Od parafii do parafii w byłym województwie (46)
Z Maluszyna wypada się udać do najstarszej parafii w naszym Regionie, czyli do Borzykowej. Podróżujemy do niej najpierw wzdłuż Pilicy (w górę biegu), znajdując po drodze wspaniałe uroczysko rzeczne, któremu towarzyszy rozległy kompleks stawów rybnych – zakładanych przez wspomnianych już wcześniej Ostrowskich i Potockich z Maluszyna. Uroczyskiem tym są dwa zakola Pilicy położone pod przysiółkiem Modła (między Pukarzowem a Grodziskiem).
Jedno z nich jest już martwe i otoczone zachowanymi do dzisiaj poniemieckimi okopami obronnymi z r. 1944. Nad drugim natomiast istnieje betonowo-drewniane stawidło dające wielkie rozlewisko rzeczne. Tutaj powstała na skarpie przepiękna kapliczka, zbudowana w r. 1930 przez Stanisława Potockiego (na zdjęciu). Kryje ona figurę św. Piotra, który jest patronem rybaków. Otoczona opieką przez Urząd gminny w Koniecpolu znajduje się jeszcze w niezłym stanie. Wędrując stąd na zachód (przez lasy) dotrzemy do Budzowa – by na jego wchodnim skraju odszukać masywny, przydrożny krzyż drewniany (na zdjęciu). Otoczony wiekowymi lipami osłania miejsce powieszenia przez Rosjan kilku Powstańców Styczniowych. Z miejsca tego prowadzi leśny dukt (na północ) do trudno dostępnego, leśnego rezerwatu przyrody o nazwie “Dębowiec”. Utworzony w r. 1965 osłania 47 hektarów naturalnego lasu mieszanego (lipa, dęb, jesion, wiąz). Stanowi on fragment obszernych lasów będących własnością kolejnych dziedziców Maluszyna.
Od połowy XVIII w. lasy te były już silnie eksploatowane, a pozyskiwane drewno spławiano pobliską Pilicą. Jednak obszar bedący teraz pod ochroną jest świetnie zachowany, bowiem już Ostrowscy i Potoccy traktowali go jako prywatny rezerwat leśny. Zbliżając się do Borzykowej napotkamy jeszcze jeden przydrożny świątek. Jest nim ustawiona na kopcu z ogromnych głazów figura Matki Boskiej (na zdjęciu). Osłonięta blasznym baldachimem posiada z tyłu lakoniczną inskrypcję fundacyjną. Brzmi ona: “Władysław i Teresa Kamieniewscy 1915”. Dopiero gdy na cmentarzu w Borzykowej odszukamy mogiłę dziedziców pobliskiego Pągowa, okaże się, że byli nimi właśnie Kamieniewscy. Do dzisiaj mamy w Pągowie zachowany murowany dworek w niewielkim parku. Zbudowany w końcu XIX w. mieścił po II w. św. szkółkę wiejską a obecnie jest w rękach prywatnych. W r. 1945 usunięto z niego sędziwego Władysława (Teresa zmarła w już r. 1941) wraz z córką Zofią. Jego syn Adam poległ w wieku 22 lat walcząc z bolszewikami w r. 1920.
Andrzej Siwiński