Przebywali w Częstochowie
Pseudonimy: m.in. Władek Lwowski, Eugeniusz Skierski, Karol Pomorski i inne. Generał broni WP, polityk, mąż stanu, prezes RM, naczelny wódz. Ur. w Tuszowie Narodowym k. Mielca z ojca Tomasza organisty i nauczyciela, matki Emilii Albertowicz-Hawrowskiej. Maturę zdał z 1902 w gim. im. Franciszka Józefa we Lwowie, po uzyskaniu której studiował na Politechnice Lwowskiej uzyskując dyplom inżyniera w 1908. Już w latach gimnazjalnych należał do tajnych polskich organizacji młodzieżowych.
Wraz z K. Sosnkowskim zorganizował Związek Walki Czynnej (ZWC). W 1910 został prezesem Wydz. Związku Strzeleckiego. Opracował podręcznik i prowadził wykłady. W początkach 1911 prowadził rozmowy wraz z Piłsudskim, Sosnkowskim, Kukielem i Momentowiczem w sprawie połączenia wszystkich organizacji niepodległościowych w Polską Federację Strzelecką. W 1913 uzyskał stopień porucznika. Po utworzeniu Naczelnego Kom. Narodowego został szefem Dep. Wojskowego. 30.09.1914 awansowany do stopnia podpułkownika. 9.10.1914 zorganizował Szkołę Podchorążych w Krakowie, której został komendantem. Na skutek różnic w ocenie sytuacji politycznej w sierpniu 1915 związki Sikorskiego z Piłsudskim ustały. 8.08.1916 mianowany na pułkownika objął dowództwo 3 pp Legionów. Podczas pamiątkowego kryzysu przysięgowego przebił się z częścią II Brygady pod Rarańczą na stronę rosyjską. Internowany w obozie na Węgrzech. Po powrocie brał czynny udział w walkach z wojskami ukraińskimi odnosząc znaczące zwycięstwa. Podczas wojny polsko-bolszewickiej został mianowany dowódcą 5 armii, która odnosiła poważne sukcesy. Po przejęciu dowództwa nad 3 armią walczył na odcinku północno-wschodnim. 28.02.1921 otrzymał stopień generała dywizji. Po zabójstwie prezydenta Narutowicza z inicjatywy M. Rataja został premierem. Rząd jego obalono 26.05.1823. W walce o przywództwo w kraju Sikorski był izolowany przez Piłsudskiego i jego otoczenie. Po napaści Niemiec na Polskę 18.09.1939 przekroczył granicę polsko-rumuńską udając się do Francji, mianowany dowódcą Polskich Sił Zbrojnych w tym kraju.
30.09.39 prezydent Raczkiewicz powołał Sikorskiego na stanowisko premiera, a 7.11.39 został naczelnym wodzem Polskich Sił Zbrojnych. Mając absolutną władzę, szykanował i mścił się na oficerach legionowych z kręgu Piłsudskiego. Sikorski w opinii Piłsudskiego (fragmenty): “Inteligentny, żywy umysł, lekki charakter obok wielkiej ambicji. Bardzo dobry organizator, łatwo ocenia zdolności ludzkie, skłonny do zwalania winy i odpowiedzialności z siebie na innych. Będzie łatwo dowodzić armią. Nadaje się na szefa sztabu przy Naczelnym Wodzu”. Zginął w katastrofie lotniczej w Gibraltarze 4.07.1943, do dziś dostatecznie nie wyjaśnionej. Pochowany 16.07.1943 na cmentarzu lotników polskich w Newark pod Nottingham. 17.09.1993 trumnę z prochami Sikorskiego złożono w krypcie św. Leonarda w katedrze na Wawelu obok grobowca Kościuszki. Był odznaczony: Orderem Polonia Restituta 1 i 3 kl., Orderem Orła Białego (pośmiertnie), Orderem Virtuti Militari 2 i 5 kl., Krzyżem Walecznych czterokrotnie. Godność doktora honoris causa nadały mu dwa uniwersytety brytyjskie. Wiele ulic i szkół w Polsce nosi jego imię. W Londynie wciąż jest czynny Instytut i Muzeum im. gen. Sikorskiego. W Nisku, Leżajsku i Londynie istnieją poświęcone mu pamiątkowe tablice. W Tuszowie Narodowym w miejscu urodzenia odsłonięto popiersie a w Rzeszowie pomnik. Był też pomnik Sikorskiego w Zakopanem, ale w 1975 “zniknął pewnej nocy w nieznanych bliżej okolicznościach” (doniosło “Życie Częstochowy” 4.05.81). Zapewne byli to licznie w tym czasie rozplenieni nieznani sprawcy.
Pobyt Władysława Sikorskiego w Częstochowie. 7.05.1915 w Libidzy (10 km od Częstochowy) na trasie do Krzepic wydarzył się wypadek samochodowy, w którym uczestniczyli m.in. J. Haller i Wł. Sikorski. Poszkodowany J. Haller ze złamaną nogą został przewieziony do szpitala na Zawodziu zarządzanego wówczas przez niemiecki personel wojskowy. Wł. Sikorski nie doznał żadnych obrażeń. Był w stopniu podpułkownika z nominacji 30.09.1914. Jego obecność w Częstochowie i kontakt z gen. Hallerem wiąże się z nasileniem werbunku i organizowaniem pododdziałów legionowych na terenie Królestwa Polskiego. W dzielnicy Parkitka jedna z ulic nosi imię Sikorskiego. Biegnie od ul. Św. Krzysztofa do ul. Okólnej. Przy ul. Jasnogórskiejnr 84/90 istnieje Zespół Szkół Zawodowych i Techniczne Zakłady Metalowe noszące imię generała.
Źródła: “Życie Częstochowy” 102 z 4.05.81, Dodatek do “Życia” nr 14 z 20.07.90, Polski Słownik Biograficzny.
ROMAN WINIAREK