HISTORYCZNA MAPA CZĘSTOCHOWY. PAMIĘCI WRZEŚNIA 1939 ROKU


Niemal każde miasto czy miasteczko w Polsce, w okresie międzywojennym stanowiące siedzibę polskiego garnizonu wojskowego, z dumą kultywuje tradycje lokalnych jednostek Wojska Polskiego, a także upamiętnia ich szlak bojowy, miejsca bitew, potyczek oraz ich bohaterów, bez względu na to na jakim odcinku frontu przyszło im walczyć.

Nienajlepiej na tym tle wypada Częstochowa, będąca nie tylko miastem garnizonowym 27 Pułku Piechoty i 7 Pułku Artylerii Lekkiej, ale także „sercem” całej 7 Dywizji Piechoty. To tutaj mieściło się dowództwo dywizji, a także stacjonowały pododdziały specjalne, jak batalion saperów, kompania łączności, żandarmeria itp. Z Częstochową, silnie związane były także 25 Pułk Piechoty z Piotrkowa Trybunalskiego oraz 74 Górnośląski Pułk Piechoty z Lublińca.
Wszystkie wymienione jednostki wchodziły w skład 7 DP i we wrześniu 1939 roku ramię w ramię walczyły w obronie regionu częstochowskiego, rozumianego mniej więcej jako obszar byłego województwa częstochowskiego. Tymczasem w Częstochowie, niełatwo odnaleźć miejsca pamięci poświęcone żołnierzom 7 DP i ich ofiarnej walce w obronie Ojczyzny we wrześniu 1939 roku. Formy upamiętnienia, w jeszcze niedawno ćwierćmilionowym mieście, ograniczają się zaledwie do dwóch tablic pamiątkowych poświęconych 7 DP (niewielka tablica z 1983 roku na kościele św. Jakuba i tablica z 2015 roku na schronie bojowym na Cmentarzu Komunalnym zamieszczona staraniem Stowarzyszenia Historycznego Reduta Częstochowa), dwóch tablic poświęconych polskim lotnikom poległym we wrześniu 1939 roku oraz dwóch tablic informacyjnych szlaku „Reduta Częstochowa 1939” (z 2014 roku). Sytuację ratują w pewnym sensie samoistne pomniki historii w postaci zachowanych polskich schronów z 1939 roku oraz miejsc spoczynku bohaterów Września, do których należy kwatera wojenna żołnierzy 7 DP na cmentarzu Kule, grób por. obs. Michała Brzeskiego w Kiedrzynie oraz grób ppor. obs. Jana Klimka i kpr. pil. Mikołaja Jurcewicza na cmentarzu w Gnaszynie.
Największym, a zarazem do niedawna zapomnianym i mocno zaniedbanym miejscem pamięci jest wspomniana kwatera wojenna żołnierzy 7 DP poległych we wrześniu 1939 roku na cmentarzu Kule w Częstochowie (kw. 50). Spoczywa tu część oficerów i żołnierzy ze wszystkich pułków i oddziałów dywizji, poległych na całym jej szlaku bojowym w dniach 1 – 4 września, a także żołnierze zmarli z ran w późniejszych dniach. Stan kwatery, choć w ostatnich latach została ona poddana pewnym zabiegom kosmetycznym, nie jest godzien ani bohaterów tam spoczywających, ani tak dużego miasta jakim jest Częstochowa. Między trzema szeregami betonowych krzyży, znajdują się cztery stare płyty z 13 nazwiskami każda (łącznie 52 nazwiska). W rzeczywistości, faktyczna liczba pochowanych pozostaje nieznana. Tablice zawierają ponadto liczne błędy, nieścisłości, braki w danych personalnych, a przy nazwiskach brakuje przynależności do jednostek, mimo że ta jest znana. Nigdzie nie znajdziemy także ogólnej informacji, że spoczywają tu żołnierze 7 DP. Warto zwrócić uwagę, że kwaterę zwrócono tyłem do głównej alei, co w połączeniu z brakiem jakiegokolwiek pomnika powodowało, że do niedawna dla większości mieszkańców miasta pozostawała ona kompletnie nieznana. Dość powiedzieć, że dopiero w 2015 roku staraniem środowisk patriotycznych, w rocznicę września 1939 roku, przy kwaterze odbyły się pierwsze od zakończenia wojny w 1945 roku oficjalne uroczystości, z mszą świętą i apelem poległych. Dzięki działaniom Stowarzyszenia Historycznego Reduta Częstochowa oraz wspierających je szkół i innych organizacji, kwatera jest coraz częściej odwiedzana przez społeczeństwo. Chcąc uczcić pamięć żołnierzy 7 DP walczących w obronie Ojczyzny we wrześniu 1939 roku, pierwsze kroki powinniśmy skierować właśnie ku kwaterze poległych…

AK

Podziel się:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *