Spółdzielnia Rzemieślnicza “Rzemieślnik” z Częstochowy obchodziła Jubileusz 90 lat istnienia.
Spółdzielnia Rzemieślnicza “Rzemieślnik” z Częstochowy obchodziła Jubileusz 90 lat istnienia.
W trudnym okresie zaboru rosyjskiego grupa postępowych działaczy ruchu spółdzielczego założyła Stowarzyszenie Spożywców “Rzemieślnik”. Byli to już nieżyjący: Jan Żochowski, Antoni Braksator, Witalis Kapalski, Józef Szwakopf, Jan Pawłowski, Wawrzyniec Kolwas, Edward Kinderman, Jan Brzoza, Eustachy Piotrowski i Józef Filus. Celem powstałej Spółdzielni było wszechstronne zaspokojenie materialnych potrzeb członków w postaci artykułów pierwszej potrzeby, przedmiotów domowego użytku i artykułów konsumpcyjnych po możliwie niskich cenach oraz umożliwienie im gromadzenia oszczędności.
W okresie międzywojennym Spółdzielnia była już członkiem Związku Rewizyjnego Spółdzielni R.P. Mimo trudności gospodarczych i ze strony władz Spółdzielnia kontynuowała działalność do września 1939 r. W okresie okupacji hitlerowskiej poważnie ją jednak trzeba było ograniczyć. Zniszczenia wojenne spowodowały, że działacze Spółdzielni musieli organizować ją od nowa. Godnie przyczynili się do tego m.in. Kazimierz Mirczak, Bolesław Chądzyński, Jan Puszkiewicz, Henryk Peszke, Marceli Skórkowski, Władysław Szwaja, Józef Kulik, Ludwik Bus, Romana Krzysztofowicz, Stefan Kowalski, Jan Poroszewski, Zygmunt Sokolnicki, Józef Mierczak, Jan Bańcerek, Kazimierz Kijas, Stanisław Szymczyk, Henryk Barański, Mieczysław Banasiak, Jan Gorzelak, Henryk Gładysz, Zygmunt Nurek, Józef Skibiński, Edward Kubicki, Aleksander Polak, Stefan Tomżyński, Leon Przerada, Wacław Żerkowski, Aleksander Szmerdt, Frnaciszek Juszczak, Bolesław Rylski, Bonifacy Kulik, Leon Podlejski, Stanisław Kożbiał.
Spółdzielnia przechodziła różne formy organizacyjne i przybierała nazwy: Stowarzyszenie Spożywców “Rzemieślnik”, Pomocnicza Spółdzielnia Członków Metalowców “Rzemieślnik”, Pomocnicza Spółdzielnia Branży Metalowej “Rzemieślnik”. Dopiero w roku 1957 w wyniku kolejnej reorganizacji spółdzielczości rzemieślniczej, przyjęcia nowego statutu Spółdzielnia otrzymała nazwę Rzemieślnicza Spółdzielnia Zaopatrzenia i Zbytu “Rzemieślnik”, następnie Spółdzielnia Rzemieślnicza Usługowo-Wytwórcza “Rzemieślnik”, by ostatecznie pozostać Spółdzielnią Rzemieślniczą “Rzemieślnik”.
Prężna działalność członków doprowadziła do tego, że Spółdzielnia stała się jedną z najpotężniejszych i największych w całym częstochowskim regionie. Powołanie w roku 1984 Społecznego Zarządu Spółdzielni sprawiło, że podjęto śmiałe decyzje inwestycyjne wyrażające się w przekazaniu do użytku magazynu głównego w dzielnicy Kawodrza o powierzchni użytkowej 900 m kw. Wyremontowano stare budynki, wybudowano wiatę, ogrodzono i utwardzono plac. W 1987 roku zakupiono budynek przy ul. Kilińskiego 23 oraz przystąpiono do jego gruntownej modernizacji na potrzeby Spółdzielni. Były to pierwsze nieruchomości, których Spółdzielnia stała się właścicielem. Dotychczas pomieszczenia na potrzeby biura, magazynu, czy sklepów użytkowane były na zasadzie dzierżawy.
