (gościnnie) – Kwiaciarka, Bartosz Kopeć – miejscowy poeta z wadą wymowy – Dres Bogdan, Młode Mięsko, Anioł Mruda; Robert Rutkowski – Palacz, Duch Narodu, Anioł Cichociemny; Iwona Chołuj – puszczalska żona burmistrza Cezarowa, Skorpion, Anioł Błękitny; Sebastian Banaszczyk – Ksiądz, Szyneczka, Anioł Opiumista; Waldemar Cudzik – Burmistrz Cezar, Anioł Pijak; Adam Hutyra – Dyrektor miejscowej Huty, Łał Ale Towar, Anioł Do Rany Przyłóż; Maciej Półtorak – Doktor Tomeczek, Cięlęcinka, Stół; Sylwia Bartnikowska – Pacjentka Zawilec . Muzykę do spektaklu skomponował Marcin Rumiński, scenografię opracowała – Monika Wójcik, choreografię – Witold Jurewicz.
Spektaklem podsumowano obchody jubileuszu 90-lecia istnienia Stałego Zespołu Aktorskiego w Częstochowie. Pierwszy zespół powstał tam w 1927 r., a skompletował go częstochowski aktor Jan Otrembski. Pierwszym spektaklem nowego zespołu były “Śluby panieńskie” Aleksandra Fredry, wystawione 15 marca 1927 r. Premiera stała się natomiast przyczynkiem do wręczenia nagród Prezydenta Miasta Częstochowy oraz Dyrektora Teatru.
Nagrodę Prezydenta otrzymali: aktorzy – Sebastian Banaszczyk, Adam Hutyra, Michał Kula, Antoni Rot oraz charakteryzatorki Anna Bednarczyk i Leokadia Chłód, szef zespołu montażowego Jacek Celiński, rekwizytor Grzegorz Heliński, akustyk Zdzisław Kubziakowski.
Nagrody Dyrektora Teatru otrzymali: aktorka Agata Ochota-Hutyra, kierownik działu promocji Joanna Karkoszka-Toborek, koordynator pracy artystycznej Agata Rospondek, garderobiana Ewa Michalak, księgowa Anna Paciorkowska.
URSZULA GIŻYŃSKA