Od parafii do parafii w byłym województwie (120)
Wykupienie w 1443 r. Ziemi Siewierskiej przez biskupstwo krakowskie kładzie kres panowaniu w Koziegłowach króla Czech Karola IV. Powoduje jednak, że miasto będzie teraz przez prawie 350 lat należeć do samodzielnego państwa kościelnego. W tym czasie Koziegłowy otrzymują prawa miejskie (w 1472 r.), stając się znanym ośrodkiem rzemieślniczym w księstwie siewierskim. Natomiast parafia istniała tutaj na pewno już w 1402 r., działając najprawdopodobniej od połowy XIV wieku. Około 1440 r. powstał w tej parafii nowy kościół. Zbudowany przez Koziegłowskich na miejscu drewnianego miał już murowane prezbiterium, które – z niewielkimi przeróbkami – zachowało się do dzisiaj. Dzięki temu można było w latach 1973-77 odkryć na jego ścianach dwie warstwy średniowiecznych malowideł. Natomiast murowana, barokowa nawa świątyni powstała dopiero w pierwszej połowie XVII wieku. Teraz wnętrze kościoła z unikatową polichromią gotycką i renesansową stanowi niezwykle cenny zabytek (na zdjęciu). Zagadkową ciekawostką jest, że na malowidłach tych odkryto elementy krzyża templariuszy, a więc zakonu, który rozwiązano już w 1312 r.
Na zewnątrz kościoła (ściana prezbiterium) znajduje się obszerna wnęka, która do niedawna stanowiła wyjątkowy Ogrójec. Ulokowane tam były figury Matki Boskiej i Jana Chrzciciela pochodzące – podobno – ze szkoły Wita Stwosza, które po konserwacji nie wróciły już na swoje miejsce. Dach kościoła jest pokryty gontem i posiada barokową wieżyczkę, w której niegdyś wyznaczał czas miejski zegar. Być może kościół miał też charakter obronny, o czym świadczy niska, kwadratowa wieża z okienkami strzelniczymi przylegająca do nawy. W czasie II w. św. Niemcy zrabowali dwa duże dzwony pochodzące z 1603 i 1772 roku (pozostały tylko dwa niewielkie z 1925 r.). Kościół otaczają stare lipy, znaczące teren dawnego cmentarza.
Koziegłowy posiadają jeszcze kościół, który znajduje się przy ulicy Żareckiej. Jest to niewielka, murowana świątynia o barokowych cechach. Powstała w 1670 r. z fundacji Stanisława Kawieckiego (zmarły w 1673 r. starosta siewierski i sekretarz królewski, spoczywający w krypcie opisanego już kościoła parafialnego) oraz jego żony Barbary z Przerębskich. Kościół ten połączony był z ówczesnym szpitalem, który od 1863 r. stał się przytułkiem dla kalek i starców. Teraz powiększony jest właśnie o część tego przytułku, stanowiącego obecną nawę. Reszta dawnego szpitala zachowana jest do dzisiaj, służąc do niedawna jako sala katechetyczna. W 1994 r. cały obiekt został odnowiony i ogrodzony, a w dniu św. Barbary odprawiane są nabożeństwa. Koziegłowy posiadają jeszcze trzeci obiekt sakralny. Jest nim skromny, drewniany kościółek stojący przy ul. Cegielnianej (na zdjęciu). Nie wzmiankowany w przewodnikach i folderach o Koziegłowach stanowi kaplicę starokatolickiego kościoła Mariawitów. Zbudowany w 1908 r. jest filią parafii tego wyznania istniejącą w pobliskim Gniazdowie – o czym więcej w dalszym odcinku.
Tekst i zdjęcia:
ANDRZEJ SIWIŃSKI