Posiadanie własnych nieruchomości sprawiło, że w bardzo trudnym okresie dla rzemiosła Spółdzielnia mogła realizować zobowiązania wobec swoich członków oraz spłacić należności wynikające z dostaw surowców czy umów handlowych, uzyskując dochody z tytułu dzierżawy.
Patrząc z perspektywy tych 90 lat należy stwierdzić, że Spółdzielnia dobrze spełniała swoje funkcje na rzecz członków. Przez cały ten okres, za jej pośrednictwem, częstochowscy rzemieślnicy świadczyli swoje usług, sprzedawali wyroby, kooperowali między sobą i z przemysłem, aktywnie realizowali zadania eksportowe. Również nie bez znaczenia jest fakt, że w Spółdzielni przy obsłudze jej członków znalazły pracę dziesiątki ludzi. We wszystkich tych działaniach bardzo istotna rolę odgrywała ścisła współpraca Spółdzielni z Izbą Rzemieślniczą i Cechem Rzemiosł Metalowych w Częstochowie.
Rozwój Spółdzielni był uzależniony od wzrostu potencjału wytwórczego członków. Do Spółdzielni należało zagospodarowanie tego potencjału w formie składanych ofert handlowych oraz zaopatrzenia w surowce i materiały. Przemiany ekonomiczno-gospodarcze państwa oraz form handlu i zaopatrzenia sprawiły, że zmieniła się również rola Spółdzielni w obsłudze jej członków. Bezpośredni dostęp do surowców jak i indywidualny zbyt wyrobów zmniejszyły zapotrzebowanie na pośrednika, jakim była Spółdzielnia. Przemiany te spowodowały, że z liczby 1899 członków w roku 1990 pozostało obecnie 95, tych najbardziej wytrwałych, którzy swoją postawą udowodnili, że zależy im na dalszym istnieniu Spółdzielni.
Jeśli spełnią się obietnice władz zapewniających, że po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej szanse dla rzemiosła wzrosną, to nie ma przeszkód, by wykorzystać doświadczenie i możliwości członków, właściwie zagospodarować majątek Spółdzielni i stworzyć takie formy organizacyjne, by najstarsza w Polsce Spółdzielnia Rzemieślnicza “Rzemieślnik” przetrwała, służyła społeczeństwu i dawała szanse egzystencji członkom i pracownikom obsługującym ich działalność.
Za całokształt działalności Spółdzielnia otrzymała Złoty i Srebrny Medal im. Jana Kilińskiego, Honorową Odznakę Rzemiosła, a Rada Miasta Częstochowy nadała Medal Miasta Częstochowy i Złotą Odznakę “Za zasługi dla województwa częstochowskiego.
W roku jubileuszowym władze Spółdzielni stanowią: Rada – przewodniczący Jerzy Szymczyk, członkowie Kazimierz Anzorge, Zdzisław Augustyniak, Andrzej Baryła, Stanisław Krawczyk, Zygmunt Sokolnicki.
Zarząd – prezes Marian Wawrzak, członkowie Tadeusz Karewicz, (zmarły) Ryszard Piekacz. Dyrektor – Jadwiga Świerczyńska.
W obchodach jubileuszowych w Domu Rzemiosła w Częstochowie udział wzięła wiceprezes-dyrektor Częstochowskiej Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości Stanisława Drosik liczni goście oraz członkowie Spółdzielni.
Przewodniczący Rady Jerzy Szymczyk, w swoim wystąpieniu przedstawił bogatą historię organizacji i zasługi jej członków.
Miłym akcentem spotkania było wręczenie medali i odznaczeń.
Zloty Medal im. Jana Kilińskiego otrzymał Janusz Gorzelak. Srebrny Medal im. Jan Kilińskiego otrzymał Bonifacy Kulig. Honorową Odznaką Rzemiosła zostali udekorowani Bogdan Dądela, Ireneusz Kijas, Wiktor Kubicki, Władysław Mulczyk, Stanisław Świerczyński, Jan Wawrzak, Jan Wochal.
R