Tradycja nakazuje nam w Dzień Wszystkich Świętych i Zaduszki odwiedzać cmentarze i przystrajać groby. Oprócz nagrobnych lampek przynosimy również kwiaty. W przeszłości wierzono, że do rozniecanych w noc zaduszną ogni podchodzą błąkające się dusze. Obecnie płonące na mogiłach znicze, lampki, świece są dowodem pamięci o zmarłych, naszej miłości i przywiązania.
W kalendarzu liturgicznym Dzień Wszystkich Świętych ma swoją rangę i nazywa się uroczystością. Jest to jakby zebranie wszystkich świętych, jakich znamy, przez których oddajemy chwałę Bogu. Dzień zaduszny natomiast jest nieustannym wołaniem Kościoła o “światłość wiekuistną”, to znaczy o oglądanie Boga. Są jednak potępieni, czyli ci, co odsunęli się od Boga i do ostatnich chwil swojego życia nie chcieli z Nim mieć nic wspólnego. Czasami człowiek umiera mając jeszcze wiele spraw nie załatwionych tutaj, między ludźmi na ziemi. Jest to więc czas oczyszczenia. Wraz ze śmiercią kończy się czas zasługiwania. Natomiast my, którzy pozostajemy na ziemi, możemy zasługiwać na rzecz tych, którzy od nas odeszli. Stąd nasze dobre uczynki, modlitwy.
U zbiegu ul. św. Rocha i św. Jadwigi znajduje się najstarszy cmentarz katolicki Częstochowy. Założono go w 1641 roku przy ówczesnym “Trakcie Wieluńskim”. W 1737 roku został powiększony, a 30 lat później ogrodzony murem. W XIX wieku wydzielono niewielki obszar z przeznaczeniem na cmentarz ewangelicki. W latach 1641-1642 staraniem o. Andrzeja Gołdonowskiego wybudowano kościół rektoralny św. Rocha i Sebastiana. Kościół ten przeszedł różne koleje losu, między innymi dwukrotnie płonął. W kruchcie między wieżami znajduje się zamurowane wejście do krypty, w której według autora “Trylogii” Henryka Sienkiewicza pochowana została uwielbiana przez Michała Wołodyjowskiego – Anusia Borzochata. Najstarszym z zachowanych na cmentarzy św. Rocha grobów jest mogiła szwoleżera gwardii napoleońskiej Wincentego Wineckiego (zm. 1855 r.) Są też nagrobki powstańców z 1863 roku. Wielce interesujący ze względu na walory rzeź bierakie jest nagrobek Wiktorii ze Szlagowskich Rejman wystawiony w 1909 roku przez jej syna O.E. Rejmana – przeora Jasnej Góry. Nie mniej cenny jest nagrobek, na którym cyrylicą – napisem w języku rosyjskim opisano wydarzenia z 1906 roku przedstawiające śmierć carskiego hrabiego Mikołaja M. Cukatto i skarbnika herbskiego urzędu celnego Aleksa D. Demianenki. Z 1921 roku pochodzi mogiła kryjąca 14 uczestników III Powstania Śląskiego. Dramat rodziny Sosnowskich upamiętnia zbiorowy grób tragicznie zmarłych: Jerzego – porucznika marynarki wojennej na ORP “Orzeł” (zginął w 1940 r.), Rajmunda (zginął z rąk gestapo w Warszawie w 1944 r.) oraz Włodzimierza (zginął w obozie Belzen- Bergen). Na cmentarzu św. Rocha znajdują się też groby przedwcześnie zmarłej poetki Haliny Poświatowskiej, dr. Ignacego Kozielewskiego – autora hymnu harcerskiego, a także zmarłego tragicznie w 1961 roku Bronisława Idzikowskiego – drużynowego mistrza świata na żużlu i uczestnika mistrzostwa świata.
Drugi częstochowski cmentarz – Kule przy ul. Cmentarnej założony został w 1884 roku. Po wytyczeniu 20 kwater w sierpniu tego samego roku odbyło się jego poświęcenie. W 1898 roku zbudowano kościół św. Kazimierza (pierwotnie kaplica Przemienienia Pańskiego), jednonawowy, powiększony następnie w latach 1960-1970 przez dobudowanie naw bocznych. Cmentarz ten ze względu na historyczną i artystyczną wartość nagrobków uznany został za zabytek kultury. Do najstarszych nagrobków należą groby lekarza Leona Onoszko oraz rodziny Łąckich – Stanisława, byłego prezydenta Częstochowy i jego żony Aurelii. Nie brakuje grobów uczestników powstań narodowych. Tutaj pochowani zostali: znakomity lekarz, filozof i społecznik Władysław Biegański, zamordowany w 1941 roku w Buchenwaldzie wydawca “Gońca Częstochowskiego” F.D. Wilkoszewski, E. Mąkosza – inicjator koncertów muzycznych, Władysław Rudlicki – artysta rzeźbiarz. W wydzielonej części cmentarza prawosławnego stoi wzniesiony w 1884 roku nagrobek carskiego generała P.J. Pawłowa. Tutaj też znajduje się zbiorowy grobowiec pomordowanych w Starobielsku i Charkowie oraz mogiły i kwatery żołnierzy poległych podczas I i II wojny światowej.
RAFAŁ NOWICKI