Rozmowa z prof. dr. hab. Andrzejem Zalewskim z Zakładu Filozofii Akademii Jana Długosza o studiowaniu filozofii w Częstochowie
JAN KOWALSKI: Panie Profesorze, Akademia im. Jana Długosza otwiera studia filozoficzne. Cieszy, że będzie można studiować filozofię w naszym mieście. Nasuwa się jednak pytanie, dlaczego filozofia, a nie inny kierunek, bardziej “praktyczny”?
PROF. A. ZALEWSKI: – Zwykle kojarzy filozofię się z najstarszym, nobliwym kierunkiem studiów. Prestiżowym, a nawet elitarnym, ale atrakcyjnym jedynie dla tych, którzy myślą o rozwoju intelektualnym, a nie o jakimś atrakcyjnym zawodzie. To prawda, że wciąż wielu wybiera filozofię ze względu na potrzeby duchowe. Inna prawda, potwierdzona na Zachodzie i w Polsce, głosi, że absolwenci tego kierunku osiągają często sukcesy w dziedzinach, które raczej nie kojarzą się z filozofią.
Na przykład w jakich?
– Na przykład w reklamie, w public relations, mediach, polityce, w instytucjach kultury i użyteczności publicznej, a nawet w bankowości.
Ale do uprawiania tych zawodów potrzeba specjalistycznej wiedzy, której chyba nie wykłada się na studiach filozoficznych.
– Filozofowie okazują się cenionymi pracownikami nie ze względu na wiedzę techniczną. Tę można szybko zdobyć na kursach, studiach podyplomowych itd. Atutem filozofów są umiejętności szczególnie pożądane w wymienionych przeze mnie zawodach — kreatywność i plastyczność w myśleniu. Umiejętność całościowego ujmowania zjawisk i problemów, które dla innych w ogóle nie są powiązane.
Ja pamiętam ze swoich studiów filozoficznych, że filozofia miała być czysto teoretyczna. Czy mówienie o praktycznych umiejętnościach nie jest jakimś ogólnym frazesem, którego można użyć przy “reklamowaniu” dowolnych studiów?
– Już Arystoteles pisał o pożytkach z filozofii. Filozofia to przede wszystkim pewna postawa wobec rzeczywistości. Rozwijając ją, niejako przy okazji, zdobywa się w czasie studiów wspomniane umiejętności, które okazują potem cenne w życiu i w uprawianiu wielu zawodów. Może wspomnę, że na Zachodzie i powoli w Polsce rozwija się ciekawa profesja – doradztwo filozoficzne (Philosophical counseling), która – najkrócej mówiąc – pomaga ludziom radzić sobie z problemami egzystencjalnymi, ale inaczej, niż czyni to na przykład psychologia.
Ministerstwo Edukacji zamierza wprowadzić filozofię do szkół jako przedmiot obowiązkowy. Myślę, że wielu absolwentów tego kierunku ma szansę znaleźć pracę w szkole.
– Na to bardzo liczymy. Nasza oferta skierowana jest jednak nie tylko do przyszłych nauczycieli przedmiotów filozoficznych, ale też do ambitniejszych studentów gotowych studiować filozofię jako drugi kierunek. Dla historyka, filologa, plastyka itd. dodatkowy dyplom z filozofii z pewnością pomoże w uzyskaniu pracy w oświacie.
Życzę zatem sukcesów w powołaniu nowego kierunku.
– Dziękuję bardzo. Nam chodzi o to, aby osoby zainteresowane filozofią mogły studiować ją w Częstochowie, w duchowej i religijnej stolicy Polski, oraz — mamy taką nadzieję — w przyszłym ośrodku myśli humanistycznej. Powstające studia mają być bowiem krokiem zmierzającym do powołania w naszym mieście Uniwersytetu. Zainteresowanych filozofią odsyłam więc do naszej strony WWW.ajd.czest.pl/filozofia.htm
Rozmawiał
http://www.itpark.com.ua/~lyon/map/ukraine.html
JAN KOWALSKI