Cukrzyca jest schorzeniem spowodowanym niedoborem lub brakiem insuliny oraz zmniejszeniem zdolności komórek organizmu do wykorzystywania insuliny, czyli opornością na insulinę. Cukrzyca może powodować wiele chorób m.in. oczu, nerek, układu nerwowego, naczyń krwionośnych, dlatego ogromne znaczenie ma wczesne wykrycie choroby i właściwe leczenie. Kluczową sprawą jest właściwe kontrolowanie poziomu glukozy we krwi, bowiem niewłaściwe kontrolowanie poziomu glukozy we krwi jest przyczyną powikłań.
Obecnie stosuje się trzy podstawowe badania:
PPG – (ang. Postprandial Plasma Glucose) poposiłkowy pomiar stężenia glukozy we krwi, mierzony 2 godziny po posiłku,
FPG – (ang. Fasting Plasma Glucose) pomiar stężenia glukozy po 8 godzinach po posiłku,
HbA1c – pomiar poziomu hemoglobiny glikowanej wskazujący na średnią kontrolę glikemii w dłuższym okresie czasu (3-4 miesiące).
Ostatnie badania wskazują, jak bardzo istotny jest pomiar PPG, ponieważ istnieje powiązanie między poposiłkowym poziomem glukozy a zwiększonym ryzykiem wystąpienia miażdżycy i chorób układu krążenia (ryzyko to jest większe 2-4 razy dla chorych na cukrzycę). Pomiar PPG może być traktowany jako wskaźnik zagrożenia chorobami układu krążenia. Chorzy na cukrzycę z wysokim poziomem PPG są bardziej narażeni na zaburzenia ze strony układu krążenia od tych pacjentów, u których stwierdzono podwyższony poziom glukozy we krwi przed posiłkiem lub na czczo. Wyniki te sugerują, że poziom PPG jest lepszym wskaźnikiem zagrożenia komplikacjami sercowo-naczyniowymi niż wysoki poziom glukozy na czczo.
Posiłkowa regulacja glikemii, dotychczas niedoceniana, okazała się bardzo skuteczna w prawidłowym prowadzeniu chorych na cukrzycę, zmniejszając częstość występowania chorób powiązanych z cukrzycą, będących jej powikłaniem. Posiłkowa regulacja poziomu glukozy opiera się na aktywnej kontroli i utrzymaniu właściwego poziomu glukozy we krwi przy pomocy starannie dobranego leczenia. Aby zapewnić właściwe PGR, należy prowadzić pomiary stężenia glukozy poposiłkowe (PPG) 1,5 do 2 h po posiłku.
Diabetolodzy sądzą, że profesjonalna opieka zdrowotna powinna przykładać równą wagę do posiłkowej regulacji poziomu glukozy nie mniejszą niż do wyrównania glikemii na czczo i HbA1c, jeśli ma być zrobiony krok do przodu w kontroli przebiegu cukrzycy. Obecnie choroba ta zaczyna urastać do problemu epidemii, a WHO szacuje, że w roku 2025 liczba chorych na cukrzycę wzrośnie do 300 milionów. Wiele osób z
cukrzycą umiera z powodu chorób układu krążenia (najczęściej zawał serca), a można to ryzyko zmniejszyć aktywną kontrolą PPG. Bardzo ważna jest zmiana tradycyjnego podejścia do leczenia cukrzycy, dostosowanie jej do najnowszych osiągnięć, w tym także wprowadzenie PGR, czyli posiłkowej regulacji poziomu glukozy.
NOWOCZESNE DOZOWNIKI INSULINY
Wprowadzenie dozowników insuliny, tzw. wstrzykiwaczy (penów) przyczyniło się do postępu w intensywnej insulinoterapii. Wstrzykiwacz jest zmodyfikowaną strzykawką. Pokrętłem ustawia się dawkę insuliny. Wciśnięcie przycisku powoduje wprowadzenie leku przez igłę do tkanki podskórnej. Wstrzykiwacze precyzyjnie i bezbłędnie odmierzają lek. Ponadto są wygodne w użyciu i bardzo proste w obsłudze – umożliwiają podanie insuliny w ciągu kilku sekund, w każdych warunkach. Pozwalają prowadzić aktywny tryb życia. Zmiana wkładu z insuliną odbywa się w zależności od ilości przyjmowanego leku raz na kilka, kilkanaście, a czasem i kilkadziesiąt dni. Producenci starają się, by ze wstrzykiwaczy mogły samodzielnie korzystać nawet osoby niewidome – odmierzaniu każdej jednostki insuliny towarzyszy wyraźne kliknięcie. Osoby słabo widzące mają również do dyspozycji wstrzykiwacze z nakładką powiększającą cyfry czytnika dawki.
Dostępne są wstrzykiwacze jednorazowe z dużym, tarczowym pokrętłem ułatwiającym ustawianie dawki leku osobom, którym wykonanie precyzyjnych, manualnych czynności sprawia trudność. Dzieci korzystają z kolorowych penów. Wstrzykiwacze zawierają jednorazowe cieniutkie, bardzo krótkie igły (od 6 do 8 mm), dzięki którym wkłucie staje się bezbolesne. Peny wielokrotnego użytku pacjent otrzymuje bezpłatnie. Obecnie wstrzykiwacze stosowane są powszechnie.
R