Przebywali w Częstochowie
W roku bieżącym (2002) przypada setna rocznica urodzin najpopularniejszego tenora XX w. Sejm RP na posiedzeniu 1 marca br. uchwalił rok 2002 Rokiem Jana Kiepury. Nasz dzisiejszy gość dorastał w atmosferze ważnych przemian politycznych, mimo młodego wieku uczestniczył czynnie w przemianach historycznych dla Polski szczególnie ważnych. Urodził się 16.05.1902 w Sosnowcu, z ojca Franciszka, właściciela piekarni o nazwie “Lech”. Będąc patriotą nie chciał, aby synowie pobierali naukę w rządowym rosyjskim gimnazjum, dlatego Janek i Władek zostali zapisani do Szkoły Handlowej. W szkolnym chórze Jan rozpoczął “swoje śpiewanie”. W międzyczasie pilnie wypełniał obowiązki wobec ojczyzny. 11.11.1918, jako szóstoklasista, wraz z kolegami szkolnymi rozbroili straż ochronną w jednej z sosnowieckich fabryk. Zdjęcie, które reprodukujemy jest zaopatrzone w nast. napis: “Jan Kiepura w wojsku jen. J. Hallera mając 17 lat”. W maju 1919 Kiepura, jako ochotnik Powstania Śląskiego, przebywał w Koniecpolu w I Pułku Strzelców Bytomskich. Tu został sformowany, tu składał przysięgę i tu pułk otrzymał swój sztandar. Po kursie w nauce posługiwania się bronią francuską w Łośni k. Ząbkowic, żołnierze brali bezpośredni udział w zbrojnym powstaniu. Pułk miał znaczne straty. Jan, jako sekcyjny II kompanii tego pułku, zakończył udział szczęśliwie , natomiast brat Władysław został ranny. Dodajmy, że podczas trwającego powstania piekarnia “Lech” była magazynem broni i amunicji oraz miejscem składania z części karabinów maszynowych, w czym wyróżniał się Jan Kiepura. Po rocznej służbie w wojsku przyszły mistrz zdaje maturę i wyjeżdża na Uniwersytet Warszawski studiować z woli ojca prawo. W 1924 Jan wrócił ze studiów, lecz zamiast indeksu pokazał ojcu na udobruchanie wizytówkę adepta Opery Warszawskiej. Ojciec w furii solidnie sprał syna i wyrzucił z domu. Wrócił więc do Warszawy, aby śpiewać jako chórzysta w Operze. Wkrótce potem otrzymał niewielką partię w Halce Moniuszki. Właściwy debiut artystyczny miał w Operze Lwowskiej 15.01.1925. Kolejne występy w Poznaniu i Warszawie “…nie przyniosły mu przychylności krytyków”. W 1926 opuścił Polskę udając się do Wiednia. Jego pierwszy występ został przyjęty entuzjastycznie. Od tego czasu rozpoczęło się pasmo międzynarodowych sukcesów artystycznych, trwających do schyłku życia Kiepury. Śpiewał z powodzeniem przy wypełnionych salach operowych w Berlinie, Brnie, Londynie, Paryżu, Mediolanie, Neapolu, Wenecji, Kopenhadze, Pradze, Chicago, Buenos Aires, Nowym Jorku i wielu innych. Śpiewał sam i z żoną Martą Eggerth, poślubioną w Katowicach w 1936. Wystąpił w 12 filmach muzycznych. Po wybuchu II wojny światowej wstąpił do Wojska Polskiego we Francji mając niski kolejny numer 207. Munduru długo nie nosił. Gen. K. Sosnkowski “uświadomił” Kiepurze, że posiada 100 tys. żołnierzy, którzy potrafią strzelać, ale żaden jak on nie zaśpiewa. Otrzymał więc misję organizowania rodaków, chętnych do wstępowania do polskiego wojska. Najpierw we Francji a potem w USA, którym przy okazji śpiewał i zasilał fundusz na potrzeby wojskowe. A śpiewał też wcześniej z balkonów i samochodów na pomoc studentom w Gdańsku, na powodzian, budowę Muzeum Narodego w Krakowie, na Fundusz Obrony Narodowej. Po wojnie dwukrotnie odwiedził Polskę w 1958 i 1959, zawsze przyjmowany serdecznie. Miał szczery zamiar wrócić na stałe z Ameryki do Polski. 15.08.1966 zmarł niespodziewanie na atak serca w Harrison w Stanie Nowy Jork. Zgodnie z życzeniem pochowany na Powązkach, obok symbolicznego grobu prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego. Pogrzeb z udziałem żony i synów odbył się 3.09.1966. Kiepura został uhonorowany następującymi odznaczeniami: pol. Złotym Krzyżem Zasługi, franc. Krzyżem Kaw. Legii Honorowej (1935), Krzyżem ofic. orderu Polonia Restituta (1936), belg. Krzyżem Leopolda I, austr. tyt. honorowym Kammersangera, szwedzkim Krzyżem Północy (1937). Zasłyszane w radiu: “Przed Kiepurą nie było Kiepury, po Kiepurze nie będzie Kiepury”.
Wizyty Jana Kiepury w Częstochowie. Na zaproszenie Komitetu Rodzicielskiego gimn. im. H. Sienkiewicza przybył do Częstochowy 9.03.1926 już znany Jan Kiepura, który m.in. zaśpiewał arię z opery “Straszny Dwór”. Następny dwudniowy pobyt, już jako światowej sławy tenora miał miejsce 17-18.06.1933. Przenocował gościnnie na Jasnej Górze. W dniu 18.06.1933 (w niedzielę) śpiewał na transmitowanej przez radio sumie w czasie święta Bożego Ciała. Można też wspomnieć jego postój na dworcu PKP w Częstochowie podczas przejazdu “Lux-Torpedą” z Warszawy do Katowic w dniu 14.07.1936. Na planie miejskim Częstochowy odnajdziemy ulicę Jana Kiepury – dojazd od św. Rocha i ul. Pawiej. Podczas uroczystych obchodów setnej rocznicy urodzin Jana Kiepury w Sosnowcu, 16 maja 2002 r., zostanie odsłonięty pomnik artysty.
Źródło: m.in. Jan Kiepura PWN, Kraków 1976
ROMAN WINIAREK