3 lipca 1940 r.- w pobliżu wsi Apolonka koło Janowa został rozstrzelany w zbiorowej egzekucji Dominik Zbierski (urodzony w 1890 roku w Częstochowie), legionista, dyrektor Gimnazjum im. R. Traugutta, kapitan rezerwy Wojska Polskiego, w latach 1935-1938 senator RP, w latach okupacji niemieckiej współzałożyciel podziemnej wojskowej Organizacji Orła Białego.
W POLSCE
1 lipca – w 1569 roku w Lublinie zaprzysiężono unię polsko-litewską, na mocy której powstał Rzeczpospolita Obojga Narodów. Państwo pod taką nazwą przetrwało do III rozbioru Polski w 1795 roku.
4 lipca – w 1943 roku w katastrofie w Gibraltarze zginął premier i Wódz Naczelny Władysław Sikorski. Śmierć Generała oznaczała całkowite osłabienie pozycji Polski na arenie międzynarodowej, a zwłaszcza wobec: Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Ponadto miała ogromny wpływ na późniejsze losy Polski, która izolowana była przez Józefa Stalina dążącego do objęcia naszego kraju strefą radzieckich wpływów po zakończeniu II wojny światowej. Do dziś okoliczności katastrofy w Gibraltarze nie zostały w pełni wyjaśnione.
7 lipca – w 1572 w Knyszynie zmarł bezpotomnie król Polski i wielki książę litewski Zygmunt II August. Był to ostatni męski przedstawiciel dynastii Jagiellonów na tronie polskim.
8 lipca – w 1343 roku Kazimierz III Wielki zawarł w Kaliszu pokój z Zakonem Krzyżackim, na mocy którego w zamian za zrzeczenie się praw do ziemi chełmińskiej, michałowskiej i Pomorza Gdańskiego, król Polski odzyskał od Zakonu Krzyżackiego Kujawy i ziemię dobrzyńską.
10 lipca – w 1649 roku rozpoczęła się obrona Zbaraża, prowadzona przez Jeremiego Wiśniowieckiego. Twierdzę oblegały wojska kozackie Bohdana Chmielnickiego oraz tatarskie pod wodzą chana krymskiego Islama III Gireja. Oblężenie zakończyło się podpisaniem 22 sierpnia 1649 roku ugody, na mocy której między innymi: Bohdan Chmielnicki pozostał Hetmanem Wojsk Zaporoskich, zwiększono rejestr Kozaków z 6 do 40 tysięcy, Chmielnicki miał otrzymać władzę hetmańską w województwach kijowskim, czernihowskim i bracławskim. Polska miała wypłacić zaległe upominki chanowi Tatarów, jak również zezwalano Tatarom na zgrabienie jasyru, w drodze powrotnej na Krym.
15 lipca – w 1410 roku wojska polsko-litewskie pod wodzą Władysława Jagiełły rozgromiły pod Grunwaldem armię Zakonu Krzyżackiego pod wodzą Ulricha von Jungingena. Bitwa pod Grunwaldem była jedną z największych bitew w średniowieczu, a także zahamowała ekspansję Zakonu Krzyżackiego.
16 lipca – w 1922 roku w Katowicach podczas uroczystości jednoczenia Górnego Śląska z Polską podpisano Akt Powrotu Górnego Śląska do Polski, do Macierzy.
18 lipca – w 1792 roku podczas wojny polsko-rosyjskiej, pod Dubienką korpus generała Tadeusza Kościuszki starł się z przeważającymi wojskami rosyjskimi dowodzonymi przez generała Michaiła Kachowskiego. Bitwa pozostała nierozstrzygnięta.
20 lipca – w 1657 roku w trakcie potopu szwedzkiego, wojska polskie pod wodzą hetmanów koronnych: wielkiego Stanisława Rewery Potockiego i polnego Jerzego Sebastiana Lubomirskiego w połączeniu z armią polsko-litewsko-tatarską Stefana Czarnieckiego rozbiły w bitwie pod Czarnym Ostrowem armię księcia Siedmiogrodu Jerzego II Rakoczego. Tym samym upadł zamysł księcia siedmiogrodzkiego, który zgodnie z traktatem z Radnot z 1656 roku miał zostać królem Polski.
