W przytaczanym już kilkakrotnie w tym cyklu opracowaniu pt. “Miejsca Pamięci Województwa Śląskiego” – w rozdziale dotyczącym gminy Lelów jest pod pozycjami: 109/02 i 109/03 informacja o tablicy na filarze bramy ogrodzenia przykościelnego w Lelowie oraz o zbiorowej mogile obok tegoż samego kościoła. W obydwu przypadkach podaje się, iż miejsca te dotyczą czterech żołnierzy Wojska Polskiego, których bądź rozstrzelano (poz. 109-02), bądź polegli (poz. 109-03) 4 września 1939 roku. Tymczasem zdarzenie to nie dotyczyło naszych żołnierzy, lecz cywilnych mieszkańców Lelowa, których Niemcy rozstrzelali za odmowę podpalenia kościoła wypełnionego w tym celu słomą. Spoczywający we wspólnej mogile obok kościoła bohaterscy mieszkańcy Lelowa (zdj. 1), to: Jan Ilczuk, lat 57 – listonosz, Ignacy Trenda, lat 57 – robotnik, Władysław Filewski, lat 67 – rolnik, Stanisław Brodziński, lat 31 – szewc.
W egzekucji tej, która odbyła się pod ścianą kościoła zginęło razem 10 mężczyzn, których 9 nazwisk jest wymienionych na wspomnianej już tablicy (zdj. 2). Wśród nich było dwóch mieszkańców Częstochowy, lecz jeden o nieustalonym nazwisku. Cdn.
ANDRZEJ SIWIŃSKI