BOHATEROWIE CZĘSTOCHOWY. Józef Parczyński (14.02.1897 – 4.11.1965)


Józef Parczyński przyszedł na świat 14 lutego 1897 r. Jego ojciec, także Józef, był kupcem; matka Helena pochodziła z rodziny Skajskich. Posługiwał się pseudonimami „Świt”, „Gal”, „Cham”.

Parczyński urodził się w Częstochowie. W tym mieście ukończył również gimnazjum filologiczne im. Henryka Sienkiewicza w 1915 r. Podpułkownik Parczyński całe swoje życie poświęcił służbie Rzeczypospolitej Polsce i działalności niepodległościowej. W czasie I Wojny Światowej, w latach 1916-1918, należał do częstochowskich struktur Polskiej Organizacji Wojskowej (POW).
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w listopadzie rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych w Warszawie. Do 24 maja 1919 r. był uczniem klasy „F”. Jego niezwykły talent wojskowy sprawił, że w czerwcu tego roku, w stopniu podporucznika, został wcielony w skład 34 pułku piechoty (pp.) Wraz z tym pułkiem walczył na froncie wołyńskim podczas wojny polsko-sowieckiej. Za niewątpliwe zasługi, jak również odwagę, w czasie kampanii 1919-1920 został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Po zakończeniu wojny z sowieckim najeźdźcą dalej znajdował się w szeregach 34 pp. Jednocześnie uzyskał awans porucznika.
W 1926 r. został mianowany kierownikiem wychowania fizycznego w Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. Stanowisko to sprawował do 1933 r. W międzyczasie, 19 marca 1928 r., awansował do stopnia kapitana. Zaś do 1936 r., już w randze majora, piastował funkcję dowódcy batalionu 62. pp. Następnie przejął dowództwo nad sformowanym w 1937 r. Batalionem Obrony Narodowej „Nakło”, w miejscowości o tej samej nazwie, nad Notecią. Podczas kampanii wrześniowej batalion ten był podporządkowany bezpośrednio 15. Dywizji Piechoty, należącej do Armii „Pomorze”.
W czasie najazdu hitlerowskich Niemiec na Polskę, Józef Parczyński został ranny w bitwie nad Bzurą. Po tych walkach został wzięty do niewoli, a następnie skierowany do szpitala w Rawie Mazowieckiej. Stamtąd przedostał się do Częstochowy, gdzie zajął się pracą fizyczną. W 1942 r. wstąpił do Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), przemianowanego 14 lutego, tego samego roku, w Armię Krajową (AK). Rok później mianowany został dowódcą AK obwodu częstochowskiego. Był odpowiedzialny m.in. za struktury podziemne dla przywódców Powstania Warszawskiego po jego upadku.
Po wejściu Armii Czerwonej Związku Sowieckiego na tereny Częstochowy, w styczniu 1945 r., został aresztowany przez NKWD, po czym wywieziony do łagrów w Kandałakszy na Półwyspie Kolskim. Pod koniec 1948 r. powrócił do kraju, lecz władze Częstochowy nie wyraziły zgody na osiedlenie w jego rodzinnym mieście. W związku z tym razem z żoną przeniósł się do Katowic, gdzie otrzymał pracę na stanowisku kierownika magazynu w Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego. Zmarł 4 listopada 1965 r. w Katowicach.
Podpułkownik Józef Parczyński, od 1924 r., był żonaty z Heleną Skajską, córką sędziego grodzkiego. Owocem tego małżeństwa była córka Hanna, urodzona w 1925 r. Wspomniany Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nie był jedynym odznaczeniem bohaterskiego podpułkownika. Został uhonorowany ponadto Krzyżem Walecznych (czterokrotnie), Złotym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Niepodległości. Przez wiele lat postać Józefa Parczyńskiego, jako wybitnego wojskowego, była zapomniana przez opinię publiczną. Jednakże, z biegiem czasu, poprzez wszelkiego rodzaju manifestacje i inicjatywy patriotyczne zaczęto na nowo go przypominać polskiemu, a przede wszystkim, częstochowskiemu społeczeństwu. W końcu nasz lokalny bohater doczekał się godnego upamiętnienia. 3 listopada 2012 r. na ścianie budynku przy Dąbrowskiego 17 w Częstochowie odsłonięto i poświęcono tablicę ku czci pamięci Parczyńskiego. 26 czerwca 2014 r. z inicjatywy prawa i Sprawiedliwości jego imieniem nazwano jedną z ulic częstochowskiej dzielnicy „Kiedrzyn”.

Artykuł opublikowany w Magazynie Historycznym “Nad Wartą”, współwydawany z firmą MASKPOL

NORBERT GIŻYŃSKI

Podziel się:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *