Powrócę teraz do dalszego poszukiwania na cmentarzach mogił ofiar niemieckiej agresji – w miarę zajmowania przez nich naszego Regionu.
Opuszczając Częstochowę zwiedziłem przedtem dokładnie najstarszą część cmentarza na Rakowie. I oto na początku głównej alejki biegnącej wzdłuż północnego muru znajduje się obszerna mogiła rodziny Grabałowskich (zdj.1). Na samym dole środkowej tablicy (umieszczonej na krzyżu) jest nie rzucająca się zupełnie w oczy “informacja”, iż spoczywa tutaj rodzeństwo: Wanda – lat 17 i Ryszard – lat 19, którzy zginęli 2 września 1939 r. Jak dotychczas nie natrafiłem na okoliczność tego zdarzenia, podobno jednak zaraz po wojnie pełnili przy tej mogile wartę harcerze – czyli, że byli to druhowie ZHP, którzy oddali swe młode życie ojczyźnie. Następnie znalazłem się na cmentarzu w Poczesnej, gdzie zaraz na początku głównej alejki widać (po lewej) mogiłę trzech mężczyzn z rodziny Kowalików (zdj.2). Spoczywają w niej: 21-letni Roman oraz jego ojciec i stryj, których Niemcy zastrzelili 2 września 1939 r., w czasie pacyfikacji miejscowości Zawada k. Kamienicy Polskiej. Cdn.
ANDRZEJ SIWIŃSKI