24–25 lipca – kapitulacja wojsk polskich pod Ujściem. Akt kapitulacji Wielkopolski oznaczał uznanie przez Polaków zwierzchnictwa szwedzkiego i władzy Karola X Gustawa i był aktem zdrady narodowej przez magnatów polskich, pod wodzą wojewody poznańskiego Krzysztofa Opalińskiego.
W CZĘSTOCHOWIE
3 lipca 1940 r.- w pobliżu wsi Apolonka koło Janowa został rozstrzelany w zbiorowej egzekucji Dominik Zbierski (urodzony w 1890 roku w Częstochowie), legionista, dyrektor Gimnazjum im. R. Traugutta, kapitan rezerwy Wojska Polskiego, w latach 1935-1938 senator RP, w latach okupacji niemieckiej współzałożyciel podziemnej wojskowej Organizacji Orła Białego.
3 lipca 1940 r. – w pobliżu wsi Apolonka koło Janowa został rozstrzelany w zbiorowej egzekucji Stanisław Nowak (urodzony 7 marca 1874 roku w Łęczycy), lekarz-ginekolog. W Częstochowie od 1902 r., pracował w zakładzie położniczym i w szpitalu kolejowym. Był nauczycielem, uczył w gimnazjum Waleriana Kuropatwińskiego, był członkiem stowarzyszeń społecznych i kulturalnych: Lekarskiego, Dobroczynności, Śpiewaczego „Lutnia” i Krajoznawczego. W 1906 roku organizator Towarzystwa Szerzenia Wiedzy, w 1932 r. współzałożyciel Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej w Częstochowie. W latach 1926-1930 wiceprezydent miasta Częstochowy. Autor pamiętników o życiu codziennym i społecznym miasta Częstochowy.
3 lipca 1973 r. – otwarty został hotel „Patria” w Częstochowie.
3 lipca 1990 r. – Rada Miasta Częstochowy zatwierdziła zmiany ulic: ul. Karola Świerczewskiego powróciła do dawnej nazwy ul. Piłsudskiego, al. Lenina przemianowano na al. Jana Pawła II, al. Zawadzkiego na al. Armii Krajowej, ul. Obraniaka na ul. Limanowskiego. Ul. Braci Konkielów powróciła do nazwy ul. Wilsona, ul. Polskiej Partii Robotniczej na ul. Mirowska. Zmiana nazw objęła także place: Plac Marchlewskiego na Stary Rynek, plac Nowotki stał się placem Daszyńskiego.
6 lipca 1963 r. – zmarł bp Zdzisław Goliński, drugi biskup diecezji częstochowskiej (urodzony 27 grudnia 1908 w Urzędowie powiat Kraśnik). Kierował diecezją przez 12 lat, od 29 kwietnia 1951 roku. Organizator Niższego Seminarium Duchownego w Wieluniu i Niższego Seminarium Duchownego – Wydział Przygotowawczy w Częstochowie.
7 lipca 1967 r. – drobnicowiec B-455 w Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie zyskał nazwę „Częstochowa”. Obsługiwał linie zachodnioafrykańskie. Mierzył 12 m długości, 17 m szerokości, 9,90 m wysokości. Osiągał maksymalną prędkość 16 węzłów (30 km/h), eksploatacyjną 12,5 węzła (23 km/h), odbył 57 rejsów, każdy po 115 dni. Służył do 1985 r. Woził cytrusy, ziarno, olej jadalny, przewiózł 400 tys. ton ładunku.
8 lipca 1860 r. – otwarto uroczyście cmentarz ewangelicko-augsburski w Częstochowie.
8 lipca 1986 r. – zmarł Henryk Sięga, założyciel i kierownik Szkoły Szybowcowej na Górze Osona w Częstochowie. Jego szkoła istniała w latach 1945-1949.
9 lipca 1946 r. – ostatni występ dała Szkoła Muzyczna Ludwika Wawrzynowicza. Istniała nieprzerwanie od 1 września 1904 roku.
