Przebywali w Częstochowie
Arcybiskup ormiański Lwowa. Był Ormianinem. Przy tej okazji przybliżmy Czytelnikowi w kilku zdaniach pełną dramatycznych okresów historię tego napiętnowanego przez sąsiadów narodu za wyznawanie wiary chrześcijańskiej, którą posiadł w III wieku naszej ery. Kraj ten był podbijany przez Rzym (Bizancjum), Arabów (kalifa w Bagdadzie), sułtana Egiptu, Turkmenów, Persów, Turków i Rosjan. Podczas wojen rosyjsko-tureckich doświadczali tyrani od carskiej Rosji. Przełom wieku XIX z XX był dla Ormian wielce tragiczny. Począwszy od 1894 do 1915 Turcy systematycznie mordowali tę narodowość. Apogeum okrucieństw przypada na lata 1917 – 1920. Zamordowano wówczas ponad 1,5 mln Ormian, około 2 mln wypędzonych zginęło z głodu na pustyni. W 1918 utworzono Republikę Armeńską. W 1920 armia bolszewicka zbrojnie zajęła młodą republikę i wcieliła do ZSRR. W Polsce osiedlanie Ormian głównie na Ziemi Lwowskiej rozpoczęło się od panowania Kazimierza Wielkiego. Józef Teodorowicz urodził się 25.07.1864, z ojca Grzegorza (Kirkora) i matki Gertrudy z Ochanowiczów z ormiańskiej rodziny szlacheckiej, pochodzącej z Wołoszczyzny. Na świat przyszedł w majątku Żywaczów na Pokuciu k. miejscowości Horodenka. Jego młodsze rodzeństwo, to siostra Katarzyna oraz bracia Michał i Dawid, który zmarł w dzieciństwie, a Katarzyna zmarła w wieku panieńskim. Po śmierci męża, matka przeniosła się do Stanisławowa. Tam Józef ukończył szkołę powszechną, a w 1882 – z wyróżnieniem gimnazjum. Był chłopcem z poczuciem humoru, ze zdolnościami do plastyki, a szczególnie do karykatury. Na uniwersytecie w Czerniowcach studiował prawo. Naukę przerwał w 1883 i przeniósł się na wydział teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, po ukończeniu którego, 2.01.1887, otrzymał święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa Izaaka Mikołaja Isakowicza. Po krótkim pobycie w katedrze ormiańskiej we Lwowie jako wikariusza, rozpoczął pracę duszpasterską w kościele parafialnym w Stanisławowie. Po trzech latach przeniósł się do Brzeżan, skąd ponownie wrócił do Lwowa, po nominacji na kanonika miejscowej kapituły ormiańskiej. Z jego inicjatywy ukazały się dwa czasopisma katolickie “Ruch Katolicki” i “Przedświt”. Podczas pełnienia członkostwa w Radzie Miejskiej, 30.05.1901, wybrany jako kandydat na biskupa. Po zatwierdzeniu kandydatury przez Franciszka Józefa 16.12.1901 ks. J. Teodorowicz został prekanizowany na arcybiskupa ormiańskiego metropolii lwowskiej. Piastował godność posła na sejm galicyjski i członka parlamentu wiedeńskiego. W wolnej Polsce poseł na sejm RP, w latach 1922-1923 był senatorem. Był znany z wygłaszanych patriotycznych kazań, szczególnie w chwilach przełomowych dla społeczeństwa. Były porównywane z kazaniami Piotra Skargi. Zmarł na zapalenie płuc, 4 grudnia 1938 we Lwowie, mając 74 lata, 52 lata kapłaństwa, w tym 36 lat biskupstwa. Konduktowi pogrzebowemu przewodniczył ordynariusz częstochowski ks. bp Teodor Kubina. Arcybiskup A. Sapieha na pogrzebie abpa J. Teodorowicza powiedział: “Od czterdziestu lat imię Jego unosiło się nad naszym krajem, jako wielkiego mówcy, kaznodziei, orędownika spraw Bożych, obrońcy praw ojczyzny”.
Obecność w Częstochowie. Arcybiskup J. Teodorowicz przybył do Częstochowy pociągiem pośpiesznym wieczorem jadąc z Warszawy do Lwowa. Na dworcu powitał gościa gen. o. Rejman. Powyższa informacja pochodzi z “Gońca Częstochowskiego” nr 93, z 3 marca 1908.
ROMAN WINIAREK