Od parafii do parafii w byłym województwie (157)
Lubliniec należy do najstarszych miast w gliwickiej diecezji. Jednak udokumentowane istnienie tutaj parafii pochodzi dopiero z 1447 r. Wtedy bowiem wymieniona jest w spisie świętopietrza, czyli czynszu płaconego przez ludność ziem polskich na rzecz papiestwa (do połowy XVI w.). Początek Lublińca wiąże się z dwoma miejscami, wyznaczonymi przez zabytkowe kościoły. Pierwszy to świątynia znajdująca się w miejscu (u zbiegu ulic Stalmacha i św. Mikołaja), gdzie wg. legendy książę Władysław Opolczyk (1330-1401) – fundator klasztoru Paulinów w Częstochowie, miał wybudować kaplicę (dla swoich potrzeb w czasie częstych polowań w tych stronach).
Natomiast wg. dokumentów to dopiero ostatni z Piastów Opolskich – książę Jan III Dobry (1460-1532) ufundował w 1505 r. drewniany kościół, który stanął obok pierwszego szpitala lublinieckiego (przytułku dla biednych) – pochodzącego z pocz. XV w. W 1842 r. kościół ten został rozebrany, bo groził już zawaleniem. W dniu 3 maja 1842 r. położono kamień węgielny pod nowy, murowany kościół, który już w dniu 14 września 1845 został poświęcony. Teren nowego kościoła i istniejącego wokół cmentarza ogrodzono i wysadzono lipami. W okresie międzywojennym został przeznaczony na potrzeby żołnierzy 74 pp stając się kościołem garnizonowym. W porozumieniu z dowództwem Pułku przystąpiono do jego przebudowy, powiększając go w latach 1928-29 (na zdjęciu). Kapelanem tego kościoła był do 1939 r. zasłużony duszpasterz wojskowy ks. Jan Szymała, który do Wojska Polskiego wstąpił w czasie III Powstania Śląskiego, a w czasie II w. św. dosłużył się stopnia pułkownika w armii gen. Władysława Andersa. W 1990 r. ustanowiono została przy tym kościele parafia. Drugi kościół ulokowany jest u zbiegu ulic Piłsudskiego i Damrota, gdzie zamyka zachodnią stronę staromiejskiego rynku. W niedzielę 8. listopada 1936 r. obchodzono uroczyście 600-lecie istnienia kościoła parafialnego p.w. św. Mikołaja w Lublińcu – jednak nie ma żadnego pisanego dowodu dające podstawę do ustalenia takiej rocznicy.
Pierwsze dokumenty pochodzą dopiero z końca XIV w., mówiące że np. w 1386 r. burza zerwała wieżę kościelną, czy w 1389 r. książę opolski Władysław darował młyny na rzecz kościoła parafialnego. Jednak obecny kościół powstał dopiero w latach 1576 – 90 z fundacji Kochcickich i do 1628 r. służył protestantom. Następni właściciele Lublińca – ród Cellarych, dokonują dalszych przeróbek kościoła. Obydwie te rodziny pozostawiły po sobie kaplice grobowe. Północna kryje szczątki Kochcickich, natomiast w południowej chowano kolejno: Cellarych, de Garnier i Grotowskich. W 1943 r. szczątki z kaplicy północnej przeniesiono pod mur kościelny, robiąc miejsce w krypcie na instalacje ogrzewania kościoła. Dominująca nad okolicą wieża kościelna (całkowita wysokość 44 metry) początkami swymi sięga II połowy XVI w.. Jej nieczynny zegar pochodzi z XVII w., a dzwon wiszący pod baniastym hełmem waży 658 kg i powstał już w 1534 r. Natomiast we wnęce – obok południowej kaplicy – kryje się niezmieniony od końca XIX w. tzw. “Ogrójec”. W sugestywnie przedstawionym Ogrodzie Oliwnym znajdują się drewniane figury: modlącego się Chrystusa w otoczeniu śpiących trzech apostołów – Piotra, Jakuba i Jana (na zdjęciu).
Tekst i zdjęcia –
Andrzej Siwiński