9 lipca 1964 r. – zmarł w Częstochowie Ignacy Kozielewski (ur. 15 stycznia 1882 roku w Starzenicach), nauczyciel, prawnik, harcerz. Twórca słów do hymnu polskich harcerzy „Wszystko co nasze Polsce oddamy”. Po II wojnie światowej twórca gimnazjów w Kłobucku, Mstowie i Krzepicach. W latach 1961-1964 nauczyciel języka rosyjskiego w Niższym Seminarium Duchownym w Częstochowie.
10 lipca 1980 r. – zm. Franciszek Patrzyk (ur. 15 lutego 1919 r.), prawnik, historyk, w Częstochowie od 1936 roku. Podczas wojny w Polskim Komitecie Opiekuńczym w Częstochowie. Autor prac o historii miasta Częstochowy.
10 lipca 1990 r. – na Jasnej Górze powstał chór „Clara Montana”.
11 lipca 1991 r. – zm. Marian Adamus (ur. 15 grudnia 1920 roku), nauczyciel muzyki, uczeń Szkoły Muzycznej Ludwika Wawrzynowicza, żołnierz Armii Krajowej i Konspiracyjnego Wojska Polskiego, w jego mieszkaniu znajdowało się po wojnie archiwum Konspiracyjnego Wojska Polskiego komendy „Napęd”, która przekształciła się w II Komendę Konspiracyjnego Wojska Polskiego „Gaje”.
12 lipca 1901 r. – ks. Józef Adamczyk zaczął wydawać miesięcznik „Dzwonek Częstochowski”- pierwsze pismo w mieście. Redakcja i administracja pisma mieściła się w domu przy ul. Siedmiu Kamienic 19. Pismo ukazywało się do lipca 1914 roku.
12 lipca 1953 r. – zm. Ludwik Trochimowski (ur. 1 sierpnia 1867 roku w Szaniawach), od 1899 r. pracownik Huty „Częstochowa”, początkowo jako kierownik oddziału elektrycznego, pomysłodawca elektryfikacji osiedla przyhutniczego, prekursor elektryfikacji huty.
12 lipca 1969 r. – zm. Bohdan Jerzy Puczyński (ur. w 1911 roku w Czajkowicach koło Lwowa), archiwista, geograf, historyk gospodarki i demografii, wykładowca m.in. Politechniki Częstochowskiej.
13 lipca 1423 r. – król Władysław Jagiełło nadał wójtostwo częstochowskie Zygfrydowi Baruthowi. W dokumencie tym król określił uposażenie wójtostwa: 4 wolne łąki i młyna nad Wartą koło mostu, prawo połowu ryb, możliwość urządzenia własnej sadzawki, do wójta należała trzecia część dochodów z ogrodów i kramów: krawieckich, rzeźnickich, prasołów i piekarzy, również trzeci denar z kar, wójt mógł zbudować łaźnię dla siebie i dworu.
15 lipca 1771 r.- najwyższa władza konfederacji barskiej mianowała Kazimierza Pułaskiego Komendantem Twierdzy Jasnogórskiej w uznaniu zasług w walce z wojskami rosyjskimi.
15 lipca 1845 r.- inżynier Edward Gerstfeld położył kamień węgielny pod budowę dworca kolejowego Kolei Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej.
16 lipca 1690 r. – największy pożar w dziejach Jasnej Góry. Zniszczył pochodzący z XV w. kościół gotycki wraz z 8 bocznymi ołtarzami i rzeźbione stalle z posągami. Ikonę Matki Bożej Częstochowskiej przeniesiono na krótki czas do kościoła św. Barbary.
16 lipca 1915 r. – w potyczce pod Urzędowem zginął Tadeusz Andrzej Wesse (urodzony 14 sierpnia 1896 r. w Częstochowie), uczeń Gimnazjum Gustawa Kośmińskiego w Częstochowie, organizator ruchu skautowskiego w Częstochowie, zastępowy drużyny im. Waleriana Łukasińskiego w Częstochowie, organizator Związku Strzeleckiego w Częstochowie. Żołnierz Legionów Polskich.
16 lipca 1916 r. – od wybuchu granatu zginął Bolesław Kurek (ur. w 1893 roku) harcerz drużyny im. Waleriana Łukasińskiego, żołnierz 5 pułku piechoty Legionów Polskich.
