Ci, którzy stracili wartości swoich przodków dzisiaj już nie istnieją – uczy historia.
W ostatnim czasie na częstochowskich nekropoliach wykonano wiele prac konserwatorskich. Dotyczyły one nie tylko nagrobków, ale również rekonstrukcji rzeźb na mogiłach czy fragmentów wyposażenia cmentarnych kościołów i kaplic. Na cmentarzu św. Rocha odrestaurowano groby Cecylii Zawady z 1918 r. oraz Stanisławy Milewskiej z 1923 r. W październiku zakończono prace remontowo-konserwatorskie na grobie Stanisława Stetkiewicza, nad którym kuratelę objęło Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich – Oddział w Częstochowie. – Grobowiec ten wymagał pilnej naprawy, zwłaszcza jego przedwojenna płyta, która osiadła i popękała. Warto zaznaczyć, że większość starych grobów nie ma opiekunów, takich jak wspomniane Towarzystwo. Nadzór nad nimi sprawuje zarząd cmentarza – informuje Włodzimierz Sikora z częstochowskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Dodajmy, że w bieżącym roku odnowiony został także jeden z najstarszych grobów na cmentarzy św. Rocha – Konstancji z Toloczków pochodzący z połowy XVII wieku. Konserwacji poddano też nagrobek Ignacego Kozielewskiego, twórcy hymnu harcerskiego.
Wiele grobów odnowiono na cmentarzu Kule m.in. nagrobek Wacusia Samoniewskiego z 1884 r., a więc powstały w roku poświęcenia nekropolii.
W głównej alei cmentarnej, gdzie znajdują się najstarsze mogiły kompleksowo odrestaurowano grobowce rodziny Gryczmańskich łącznie z rzeźbą, pochodzący z 1890 r. oraz rodziny Maszkich z tego samego roku. Ponadto wyremontowano nagrobki rodziny Górskich z 1910 r., a także Edwarda Kuczyńskiego i Zbigniewa Szaniewskiego z czerwonego piaskowca z 1934 r. – Cmentarz na Kulach reprezentujący różne style w architekturze i sztuce XIX/XX wieku uznany został za zabytek kultury. Wiele nagrobków wykonano m.in. z marmurów (śląskich i dębnickich), granitów (skandynawskich i strzegomskich), porfirów i piaskowców – mówi Włodzimierz Sikora. Prace konserwatorskie rozłożone są w czasie. Jest to konieczne z powodu wysokich kosztów restauracji. Poza tym delegatura Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków swoim zasięgiem obejmuje niemal całe dawne woj. częstochowskie, a zatem ma pod kuratelą wiele nekropolii.
Z pomocą przychodzą mieszkańcy. Już po raz ósmy z Święto Zmarłych przed cmentarzami odbędzie się zbiórka pieniędzy na rzecz ratowania częstochowskich nekropolii, organizowana przez Ośrodek Promocji Kultury “Gaude Mater”. – W dotychczasowych akacjach udało nam się zebrać ponad 47 tys. zł.
Za te pieniądze wyremontowaliśmy cztery nagrobki na Kulach i dwa na cmentarzy św. Rocha – mówi Małgorzata Nowak, dyrektor “Gaude Mater”.
RAFAŁ NOWICKI