16 lipca 1936 r. – w wypadku lotniczym w Gdyni-Orłowie zginął gen. dyw. Gustaw Konstanty Orlicz-Dreszer (ur. 2 października 1889 roku w Jadowie powiat radzymiński), członek komitetu wykonawczego strajku szkolnego w Częstochowie w 1905 r., jako uczeń gimnazjum aresztowany i więziony przez władze carskie. W latach 1930-1936 inspektor armii, w lipcu 1936 r. Inspektor Obrony Powietrznej Państwa. W latach 1930-1936 prezes Zarządu Głównego Ligi Morskiej i Kolonialnej.
16 lipca 1940 r. – do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen-Oranienburg wyjechał pierwszy transport 50 mężczyzn z więzienia na Zawodziu w Częstochowie.
17 lipca 1949 r. – Ministerstwo Oświaty zatwierdziło projekt uruchomienia w roku akademickim 1949/1950 Szkoły Inżynierskiej. 24 października 1949 roku w Szkole Inżynierskiej rozpoczęły się pierwsze zajęcia. 3 września 1955 roku Szkołę Inżynierską przemianowano na Politechnikę Częstochowską.
20 lipca 1960 r.- Miejska Rada Narodowa w Częstochowie nadała dzielnicy Zawady nazwę Tysiąclecie.
20 lipca 1989 r. – zmarł Włodzimierz Błaszczyk (urodzony 23 lipca 1929 roku we Włoszczowie), archeolog, badacz zamków Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i pogranicza śląskiego min. Będzina, Olsztyna, Mirowa i Bobolic. W latach 1958-1969 dyrektor Muzeum Częstochowskiego, doprowadził do otwarcia Muzeum Kultury Łużyckiej na Rakowie w Częstochowie i Muzeum Kopalnictwa Rud Żelaza w Parku im. S. Staszica.
20 lipca 1967 r. – otwarto kino „Relax”, na 680 miejsc. Nazwę zaproponowali Z. Maciejewska z Al. Wolności w Częstochowie i Zdzisław Rzymon ze wsi Wygoda-Górki. Kino istniało do końca 2000 r. Teraz jest tam sklep Biedronka.
21 lipca 1961 r.- w dzielnicy Tysiąclecie otwarto szpital miejski.
22 lipca 1955 r. – oddano do użytku Oś Pracy (dziś aleja Pokoju) w dzielnicy Raków.
22 lipca 1955 r. – oddano do użytku stadion „Rakowa”, społeczny komitet jego budowy powstał 8 lutego 1951 r.
22 lipca 1961 r. – otwarto przebudowany stadion Klubu Sportowego „Victoria” położonego przy ul. Krakowskiej 80.
25 lipca 1920 r. – pochód w Częstochowie pod Alejami i wiec pod szczytem jasnogórskim z wezwaniami do zaciągu ochotniczego do wojska zorganizował Ludowy Komitet Niesienia Pomocy Armii.
25 lipca 1920 r. – na Jasnej Górze rozpoczęła się Konferencja Plenarna Episkopatu Polski. Zgromadziła 18 biskupów. Trwała do 29 lipca 1920 roku. W jej trakcie, 27 lipca 1920 roku, w czasie trwania nawały bolszewickiej, polscy biskupi zawierzyli Polskę w bazylice Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Częstochowie przed cudownym obrazem Matce Boskiej Częstochowskiej, obierając Ją ponownie Królową Polski. Było to powtórzenie podobnych ślubów z 1 kwietnia 1656 roku dokonanych przez króla Jana Kazimierza, złożonych we Lwowie w kościele katedralnym pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny przed obrazem Matki Boskiej Łaskawej, w chwili groźby zagłady Królestwa Polskiego podczas potopu szwedzkiego.
27 lipca 1593 r. – Krzysztof Stradomski, podstarościc olsztyński nabył od miasta znajdujące się między rzekami Konopką i Stradomką wójtostwo zwane Rybna. Do miasta Częstochowy Stradom włączono dopiero 1 kwietnia 1928 roku.
29 lipca 1906 r. – zarejestrowano Towarzystwo Ogrodnicze. Prezesem został Karol Zawada.
ROBERT SIKORSKI, UG